-122-
2~
Trrz11siciórt
de 3q. a 2q.
Dícete que yo le dé.
Nayawa chursma hístama
Dícete que tú le dés,
Humawa churama hístama
Dícetc que aquél le dé,
Hupawa churpa híslama
:;a
Tm
nsición
de
2q.
a 1
q.
Dícesme que yo doy,
Nayawa churtu sasin sista;
Dícesme que tú das,
Humawa churta sasin sista;
Dícesme que aquél da.
Hupawa churi sasin sista;
,q_a
Transición
de
!Jq.
a
1 ~
Díceme que yo le doy,
Nayawa churta sasin sito;
Oíceme que tú le dás,
Humawa churta sasin sito;
Díceme que aquél le dá,
Hupawa churi sasin sito;
Lo particular que hay que notar en estas -transiciones del
segundo modo es el y dígote, dísesme, dícete que, las cuales pa –
labras están puestas en med io, y se han de juntar con las per–
sonas, yo, tú, aquél. para que hagan sentido; y aquella particula
le.
que está en todos los romances nunca hace relaci ón al sujeto
del verbo digo, dices, dice; sinó a otra tercera persona cualquiera
que uno quisiere, porque si aquél
le.
hi ciera relación al sujeto del
verbo determinante. la oración muchas veces se hicir.ra de otra
man cr~ -
Tercer moti o cuando hay t ransición solamente
de presente del determinado.
Antes de poner los modos de hablar de esta
3~
manera ,
p:H¿ceme necesario adver tir que aunque en castellano no hay
transi ción en
el
verbo determinante, pero en la lengua es forzoso
ponerla; y para saber cual ha de ser, se mira
la
significación
del verbo dig o; porque si dice, digo que yo
te dí, será 1
q. ;
si
dice, digo que aquél te dió , será
2~;
si dice. digo que tú
me
diste, será
3 <:~ ;
si dice, digo que aquél me dió será
4 ~;
porque
así lo son las oraciones determinanadas del digo; y lo mismo
será si el verbo determinante fuere dices, dice, o de otros modos