91 / 436
De Forma.
Art. II.
77
quod sine dubio nobilissimum est ope–
randi genus. Secunda vero ,
&
mi–
nus pri ncipalis operandi ratio com–
venit formis ignobilioribus , scilicet,
corporeis; qua:, licet cognitione des–
titut::e sint, attamen utrumque
a
Deo
participant ,
&
quód in se perfec–
ta: sint ,
&
quód hanc perfeélionem
ad extra d1tfundere possint , produ -
. cendó sibi s1mile:
U
nde S. Athanasius
Serm.
i.
gestornm Conc. Nicen. di–
eit :
Dwm dediue omnibus natu–
ram .rimitium propagutivam
:
quod
etiarn celebrans ipse Deus l sa ia:
66.
Ego,
inquit ,
alies parere facio
,
éB
eieteri.r g enerationem,
id est , g igne n–
di vim ,
tribuo.
Sic ignis formam dif–
fundít ,
&
sibi si rn ile producit per
combustionem: sic planta se propaga t
per semen: sic animal speciern mul–
tiplicat per generationem:
&
genera-
_liter , prout potesi, quolibet
genera~
sibi simile, in quanturn qua:libet for–
ma substantialis est sui d1ffusiva,
&
similiurn effeéluum produéliva.
Dixi autem consultó , quodlibet
producere sibi simile,
quantum pos–
sibite
e.rt.Non enim omnia eodem
modo ;d assequuntur, sed aliqua im–
perfeéle solurn,
&
analogice: ut Sol,
.non geherat Solem , sed -aurum , vel
;aliud ejus rnodi aliquatenus simile.
1
Qua:darn vero etiam perfeéle' ut ho–
rno'
generar hominem, quercus quer–
cum. Cujus diversitatis ratio est; quia,
eum aulla creatura agat ex nihilo,
sed ex materia quadarn ; necesse est,
ut produélio ·effeél:us aecommodetur
mat~ria:,
ex qua
fit :
Porro , materia,
circa quam agunt omnia corpora!ia,
est materia sublunaris, qua: sola ca–
pax est alterationis.,
&
generatonis:
Ha:c vero materia est quidem capax
omnium formarum · rerum
corrupti-
bilium,
ut
ignis,
aqu~
,
plant~,
ho–
minis; sed non est capax formarum
crelestium. Unde corni ptibilia possunt
quidem inducere in hac materia for–
mam
suam ,
&
producere perfe éte
sibi simile, ut planta plantam : At
vero crelestia corpora id non poss unt:
unde non generant perfeéte sibi simi–
le, sed solum aliquod accidens imper–
feéte ad suam similitudinem; ut
L ur.a
generar argentum, sibi aliqualiter si–
mile in candore : Stella: generan t
la–
pid es pretiosos, suum fulgorem ,
&
virtutem imperfeéle imitantes.
Cce–
terum , quornodó, licet omnes
fo rm;:e
substanciales si nt aétiva: , indigeant
tamen accidentibus, tanqua m imme–
diatis sua: efficacitatis ministris, dice-.
tur in qurestione de causa efficieme.
4
R T 1CU L U S II.
Qu(f!
e
quomoda' f orma rerum genita–
,-um ,
educatur de potentia
m"1erice?
E
Xplicati natud forma: sub'sta n–
tialis, nunc examinand um est,
quornodó producatur? Pro cujus
in–
telligentia.
Notandum primo ex S. Thoma
J.
p. q.
65.
an.
4.
aliisque in locis,
quod fo rma proprie non
fit ,
nec pro–
ducitur ; sed , u t ipse ait ex Aristotele:
Id quod proprie
ft t
,
est compositum;
id est, illud ens substantiale, quod ex
materia
&
forma coalescit :
Formte
autem corruptibilium rerum habent
ut aliquandó .rint
,
aliqu:mdo non
.rint
,
absque hoc
,
quo_d ip1ie ge11e–
rentur, aut corrumpantur
,
.red
~ com
positit generati.r aut corruptis.
E t
ra–
tio est, quia,
ut
dicit ibidem,
&
qua:st.
110.
art.
2.
cum
fie ri
nihil
aliud
sir,
quam