89 / 436
De Forma.
Art. I.
75
sa communis potentiz a.sluatio: aélio
veró, quzdam aétus diffusio : Cum
igi111r materia sit potentia substantia ·
li
'
forma vero aélus substantialis,
ad illam pertine t munus agendi,
&
d istingueRdi: Unde, qui tollunt for–
mas substaotiales, velint, noltnt,
wl–
lunt variet tem'
&
aétionem
a
subs–
tantia corporea. Major ·vero non est
minus evidens: ma nife te enim ceroi–
tur in s ubstantiis '
&
aétio'
&
varie –
t as: Varietas, inquam, non modo
accidentalis, sed etiam substanti lis.
Tertió : admitti debet in su bsta n–
tiis corporeis aliqua interna radix pro–
p rletatum; sed ha:c alía esse
neq ir,
qu1.m forma substantialis : ergo da–
tur. Minor patee; quia dum res cor–
rumpitur, v. g. animal , aut lignum,
manet materia, utpote
incorruptibi–
lis ,;
&
tamen non manent proprieta–
~es
eredem :
igitur materia non po·
test esse radix proprietarum : recur–
rendum est ergo ad aliam substan–
t ia:: partem, formam , ·scilicet- Ma–
jor aurero probatur: Vid·emus, unam–
quamque substantiam suas habe re pro–
p rietates , eamque illas ita pertinaci–
ter concomitari, ut
&
statim ab ea
p rofluant ab initio;
&
deinde, si per
vim extrudantur, iterato ab ea ex in–
tegro refluant: id videre est in ani–
rn~li,
cujus motus,
&
operaciones vi–
tales , morbo plene omnes extinéla::,
&
oppressa:, statim curata zgrirudi–
ne , reviviscunt ;
in aqua, qua: ni–
mio frigore durata, aut nimio calore
in<;alescens, amota vi redit sua sponte
ad n.a.tivam fluiditatem ,
&
frigidita–
tetn , &c. arque id minime contin–
g eret, n1si ha: proprietates haberent
internum aliquem fontem , radicem,
ac pri ncipium: ergo habent.
H i omn1bus accedit authoritas Ec·
clesiz, qua:: in Concilio Vienensi su b
Clemente V. deffi nivit, an imam ra–
t1onalem esse partem,
&
fo rmam u ,.>.
tantialem bominis ;
id est , radicem
omnium P,roprietatum, omn ium sen–
suum , omnium operationum
,
ex
qua ,
&
corpore constituatur subs.:
tantia humana: 'ergo etiam in cz te–
ris rebus necesse est, przter mate–
riam dari aliquod princip;um
subs–
ta nc iale, quod eas consti rnat cum ma –
teria, s1tque radix operation um ,
&
proprietatum. Probatur co nsequen–
tia,
&
paritas: Sicut enim per ad–
ve:num anima: horno vivir , ac ope–
ratur;
&
per recessum ejus moricur,
illaque anima est fons omnium, qure
conveniunt homini, ut humo est; ita
in animantibus videmus esse aliquid
1
per cujus aJventum vivurit'
&
per
cujus recrssum pereunr ; quod,1ue
es~
fons,
&
radix orqnium proprietacum:
ergo etíam in aliis animamibus (
&
ídem proportionate dicendum de re–
bus
inanimatis ) est quredam
forma
substantialis per quam sur.t id qu od
sunt,
&
qua:: ese fons omnmm pro..
prietatum.
Objicies: Forma, qua:: inest sub–
jeélo, accidentalis
est ; sed forma!,
quas
rnbrtantialu
vocamus , insunt ·
alicui subjeélo, scilicet, m:iceria:: pri–
ma:: ergo sunt solum accidenta les.
Resp. Distinguo majo rem: F o rma.
qua: inest subjeélo ,
per-
modum aélur,
secundarii
,
afferentis
so fum
aliquod
eue secundum quid ,
ut esse fri gidum.
vel calidum, ba::c , inquam , forma.
est accideritalis, concedo : si su bjeéto
insit ,
ut aélur primut. dans es
J
J
sim–
pliciter,
nego. Üt enim d1xim us , for–
ma substantialis diff.:rt ab accidenta–
li' quód ' cum utraqu e sit
in su b–
jeélo , subtantialis det, suo subj_eéto.
l{
:;i
C&•