28 / 436
I
4
Physícte prima pars. D isp.
I.
Qurest.
l.
sed omnia , etiam Deos ipsos, si qui
essent, componi ex Atomis. Mund um
non esse conditum
a
Deo, nec dispo–
situm pee aliquam supremam intelli–
gen.tiam , nec divina regí providemia,
nec aliquid in eo agel'e propter fi nem,
sed omnia fieri temeurio concursu
Atomorum per inane spatium voli–
tantium. Et ideo
h~c
Atomistarum
seéta· omnium sapientium censura
proscripta fuit , non modo ut rud is,
&
inepta , sed etia::n ut de Relígioni–
bus male merita : pra:cipue vero de
ReligioneChristiana, cuí semper Epi–
curei repugnarunt ; neque enim ani–
males homines, sensibus ,
&
corpori
ded iti, instar pecudum , percipere po–
terant ea , qua: Dei sunt. Imo, prin·
· ~ipes
illi Sacerdotum, qui Dominum
Jesum interfecerunt, Annas,
&
Cai–
pbas , a\iique, qui , mag¡:¡a
Pharis~o
rum
multitudine fidem suscipiente, in·
dura ti , saxeique perman·serunt,
Sa–
duca:i erant ; ut patet Aét. ;. id est,
Juda:i Epicurizantes. Quo
fü,
ut mi–
nime arbitrer, Recentioces p-lerosque
lianc seétam , purgatis tamen impie–
tatibus, tueri, .quod veram illam se–
rió putent ; sed .potius animi gratia,
ur
ingenii acumen
fo
ma·la: causa: de–
fensione G6tentent; sicut Philosophus
Pbavorinus Jegitur, suscepisse parro··
cin ium febris
quartan~
,
&
Glanc~
injustitia:; imó. , quidam stultiria::
ARTICULUS
IV.
f
E xpenditur .rententia Carte.rii circa
Principia.
-
n ata si nt a rticu lo pra:cedenti, cúm in
pra:cipuis capitib us non differa nt•
a
P rincipiis A tom istarum; quia tamen
ejus opiniones, non quidem solidis
rationibus , sed solum facilibus ,
&
imaginationi blandientibus explicatio–
nibus declarat:e , magna·m approba–
tionem re pererunt ; pra:cipue ', ap ud
eos, qui imaginatione , magis ,
qua m
ratione phi.!osophantes , interiora ,
&
intelligibilia rerum principia penetra –
re non amant , aut nequeunt ; ideó
paulo accu ra tius ilÍas summatim ,
&
quantum ad pr:ecipua capita
(
sigilla –
tim enim brevitas non sinit ) referen–
das
,
ac refutandas h1c suscepim u.s.
s.
l.
Refertur tententia Cartetii circ11
·
rerum PrindpiQ,
lgitur Autbor ille, alíoquin solers,
ingeniosus,
&
in Mathematicis egre -
gie versatus, in Pra:fatione sui libri de
Principiis , veteres omncs , tamquam
if.l
imrest1ganda sapier'ltia infelices , ac
prope creeos, su perbiuscule inculpans,
&
quidquid haétenus ab illis de re bus
natut'alibus traditum est, ut insignem
errorem , iA quo quanto magis profe -
ceris ' tanto longius
a
veritati's trami–
te declinaveris , rejiciens , genuina
Philosophía: Principia se reperisse,
ip–
samque veritatem c:eteris se ostensu–
rum, ac demonstraturum, tanta secu -
ritat'e astruit , ut videatur , illam de
puteo I!>emocritl- recen•er extraétam,
in publicúm ' prirñus produXisse.
'.1
1
Se:r
E
TSI ,
ut ait Aristoteles, ·Contra
omnem · profcrentem sermo nes
non oporteat, esse solliótu m ;
&
hu–
j us V
iri
.Principia fere satis irnpu-g_.,
' curitatem illá m cum ·•suis fun damen ·
talibus prlricipiis ha:reáifasse
vHle'tu
r
a·b E picurels , qui veritatem , quasi
digit-u se ind icare , confidentissime
gloriabuntur-;
i
psu mquec
Seéla:
capu
t
E pi-