34 / 436
zo
Physica; prima pars. Disp. I.
Qurest.
I.
anirnalcm
vocant; atque homines, qui
sensum,
&
passiones, ratio ne negle–
éta
sequuntur ,
Animaler
,
&
pec"–
dibus similet
:
Psal.
48.
Horno
,
cum
in honore euet, non intellexit: Com–
paratu1 e1t jumentis in1ipientibu1
,
S
simifü
faflu1e1t
illit
1.
ad Cor.
2.
Ani·
rnaliJ homo non percipit
ia
,
quce Dei
sunt.
Sed
in re tam apertá nimius
sum.
Mito
alía
argumenta, quibus
pro–
bavimus, Atomos non posse esse re–
rum Principia; qureque permde
icl
probant de Cartesianis
Particulis:
Bree ením superius proposita
hk
re–
petere, non est necesse , cum ad ea
nihil especiale habeant Cartesiani,
quod reponant. Duo supersunt ar-
. gnmentorum genera , quibus adhuc
luculentius diruitur tota Cartesii doc–
trina ; alterum petitum ex contradic–
tioníbus, quibus scatet : alterum ex:
naturre phe(lomenis in quibus expli–
car¡d is deficit. Qua:, cum late pateant,
propriis titulis expendemus.
§.
III.
Expenduntur contradiéfione1 Cartesii,
é3
primo circa Leges m<itus.
Etsi Cartesius· eá, qua pollebat, in–
genii solertiá, arque industria , suam
.de Princípíis fabulam ita concinave–
rit, ut
fa cíle imponat iis, qui ad pau–
ca respiciunt
,&
hrerent in reru m
so–
perficie; ubi tamen eam íncimius ins·
pexeris , apparen t undique rímre , vo ·
ragi nes, absurditates , contradiétio–
nes.
U
nde Hen ric:us Morus, vi,- acris
ia geni , cym primo perdite
coleret
C artesií placita; ubi ta men ea matu–
rius discussit , non modo repudiavit
,ut
fab~Jas
1
~
somnia
1
sed etiam acer-
rime impugnavir. Quod ídem pleris–
que, non vulgaris ingenii vi ris mihi
nocis accidisse , compertum habeo:
Jdque maxime , ob
contradiétiones,
quibus seipsam perimit Cartesiana illa
Doéhina. Quasdam
hic propalabi–
mus ; ac primó circa L egcs motus;
qua: cum sint prrecipuoe ejus colum–
na: , iis concussis , totam molem
rue~
re,
necesse est.
Docet itaque, motum, in prima re–
rum condicione
a
Deo part iculis im–
pressum, numquam perire; sed, cum
in
eadem quantitate permanelt in tola ma·
teria, transfetri tamen ab una in alia m
particulam, his tri bus servatis Jegibus.
1
Quod
localiter- movetur nun–
quam cessat
a
motu' nisi ab alío im–
pediatur; quod itidem quiescit , setll·
per quiesci r, donec altcrius collissicr
ne
a
sua stabilitate dimoveatur.
2
Omñis motus
ex
se reétus est;
nec
fit
obl iquus , nisi occursu
alte–
rius in orbem agi compellatur :
ex
quo infert , quod movetur circa cen–
rum, perpetuó niti, ut a b eo recedat.
3
Corpus motum alteri allidens,
si sít fortius in suo motu , qu am is –
tud in sua quiete, ac stabilita te , ip–
sum movet, ita tamen , u.t
tantum–
dem in sui motus deperdat , quanrum
isti contulerit. Si vero corpus quies–
cens sit in sua stabilítate
fortiu~
qu am corpus motum in suo motu:
istud
illi
illiclens nihil
sui mocus
amittet, sed solu m mu tata determi–
natione resiliet eodem impetu in
ea~
a
qua movebatur, p1rtem. Nempe,
apud Cartesium, motus es.t, ut sar–
cina reb us imposita ; qu;l
exo nera–
re se nequeunt , ni si eam aliis
impo–
nendo.
Has le3es, ut sanétiores efficia t,
ex·
lVlatbematico repente Theologus, pro ·
bat