38 / 436
z4
Physicte
prima pars. Disp.
I.
Qurest. I.
enim ipse fecit• ut qua::libet partícu–
la
moveretur circa proprium centrum,
ex Cartesio 3. part. num. 46. ergo
mov~ri
circa centrum , ipsi naturale
fuit ,
&
non
ex
accidente.
Deiode : Si Deus non movisset par·
ticulas motu circulari circa centrum,
sed motu redo unam contra aliam,
eo impulsu agi circa centrum suum
non poterant, sed qua:dam alias con·
terere, ut libere moverentur , ut
fit
-in partículas materia: subtilis: vel
iÍ
,solidiores supponantur, qua:libet ante–
riorem premere : est enim pressio pro·
prius etft::étus
impulsus
in
reéh1m,
cum corpora impulsa conferta sunr,
nec exeundi copia datur, ut etiam ag-
.-noscit Carcesius, qui hanc
pre
sionem
-t·oties celebra-e, nec ex ea únquam ag–
noscit, pressas partículas compelli ad
motum circa centrum: ergo primi–
genius
ille motus , in
supositione
Cartesii, debuit esse ex se, atque ex
ipsa
Dlti
moventis intentione circu–
:1aris,
&
non eic se reéfos,
&
ex
casu
obliquus.
· · Dem1)m: quod ait in tertia Lege,
corpus motum allidens ad quiescens
foctius, nibH amittere sui motus, sed
cum eo integro resilire, repugnar
ei,
qu od docet z. p. n. 44. Nam oori·
traria se destruunt, ut est per se no–
tum,
&
fatetut ipse Cartesius , cum
sa:pe docet, motuum determinationes)
quód contraria: sint, se invicem des–
truere; sed ex ipso, loco citato, quies
est contraria motui : ergo cum fortio–
ri quiescenti motu suo multari de–
-bt:!t ,
nec proinde eo integro resilire.
At
inquies, cur ergo pill eburnea
illisa tabul:1e eburnea: quiescenti eo–
dem fere impetu resilit
1
Jam supr:l
·d1xi, ob vim 'elasticam : Nam partes
eboiis, ut. pkrumque· alior\]m
dur~
.
-
rum corporum, ita sunt posita::; ut
compressz sese
restituant
,
ins,ar
elater'i Chalivei, vulgo
muetle,
o
Re–
sorte1.
!taque pila eburnea illisa ta–
bul<8 eburnez, eam comprimir
qu;;e
mox eadem vi se restituendo , pillam
repellit.
U
nd6 corpora, dura quidem.
sed elaterio destituta , non se repel·
lunt, ut duo globuli arguillz medio–
criter siccata:; qui ut supra dixi, du111
1
colliduntur, non resiliunt, sed ex–
tinéto utrique motu, consistunt im–
mobiles: ldem con.tingeret in durio–
ribu.>-1 si elaterio carerent.
Cartes-ii
contradiélio
circa Motum:
eum facilem supponit
,
qui tame•
in ejut
hypothesi est impor–
sibili.t.
Ha:c plane palmaris est. Et quidem
omnibus ·fere paginis docet Cartesius,
partículas su as su mmil facilita te
mov~·
ri; przcipue , in corporibus
fl
idis,
aere, aqua, &c. At, quod in eju hy–
potbesi moveri prorsus
nequ~ant,
de–
monstratur: Cum enim, apud Carte–
sium, omQia plena sint, nec ulla mate–
ria: pars in minus sp1tium comprimí
possit, ut alteri locum pra:beat; qu()
ibit ea quam supponít se
mov~re
, id
est, loco suo cedere, ut alium rnvadat? ·
Persensit id
incommodurn Carte·
sius: cui ut occurreret, hanc solu·
tionem commentus est
~.
p.
n.
3l•
Dicit, in omni motu fieri circulum:
quatenus prima partícula ,
ut
se mo–
veat, pellit antecede,tem :
&
illa
aliam,
&
quartam; sicque succeden–
ter ; non quidem reéta exaéte , sed
cum obliquatione circulari ;
donec
impleto per seriem circulo, recurSU$
.fiat ad eam , qua: est pene primam; ·
qu~qwe
.-eodem momento subit locum
.
pri'