De Principiis Cartesii.
Art. IV.
guam
in
cylindros , aut discos :
Na~
&
ha:: figura: ctrca centrum a:quab1 ·
litcr moveri possunt.
Tertio : .imo, video, hos cubos in
globulos eo ímpetu formari non pos.
se :
Nain
eo morn id solum ex cubo
frangi debuit , quod libertati
m?tu~
cirrularis obstabat, id est, anguh axt
motus
circmmfu~i
, atque ina:qualiter
. p rominentes.
Porr~
u.biV!S
finga~~r
ax is motus circulans
tn
cubo, el1s1s
pr<eci sre angu!ís ei circumfusis
~
ºº':1
e vadet globus perfeéh1s : s d st qut–
clcm
poli
a~¡j
sint in medio superfi –
ciarurn oppositarum, ex cubo torna·
to fiet teretis columna:: portio. Si axis
:l
medio superñcierum defleétat ad
angu los, fiet figura utrinque tu1bi–
.-iat.a ; at nunquam globus perfeétus.
Sed esto, Deo sic volente ,
&
agen–
te,
cub i illi in globos- tornati sint;
cene
ba11c
figuram diu tueri non po·
·
tu~re:
Nam ab invicem, juxt:l Car–
tesium , validisdme premumur , eo
conatu , quo
a
centro
sui
.vorticis re–
cedere nirnntur; porro globum valide
pressurn ab a]jis' cornplanari necesse
~t
: Unde bac pressione docet, sa–
lium partículas ex teretibus fieri pla–
nas,
4.
part. num.
59.
. Neque prirni elementi genesim fe–
Jicius expltcat : Produélum d1cit ex
ehsis cu bon.:rn angl4lis,
3.
part.
o. 87.
Verum quis n n videt, elisos hos an–
gulos majoris esse mol1s , quam esse
oporteat partículas hujus elernenti,
quod
Materiurr. Subt1lcm
vocat , ob
summarn particularum, quibus cons–
tat, exiguitatem
!
At forte , non ex
bis majoribus angults ' qui primo elisi
~unt
, sed ex minoribus, qui deinceps
ex globulis su ri t derasi, constar sub–
ti lis materia, ut innuít
3.
part.
n. 48.
Sed
conua ; si
ve! minim¡¡s ansulus
intelligatur in corpore , ah illis exac–
te concluso, circulariter moveri non
poterh : ergo primo motu cuborum
circa centrum ita exaéle ab iis su.b–
duéti
~sse debu~re
rnajores anguli, ut
ne minimus in materiam subtilem era–
dendus remanserit.
Reponere potest Cartesius, in sua
hypothesi globulos , et iam deaaétis
angulis , in vicern pressos , atque pe–
renniter suum c irca centrurn motos,
eo motu sese atterere: ut tenuissima
1ame111a ab invicem eradere potue–
rint, qua: obirent in materiam sub–
tilem;
ha
innu.it3.
p. n.
54.
Fateor,
ea ratione intelligi posse' produci
materiam subtilem , sed nimiam:
nam, curn is motus,
&
at tritos ab ini–
tio mundi perpetuus fueric' necesse
foret excesos tandiu globulos, tan–
dem abisse ornnes
in
materiarn sub;.
tilem, sicque periisse secundum ele–
rnentum, ad primum reduétum : Ne–
que enim in hypothesi Cartesiana , u
t
ex globulis
bree
ramenta detrahi , ita
ex his rarnentis globuli coalescere rur–
sus possunt.
Est
&
alia insigni Cartesii contra–
d1él io circa rnateriam subtilem:
Di–
cit
4.
p. n.
!2).
earn majori vi recedere
a
centro vonicum ' quam globulos:
Et tamen dicit
4.
pan. n.
54.
eandem
materiarn subtilem ;;d centra voTti–
cum fluere, ut ibi sydera cornponar.
H~c ap~rte ~ibi
_repugnant : Nam, si
ffiaJ Of
CJUS
Slt
VIS
ad recedendurn
a ,
centro qu:lm globulorum ' necesse
est, ut eos ad centrum pellat : ipsa
per eorum infraBus, quos libere per–
meat , elapsa, circumferemiam occu–
pet : qure consecutio ex Cartesii doc–
trina evidenter deduéla , totum ejus
Systema funditus destruir.
·
Tertii el@.menti, produdio admo–
dum