47 / 436
De Principiis Cartesii.
Art. IV.
33
potest , licét in rebus non sit? Hoc
exemplum Cartesio
potius
obest:
Nam dolorem ciare percipimus, no'n
esse
jo
rebus, sed in nobis
a
rebus;
e
contra Lucem ,
&
Calorem non
a
rebus in nobis causari, sed
a
nobis in
rebus percipi. Deinde , lacerationis
nervorum cum dolore manifesta est
connexio ;, nam ea statum corporis
corrumpit, quotl sine dolare non per–
cipitur : at pressionis nervorum cum
Luce ,
&
Calare connexio , non nisi
grati5 íi.ngi potest.
Qu~ntó
: Repugnat Cartesii sen–
tencia srruélurae oculi : Fivrilla: nervi
optici opaca: sunt , atque adeo , ut
alía opaca, inepta: ad transmictendum
ulteriils aélio'nem Car¡esianam Lucis.
Deinde, non sunt tensa!,
&
rigidre,
sed molles,
&
lentos.e : ergo presso
uno earum extremo mqtus, aut pres–
sio ad aliud non defertur. Non eriam
. reéU. porriguntur
a
·retina ad ccre–
!>rum, sed enormiter sinuantur: ergo
motus reél:us, in quo. sita cst aélio
Lucis, ex Cartesio, ab iis ad interÍO;·
ra cerebri transmitti nequir. DemU.m,
in humare ,
in quem desinuot , li–
b'ere
natant, ac fere perpetuo move n–
tur, aut cene
pra:para1.a: sunt ad
mo–
tum; ergo, si earum motio, vel ad
motum pra:paratio ,
exciraret
idt!as
aliquas , novis, ac variis ideis an1-
mam continuó molestarent.
suo
Ica romen ippo,. a ut Ovic!ius
in
M<:!tamorphosibu ? · H;iec effici valido
· Globulorum
Cartesianorum motu,
mirum foret; at sola preparatione ad
motum sine ullo mom pern ci, magis
repugnar, quam LucilRi Meni ppum,
aptatis sibi vulturis, au t aq uil.J:: plu–
mis, ad lunam evolasse. At cene con–
sequenter fabulari debebat Canesius,
atqu.e aliam ideam a serere, dum re–
ipsa
fibra:
nervi
optici moventur;
aliam, dum solum pre µarantur ad mo –
tum: Ut, c<ecus baculo terram eKplo –
rans, aliud. cogitat, si bac ulus infi.–
gatur, nempe, lutum; aliud, si non
lnfigatur, nem pe , corpus dururn.
Sexró: Repugnar experiem 1;e; Pi5 ·
ces, ligna putnda, cicindc;lre, aqua
rnaris, liqu id us ille Posphorus, nupec
in ven tu <;
,
&
alía bene muha, de qui–
bus suo loco d icemus, noéte lucent,
in qui'Jus materiam
subtilem cird.
centru·m vortices agere, nec Ca tesius
ipse fin5ere potesr: ergo lux non cau–
satur a materii subtili circa centrum
gyrantem.,
&
globulus repellente.
Sed
insigoius nos deludit Carte–
sius' cum eo motu' imo
sola ad
morum pra:paratione, vult pingi in re–
tina objeél:i imaginem , quae inde ad
éerebrum transmissa, ibi stabilis ma–
neát ad memoriam efficiendam : imó,
sep~
ad uterum mulieris
pr~gna·n
tis transfusa, notas illas inurat
fce–
tui , qu:is adultior perpetuo servet.
Quid incredibilius finxit Lucianus in
Respondet Canesius 4. p. n.
90.
ea corpora
poros
habere tenuissimos,
sola mat<!ria subtili plenos. At, quid
hoc refert
ad
exci tanda
m 1
u,cem, et iam
ut
a
Cartesio· explicatur? Hydrargy ri
pori sola materia subtili reple ntur, ex
Carcesio
4.
part.
n. 58.
uti
&
alia
mulca , qu;.e
tamen non lucent. Sed
ba:c
pro~equi
, longum foret.
Demum : Repug1 at ipsis Cartesii
Principiis. Globuli crelestes circa ter–
ram
gyrant, atque ab eju s centro re–
cedere nituntur, non se i:ls, ac
a
cen–
tro Solis, ut docet
4.
pare.
n.
22.
&
23.
Nec ramen. terra lucet. lidemGlo–
buli ejus poros faci le pervacfun t, ac
ubique penetrant, ut duce t · 1bidem:
nec tamen diaphana est. G!obuli,
iti-
'.fom.
II.
E
decn