121 / 436
De Violentia .
Art.
II.
107
SECUNDA CONCLUSIO.
Motus ille , quem superius agens
no nnunqua m
imprimit
natur;,e infc–
ri ori , ·'tu.intumvis sit insolitus,
&
di–
"Versu ab eo, in quem prona est, non
est dicend s violentus ,
sed potius
naturalis.
·
Conclusio supponit ·,
quod cum
natura .condita sit
a
sapientissimo Ar–
tífice , res na \urales non sunt
temen~
ínter se commixtél!,
&
co_nfusre , sed
a.ptissime ordinata:. Ordo autem est,
cum non omnia ex a:quo se habent,
sed alia aliis convenienter subjiciun–
tur. Unde oportet, ut in naturalibus
inferiora qua!dam sint aliis ut supe–
rioribus naturaliter subjeéb'
a
qui–
bus , quantum fieri potest,
eue
,
in·
clinationem , propriosque motus
ha·
béant. Hic ordo manifeste cernitur in
corpore animalis, cujus dispositio est
umbra qu:edam dispositionis Univer–
si:
In
eo enim omnia rhembra su bja–
cent ani ma!
&
in ipsis membris a
lia
aliis
pr:esu nt; ut cor sangui ni , cerebrum
netvis ,
&
spiritibus motoribus
per
co rpus diffusis; spiritus motores mus–
culis. Et. pariter in poteatiis, vix mo–
trix
subjacet appetit ui ,
appetitus
im:iginationi , imaginatio rationi . Sic
igiru r
&
in ista magna mole U niver–
si par est, ut qu<.edam corpora infe–
r iora sim aliis superioribus subjeél:a:
eaqLJe· subjeél:io manifesta est in ele–
mentis' qua: sideribus subjacent; e
qaibus
eue
suum , inclinationesque
sortiuntur. Hoc igitur posito dicimus,
cum superiores moven t mot1bus inso–
l
itis sua propria inferiora, nullam om ·
nino esse violentiam : Ut dum pri–
mum movile
rapit inferiores crelos,
dum Sol aquas extenuaras sursum tol-
lit , dum
c~tera
sidera aerem varie
immutant,
&
cicnt : Dum imag1na–
t io veheme ntem iram accendit;
du~
ira faculratem motricem efficadssime
incitar ; dum facultas motrix manu m,
aut pedem sursum tollit; hi mot s,
ersi pra!ter inclinationem consuetam
videantur , minime
sunt viole nti.
Conclusio sic explicara.
Probatur ratione S.
'thom~
r.
p.
q.
IO).
a rt.
6.
Illud dicitur VÍOlentum,
quod
fit
passo resistente ; atqui res
inferiores non resistunt , sed potius
ultro obediunt suis superioribus: ergo
motus agentis superioris non est vio–
lentus rei inferiori. Major patet.
Pro·
batur minor: Ut enim política sub–
j eél:io
fundat ,
&
exigit
politicam -
obedientiam; ita natural is subjeél:io
fundat,
&
exigit naturalem obedien–
tiam ; sed res inferiores naturaliter
subjiciuntur suis . agentibus superiori·
bus, idcircQ enim
inferiores
dicuntur:
ergo etiam naturaliter ipsis obediunt,
rnotusque eliciri
ex
bac ob dien tia
censenrnr natura les.
Confirmatur: E jusmodi
m
tus non
sunt contra pra!cipuam
incli n a t 1 on~m:
ergo non sunt violenti. Probatur a.n–
tece\iens: Tum, quia res inferior ma•
xirne
incl1nat ur ad obediendum su–
periori' cum in tale subjeétione re pe–
riat suam perfeétionem ,
&
consiscat
bonum totius Universi, quod omnia
m3xime appetunt : Tum quia incli–
nacio reí inferioris est
a
causa supe–
riori : ergo semper remanet subdica
caus~
sup.eriori, ita ut possit in quam–
cumque part em ab illa
fL
:ti, prouc
requ irit bonum
Uni~ersi:
sicut se–
cu ndu m Politicam bonus civis subja–
cet,
&
sponte obedit Regi , in iis,
qu a: concernunt bonum
universale
Reipu blica:.
Di~