119 / 436
De Natura.
Art.
I.
enitn, quand4u
est sub
aliqua forma,
lig:Hur ab illa,
&
ejus dispositioni–
bus : U nJe redupl icative ut est pars
compositi ,
&
subjacet dispositioni–
bus alicujus forma:, violenrum ipsi
est , quidquid composito,
&
form:e
repugnar. Ca:tenl.m , si materia prre–
cissc sumatur , sic nullus motus est
ipsi vtolentus: Unde lioc modo etiam
corruptiones possunt dicit
motu;
na
-
tura/e!.
O bj.
2.
Nihil potest movere se ip–
sum , juxra
celebre
illud axioma,
Quirlquid rnovetur
,
ab alio movetur;
sed, si forma esset principium intrin–
secum aétivum motus ,. aliquid mo–
véret se ipsum ; ergo forma non est
principiurn intrinsecum aélivum ali–
cujus motus.
Resp. Distinguo majorem : Nihil
pptest movere se ipsum '
secundum
.
ídem
,
concedo :
ucundum
cliver.n1,
nego.
In
rebus enim , quz proprie
movent se ipsas , ut in viventibus,
sunt piures partes , quarum una mo–
vet alias: U t oculus movetur
i
ci–
bo pra:senti ,
imaginario ah oculo,
a ppetitus ab imagi natione , facultas
progressiva ab appetitu ' pedes
a
fa–
cultare progressiva; sicque quibusdé!Jil
veluti grad1bus
fit
motus in animali–
bus ;
ita tamen , u t
illa pars , quoe
movetur , ab alía moveatur. Grav1a
veró,
&
levia moventur etiam quo–
dammodo
a
se ipsis; non quod pro–
prie suos motus efficiant , sed quia
vis ílla
impelle.nsest proprietas ipsis
a
·gencrante indita. Sed de his exac–
tius ·in fine hujus partís, explicando
pra:fatum axioma.
Tom, 1I.
TER
TIA
CONCLUSIO:
Etiam
anima rationalis
habet
rat io–
num
natura!~
Probarur: Anima rationalis est prin–
cipium motu um humanorum,
&
ve ra,
propriaque fo rma
corporis hum:rni;
ergo habet rationem natura! , uti
&
a li;e forma!. Quod si habeat quasdam
operationes supra naturam COfpoream
clevatas , ut
inteiligere
,
8
ve/te;
ill
bis etiam operationibus non amitrit
rationem natur<e; qu ia, quamdiu ani–
ma.
est
in
corpore , b<e operationes
dependent
aliquomodó
a
motibus
corporalibus: sentimus enim , quocl
ira vehementer eircitata rapit volunta–
tem;
&
bona imaginatio juvat
ad
in–
telligentiam. U nde etiam de intellcc•
tu
,.&
voluntate agit Physica•
QUARTA
CONCLUSIO.
T ota
euentia
,
uu compositum
,
di–
ci
potett
atiquornoJo natura.
Probatur: Toca essentia est radix-,
&
origo motuum suorum: ergo potest
d ici natura : unde boc nomine sa!pe
vocatur ab Aristotele,
&
D.
Thoma.
Dixi ramen,
aliquomoJo;
nam in ri_:jo–
re loquendo , ut notant Aristoteles,
&
D. Thomas
2.
Pb .s. Jeél.
2.
Com–
positum est magts
a
natura, i-:i est cons.
tans
natura , scil ice c, materia,
&
forma , quam n am ra.
D ices: Essentta totalis non est pri–
mum prin ipium mvtuum ,
rursus
enim principiatur ex aliis n:ituris , sci–
licet , materia ,
&
forma: ergo non
est natura.
Respondeo : Esse primum princi–
pium totale,contra cnjus rationem nor1
est, ut constec partialibus princip1is.
O
QUIN-: