~~ft.
Vlt.
De
propojitionibUJ exponibilibm,
exceptiua
fj
excluftua.
2.
7
reduplica1ionis, quia
~on de~oníl:rar tot~m ~ubk-
S~cu
d
1-co
nclu~?:
Propoíirio complexa topula-
étum replicatum, gemmanclo 1llud, Ced folum
in
eo
uua
non
efl:
propne vna propoíirio:
&
probacur pri-
decermin~ndo
'
&
vt ica dicam fpecificando aliquid
mo
ex
argumento primo prima:
noíl:r~
conclufionis.
peéuliare
j}jju~,
oam
ide~n
efi
de.termÍ~are
&
Íp.ecffi.
.secundo
probatu~: ~uia a~
hoc
V[
fir
vna propo-
91.
care,
~~are
cum
conf~s~,
&
v~rn_erf~lirer
loqutmur,
foto,
deben~
partes illtu.s
v~.t
ri Phyfice, vel Logice,
vt clal1us loquamur, d1c1mus,
m
fpec1e loquamur,
&
fed
parres hurns prop0Gt1001s neuc.ro modo vniumur:
fpecificemus, hoc eíl: determinare loqttamur de
hac
ergo
non eft vna proprie propoíirio:quod non vnian-
re,hinc
fu~irur
(pecies pro
~fs,,,éria
?er.erminara,_vc
~i- .
tur Phyfice, íic probarur
~quia
duo enria compleca
in
füngu-atur a genere,& ab vnrneríaltoribus
pr~cl1catts.
vno genere, non poífunr 1n eodem genere vniri
Phy-
86
lrerum particula fpecificattue fomirur dupliciter.
íice,fed du:e propoGriones fimplices
Cunt
duo iudicia
Primo dere_rmi.nando,
fe~ ~pecificando
panem
inre·
completa in
ge.n~re
iudi7ij :
er~o
in genere iudicij
gralem fub1eéb,
vt
curn dtc1mus,
v:Ethyopsfecundum
non poífum vnm PhyGce,vt fac1ant vnum iudicium:
dentes,
vel
in quantumhabet dentes,efl albu1:
alio rno-
fed. non eíl:
aliud
genus,
i:J
quo vnianrnr Phyficc:
do Ggnificando formaliracem aliquam inada:quare
quia totaratio vnionis propofüionum efi ad compo·
coníl:irntiuam fobielti
vr
in
hac,homo in quantt-tm ani-
nendam propoíicionern, qua: iudicium
efi
¡ergo nul-
mal,
&
in hac,
Chriflm in quantum horno
faffm ejl:
lo
modo vniuntur PhyGce.
fed qnando indicarnr pars inregralis, eíl: cum verbo
~ec
Logice vniunrur: qllod fic probatUl",quia tune
93
adieébuo, quando autem indicatur ratio effentialis,
vnmnrur aliquaLogice
~nter
fe,quando vnum prredi-
~ft
cum verbo fubfiantiuo.
carur.dealrero: fed vna propofitio cathegorica non
P.ra:d1catt~r
de altera: ergo non vniunrur in propofi–
r10ne.Ma1or
eíl:
cena quia parces propofüionis folum
funr
~ra:dicat~m,& f~bieél:um;
fed folu1n parres pro–
poGtiones vn1unrur
10
propofirione:, erszo folum in
prop~Gtione
vniunrnr préEdicarum, & fubieélum;fed
pr~d1caru.m prxdica~ur
de fubieélo: ergo folum ea
vmunrur rn
~ropolir1one,
quorum vnum pra:dicatur
de alrero. Mtnor probarnr: tune pra:dicatur
formali4
rer vnum de a) tero, quand0 obieél:a illorum non Cune
difparar.a ínter fe: fed i?
hac
propolicione, v.g.
!Mn•
nes.currit.,
&
Petrm legn,
ob1eé\:a propoíirionum, ex
qmbus compouirur,
fum
difparata : ergo, &c.
S
E C T
I O
V
N 1
e
A.
De
propojitione complexa.
g
7
pRopofirio complexa
ve
fupra
diximus, eíl: qure
coníl:at duabus propo6cionibus Gmplicibus copu•
Ja
diliunél:iua, aut coniunéliua vnitis; de hac igitur
iurerrogarur' vrrum
fir
vna propolicio 'circa quam
dubirarionem
fit
prima conclufio.
88
Propolicio difiunétiua complexa non eíl: proprie
vna propofitio,
fed
potius
funr
dua: propofitiones
iimplicirer,
&
probarur fic.
Ad
hoc vt ex duabus re–
hus refulcer vnum corum, res illre debent, vel habe–
re inreríe conuenientiam,vel ordinari interfe;fed pro–
poGtiones dióunébu::e non habent conuenienriam,
nec vna ordinarur ad alteram. Ergo
ex
illís panibus–
n_on refoltat
vn.umtorum. Maior eíl: euidens, minor
1ic probarnr; in hac propolitione diGunétiua,igni.r
efl
c¡¡Jidm, vel non eft calidm,
dua: propoliriones, ex qui–
bus coníl:ar,
Cune
coocradiB:orie oppofira:; fed vnum
concradiltorium non haber conuenienciam cum al–
rero, nec ordinarur ad illud, ncc poreíl: coniungi cum
illo: ergo. Maior huius vltimi fyllogifmi clara er.::
quia illz propofiti.ones opponunrnr contradiétoric,
qu.x
funt affirmatio,
&
negatio eiufdem de eodem;
fed
ílla:
pwpofitiones
Cune
huiufmodi , ergo
Cune
contradiltorüe.
89
Secnndo probarur:
quh ad
hoc vt demr compoli-
do inrer panes, deber dari coniunébo ínter illas,
fed
propofiri"a difiunétina non haber coniunétionern par,
rimn, fed potius d1fiunaionem illarurn: ergo maior
illa
eíl: cerra; quia compoGtio eíl: vnio duorum, Mi–
nar
Ge
probarur; quia illa partícula,
vel,
diíl:inguitur
a
parcicula,
&,
in hoc, quod vna
efr
coniunétioa par–
tiurn ,
&
ideo coniuné'bo fimplicirer dicitur, alia eíl:
diuifiua, vel difiunél:iua illarum :'ergo.
90
Et
fi
dicas,
illam
parti~ulam,
vel,
eífe copulam dif-
~unll:iuam;
contra eft: quia datur contradiltio in ad·
~eél:o
>-nam diliungere opponirur copulare: quia dif-
1ungcr~
e[t diuidere,& feparare,& copulare eíl:
vnife,
1
~
comungere:
fed
vnire,
&
dinidere opponuntur ex
dia~ecro: ~nde
impqffibile omnioo eft,
quod
idem
fü
d1íiunébuum,& copulaciuum,cum vnum dicat
ne–
gationem aicerius: vnde ficm falfum
e{fet
dicere,dari
rationalicatem irracionalem,
&
veriratern falfam;
ira
irracionale eft dicere , parricularn ,
vel,
eífe
copulam _
diliunétiuam.
91
Vltii:no: quia vnum compofitum non poreft con-
fiare parcibns, inrerfe oppoficis immediatc : fed apud
omnes, qui dicunr, propolitionem difinnétiuam
eífe
vnam propolitionem ad hoc vr
lit
vera , deber con–
fiare duabns propofitionibu5 , quarum vna
lit
falfa,
altera vera,
qua! fonr
oppofira inrer(e: ergo.
Jldeph.
de Pena.fiel) PUio[.
Tom.1.
------------~ -.--.----..----...
QyJESTIO
VLTfM.A.
De
propojitionibm exponibilibw
;
exceptiua,_
&
exclujiua.
P
R
opofitio exponibilis, qure nihil aliud
efi vt fupra
N
diximus,quam propofitio ubfcura indigens expli–
catiohe, multifariam poteíl: euenire; quia rnulris mo-
dis poífumus obfcure loqui, nihilominus tamé
a
Dfa–
leéticis,& Surnmuliílis accipitm pro enunciatione
ob
, fcura racione aduerbij alicuim adiunél:i propofitioni
qnod indigec refolutionc, ve ipíi aiunt, per requiua•
emes,clariores rarnen propofitiones:
ira ve
obfcura,
ua:
exponitur; dicatur exponibilis; clara autem
illa
1
er quam declararur,
&
exponitur, dicicur exponens:
rniufmodi propofitio diuidicur in exclufiuam,
&
ex–
epriuam; exclufwa propofüio ef}: illa qua: Ggn1ficac
exclulionem ratione particulx exaludentis, qua
affi•
cirur: hniufmodi parciculre
funt,folum,ditmtaxat;tan•
tum
;
ex
quibus nonnullre
afficiuntur
figno
a
parre:
pra:dicati, qua: vocantar de extremo, feu prredicar9
exclufo:
quod
contingir in hac propoficione
v.g.Phi·
lip.IV.efl
Rex HiJPanorum
tanturn.'Íecundum genus ex•
cluliuarum
eA:,
q1.10
partícula exclnGua toram illam
.aflicic,qure vocarur excluíio firnplicirer,vt.tamum
ho•
mocurrit;
huiufmodi amem propofüiones funt
qua–
ruor: prima adrequare affirmans , quia tam
Ggm~m
exclulionis, quam copula verbi aflirmarur:
vr,tantu?n
horno currit:
Secunda oppoúta prima eíl:, qua nega–
tur fignum pra=polica vna negatione,
ve,
non tantum
homo currit.
Tercia
qua
negatur copula, '& affirmarur
1gnú,vc,
tanturn
hom,onon currit,quarra
huic oppofüa
íl:,de vtr'oque ne
gato,
vr,
non tant1tm homo non currit.
Has propolitiox1es turba Summuliíl:arum fic ex-
95
onit; primam per propofitionem complexam
copu–
atiuam,
cuills
prima pars
fit
panicularis affümari-
a
de eodem fubieéto, amoto etiam figno: fecunda
vero
lit
vniuerfalis negariua cum oppofüo
fobieéto
v.g.
hóEc,
tantum
homo currit,
fic exponirur ,
aliquis
homo c1trrit,
&
nihil,
prtter
ilt11m
citrrit:
fer.und
am
re-
C
i
fo lni