~s
Summul. Difp. I
I.
De
hu,
qu~
adfecundam inte!le!l.operat.pertinent.
foluit per hypotheticam
diliu~él:iuam:
v.g. ha:c,
non
tantum homo currit,
fic rcfolmrnr :
nullus homo currit,
&
aliquod non homo .currit,
ter~iam
refolmmr
Summ~liíl:z per complexam copulatmam eo modo, quo
prt–
mam :
tantum homo non currit, homo non currit,
&
om–
ne aliud currit.
~arra
vero refoltairur per difiunéti–
uam
hoc rnodo,mm
tantum homo non currit,
id
eft,
om–
nis hamo currit,
vel
aliquod non homo currit:ica
com–
munirer
Summuliíl:~.
97
lnrer has omnes propoÍttiones affignarur
omne
genus oppoíitionis, quod vr c0gnofcarnr, aduercen–
dum eíl: v'ocali
L.
íignificari propofidonem particu–
larem aflirmatiuarn, vocali vero A. vniuerfalem af–
firrnariuam,
O.
aucem parcicularem negar-iuam,
E.
denique vniuerfalem negatiuam: ex qui bus cornpo–
nunrur quatuor diél:iones,
ifle regit proram cl11uo:
in
dia:ione
ifle,
ponimr prima propo fitio , videlicer,
tantumhomo rnrrit:
in
Regit,
ponilllr fecunda,
non
tantum homo currit,
in
Prflram,
ponicur tercia ,
tan–
d-tm hamo non currit,
in
Clauo,
ponitur quarca ,
non
tantum_homo non currit,
q
ure omnia videbuncur in
fe–
.quenti
cabula.
ISTE
PROR .AM
Tantúrn
ho-
Contraria=
Tantú horno
mo currir.
non currir.
------
----
en
- ~
~tjl
en
e
o
e
o-
i;-rr:;
o-
~
~"~
~
o
<i
o
o-t
.._<."b-
~é2
3
o
~
(P~
º~·
PI!
~
,, ue, priori exponente infinira,fiue paniculari affirma':'
tiua,& poíleriori vniuerfali negariua, hoc modo,tan–
tum animalflntire potefl,
id
efi,
animalflntire potefl,
&
nihil, quod non
jit
anim¡;¡l,flntire potefl.
fi vero non
fo.
lum lignum affirrnauerint, exponancur copulatiue, ·
priori indefinita, Gue particulari negatiua,
&
poíl:e–
riori vniuerfali affirrnariua, hoc modo :
tantum fab–
flamia non efl in fabie[fo
,
id
eíl:
,fabiltintÍa non efl
in
fobie[fo
,
&
omne, quod non eflfabHantia, efl infabie–
llo: G
aurero vrrnrnque neganerunr, exponemur
dif~
iunétiue, priori vniuerfali aflirmaciua,
&
poíl:erio'ri
parciculari negatiua,
hoc
modo ,
nonfalum animal non
'eflflnfos capax,
id eíl:,
omne animal efl
fin.fu¡capax,vel
aliquid, quod non efl animal,
non
efl
flnf
m
capax.
s
1
ae–
uique Colurn lignum nega_uerinr, exponantur diliun–
ébue, priori vniuerfali negatiua,
&
poíl:eriori parci–
culari affirmatiua hoc OJodo:
nonfalurn animal efl vi–
uens,
id eíl: ,
nullum animal efl viuens,
ve)
aliquid, quod
non
efl
animal efl vi1tens.
ltaque
G
reél:e arcendas,
vi–
debis ennnciariones,qure lignum affirmanr, id
e(l
pri–
mam,
&
fecundam exponi copulatiue, prioríque
ex–
ponente indefinita , fiue parriculari (qua:: idem va–
lent hoc loco)
&
poíl:eriori vniuerfali: concra vero
qua: lignum negant, id e(l:.certiam
&
quartam ,
cx–
poni diliunlbue, priori nimirum exponeme vniuer–
fali,
&
poíl:eriori particulari, videbis eciam eas ,
qu~
&
lignum,
&
verburn íimul aflirmant,
&
negant id
eíl: primam
&
terriam exponi priori aflirmatiua,
&
poíl:eriori negatiua, contra vero eas, qure alrernm
af-
. firmanc; alterum negam, id
ell
fecundam,
&
qu ar–
tam exponi priori negariua,
&
poíleriori affirrnariu a:
denique primam
&
quarcam comradiél:oriis g po–
nemibus exponi,
&
limilirer fecundam,
&
cerriam :
primam vero ,
&
certiam fobalternis )
&
eodem mo–
do fecundam ,
&
quartam.
------
Non tancuin
horno non
Subcontrarire
---
¡Non canrum
horno cur-
R a iones aucem proprer quas excludimus expoli-
101
dones Summulift.arnm porerunr videri in P.Hurrndo
currit.
ne.
CLAVO
REGIT
Reieéta igitur e:xpoíitione S.ummuliíl:arum, regu–
lce
cerne cradunrnr
a
Fonfeca,
&
ab ali is, qui bus ex–
poni poífunr propofiriones exclufiure vtriufque ge–
neris, fcilicet , in
quo
exclufto cadir ex parce prxdi–
cati,aut
ex
parte
fubieéti,
ratione cuius rotarn propo-
'1
fitionem
afficir.
I
1
99
·
Exclufiu<E igicur prioris generis,
6
vtraque ex par
ce
affirmatiu·a fuerint, exponendce erunt copulariue,
priori exponeme affitmariua,
&
poíl:eriori negariua,
hoc
modo,pr~dicamentafunttantum
decem,
id
eít.,prit·
dicamentafunt decem
,
&
nonfont plura, quam decem;
homo e11 tamum animal ratione,
id eíl:,
homo efl animal
r'({tionale,
&
non efl aliquid vltra, quam animal rationa–
le:
{i
amem folum verbum immediare negauerinr,ex–
ponendx erunt diliunltiue, priori exponente negari–
ua, &
poíl:eriori aflirmariua hoc modo,
pritdicamenta
nonfant tantum quinqite,
id
efl,
pritdicamenta nonfont
quinque, velfont plura? quam quinque,homo non efl tan·
tum animal,
id
eft.,
lwmo no.n efl animal,
vel
efl aliquid
vltra' quam animal.
N'ec vero faris e!t ita exponere
uegaci
uas,
pritdicamenta nonfom tantum quinque,íd
eíl:
priedicamentafont plura,quam quinque:homo non efl tan–
í:um animal,
id
e
a)
homo
eft
aliquid vltra qu4m animal
in fummulis difp+ de propofüione feét.
14.
S
E C T 1 O
V.
De exceptiuif.
E
Xcepriua enunciatio dicicur, quéE affidcur parti–
cula excipiente:
v.g.
pr~ter,
ha=c panicula fem–
per excipit aliquod fubieél:um a prredicaro'
v.g.
om–
ne anirnal prif-ter hominem efl brutum,
hic fo
las eas
e
X·
ceptiuas admicrimus,in quibus
a
quo exceptio
fir,
ve-
re aflirrnatur de re excepca, quanquam vero id,
a
quo
fir
exceptio nonnunqu;¡m figno parrículari norarur,
vt fi dícas,
aliq11is Rex
pr~ter
.Alexandrum, fuitfor–
tis:
nacura excéptionis perit' vr id,
a
quo
fir
exceptio
notetur
figno
vniuerfali, excipere enim eíl:
a
roto
ge–
nere partem decrahere:
lt~que
minus propria cen.. ·
fenda eíl: exceprio, cum id ,
a
qua
fit
exceptio, nota–
tur figno pa,rciculari,
&
ideo de illa tacendum
hic:
in exceptiuis igitur que> ad affirmationem, vel nega-
tionein idem dicendum eíl:, ac de exclufinis, quibus
!omnibus hoc conuenit, vt exponantur vna quadam
. complexa propoíitione ex duabus fimplicibus expo–
nentibus, quarum prior coníl:er eodem fobietto,
&.
· fape
enim expo firio hxc
fai fa
reperierur, vt
li
dicas
pritdicctmenta nonfunt tantum viginti,
id
eft.,font plura
quam vz'gimi:
lq,pis
'(J6ff
efl, tantum anim111l,
id eft.,
lapi
' cfl
aliquid vltra quamanimp¡,/:nam
enunciatioues,qu
exponunmr,
fu nt
ver.-e, exponentes anrem
falfre:
fe
cie
hoc
g~ nere
exclufi uarú
nihil
amplius dicendú
cfr.
Joo
Exclu í\ ace
aurem poíl:erw ris ge 1eds,
6
&
GEYnum
&
verbúm affirmauerinr, exponenda!
erunc
cop~lati-
prxdicaco (ita tamen ve in fubieél:o negernr id,quod
excipitur de eo
,.a
quo
excipirur) poíl:erior autem
confi:et eodem prxdicato,
&
eo
cantum fubieéto,
quod excipitur; prima icaque
~xceptiua
exponicur
copuladue priori exponente vniaerfali aflirmatiua,&
pofreriori vniuerfali negariua hoc modo,
omne mo/Jile
prittercreluminterirepotefl,id eíl,omne mobile,quod non
efl crelum,interire potefl
,&
nullum
crelumin~erire
poteft;
Secunda
quz
eíl: cócraria
primre
etiam
c.opular~ue
ex-
, ponitul.i,fed priori exponente vniuerfalt
neg~rtua,
&
poíl:eriori vniuerfali
affirmaciua,~.g.omne
ammalprit·
ter hominem efl ratirmiJ particep;,
1d
efr,
nu/lum animal>
quod
101-