Previous Page  75 / 582 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 75 / 582 Next Page
Page Background

Quxtl:.

l

l.

De natura argumentationú.

H

fiotele prreíci dit a rnateria,quia in omni ente artifi–

ciali poteíl reperiri forma ardficis fine tali materia

cum alia quacu nque, taro perfeétc, ac

in

illa, qua::

de–

ficit ex parte

fui~vr

videre eíl: in vafe ab argenrario

fa.

él:o,cuius figura, ac fama artificialis forrnalitet Cum–

pta tam perfeéla eíl:

in

íl::mno,

&

auricalco, ac in ar–

gento,& auro:ergo fimiliter forma fyllogiíl:ica quan–

rum eíl: de fe formalicer furnpca

tam

perfeéta eíl: in

pro_babili,ac in materia euidenri; vnde aeceilicas illa

illationis formalicer furnpta quatenus reperirur in

fyllogifmo reétc difpofiro in forma,

&

figura haber

torarn fuam virn racione iplius difpofitionis,

&

ordi–

nis Logicalis,

&

non refpeéh1 rr.areri.e iplius fyllo–

gifmi : ergo quando Ariíl:oteles pofuit particularn

il–

lam

neceffe

in

d~finitione

eefentiali, non fuit loquu–

rus in ordine ad materiam demoníl:raciuam &euiden–

dentem,cum qurecunqoe materia, vt iam dixi, per ac–

cidens

fe

habeat ad fyllogifmum Logice conlidera–

rum,& fecundum arrificium Logicale,

&

formam

il–

lius,qure ex fe,& non emendicatam

a

mareria feucon–

fequemi haber neceilicarem

conCequenti~

euidentern,

&

fcientificam :

&

ratio eíl: manifefia,quia principia

Logicalia, ex quibus neceiliras confequentiz forma–

licer depender,

fonr

enidentia ab inrrinfeco line de–

pendencia

a

principiis aliarum fcientiarum, quia Lo–

gica non fubalcernarur

~liis

fcienrii-s, imo potius eíl:

prior omnibus aliis

&

fic eíl: independens

ab ipfis,

quia quod eíl: prius,non depender

a

poíl:eriori:ergo

a

forciori principia illius non dependebunt

a

principiis

aliarum partícularium fcienriarum v.g. Philofophiz,

·Marhemaricre, &c. ergo Gne dependen tia ab illis illu–

minác aél:us

Logic~:v.g.quia

lux

candela:: non depen–

der

a

1

uce Solis,lux

candel~

illuminat fine dependen–

tia

ab

illa: at qui euidenria _oonfequentia:,

&

formre

fyllogifticre inducens neceffitacem illationis eíl: eui–

dencia Logica,

&

euidentia macerire

eíl:

euidentia

Philofophica,aut Mathemarica,ergo euide11cia

1

& ne–

ceffiras

confequenti~

non eíl: dependens

ab

euidenria

confequenti, feu

m~ueria:::

ergo cum Ariíl:oceles non

agat in definicione

f

yllogifmi de hac , vel de illa ma–

teria,

&

ponat illam neceiliracem abfolutam in tali

definitione , non deber conliderare illarn ex, aliquo.,

quod non

lit

per fe,

&

formalicer conueniens ad e(–

fentiam Logice conlideracam fyllogillni,

&

eo

mo~

do,

quo fyllvgifrnus formaliter,

&

per

fe

poreíl: ha–

bére

illam neceffirarern, fed non poteíl: habere alio

rnodo,niíi racione formre, qure per fe conuenir fyllo–

gilino Logice concepto: ergo racione illius,

&

non

racione confequentis,vel materia:: demoníl:ratiure

p.o–

nicur in definitione illa panícula

neceffi.

S

E C T

1

O

I

I

I.

De

materia fj!logif

mi.

40

T~iple~

eíl:

m~reria

fyll_ogifmi formalis,prima di-

ctrur,in

qua~td

eíl: fob1eétum, cuí inhreret,

&

ex

cuius

pocentia educirur fyllogyfrnus,

&

hiceíl: intel- '

I:él:~s

, ~oquendo

de fyllogifino rnenrali, Gle quo prre-

1

c1p.ue

h1c loqúimur,& ratio efl::quia fyllogifrnus

tnen–

ta

h~ fu~t

tres aél:us inrelleél:us in formam,& figuram

~r?rnat1;

atqui all:us incelleél:us quatenus -accidencia

illms funr, habent pro materia in qna, ipfom intelle–

étum: 'luia ipli inhrerem,

&

ex iplius potencia edu–

~unrur

: ergo materia in qua fyllog ifmi formalis eíl:

mtell~étus,feu

potencia intelleél:iua;Íecunda materia

fyllogifmi formalis eíl: circa quam , qua= nihil aliud

eíl:,

qL~am

obieél:um circa quod veríacur fyllogifmus .

formalts,

&

ad quod reprzfentandum ordinantur,

femper enim obiell:um, aut res cir·a quam verfawr

ª.licuius arcis aél:us, vocacu m:neria circa quam il- ·

lrns :

ve

argenmm vocarnr materia circa quam re-

fpeél:u operis.argentarij, quia circa illud verrarnr

ta~

l~s oper.a~io

,

&

ídem

eíl: de ligno refpeélu operis ar·

ns

.fab~tl1s,~c.Sed

fyllogifmus formal is, qui eft opus

arns d1aleél:tccr, verfacur circa fyllogifmum ob1eél:i–

uum, aur circa obieél:um fuum ergo t::\le obieél:um eíl:

m~te~ia

circa

qu~m fyllogifm~ f~ rrnalis

, pr<t.eipue;

quia 1d eíl: materia quod confbtmtur,

&

denomina–

tur vltimo ab

aliqua

forma,

&

ideo corpus

eíl:

ma·

teria animre rationa!is, quia denominatur

&

confü–

r_uirur vltímo ab illa: fed obieétum íyllogifo1i·forma–

l1s

denomin~tur,&

coníl:iruirnr vltimo in effe cogni–

ti

a

fyllogifmo formali : ergo obieétum eft materia

circa quam.

Qgia aurem obieél:urn poteíl: elfe in rriplici diffe-

41

. rentia, ita eriam materia fyllogifmi trifariarn accioi–

rur;pr~mum

obie8am

e{\:

omnino necelfarium:

v.g

r.

elfent1re rerurn,& prredicata qtJiddicarina illarum,

&

quidquid nullo modo adhuc per potenriarn

Dei ab–

folutam,potefi alicer comingere:

&

huiufmodi obie–

ll:~m _vocan~r

materia neceffaria circa quam fyllogif ..

m1;almd ob1eélurn eíl: cor:ningens,

id

eíl: quod poteft

c:lfe,&

non eífe,v.g. Pecrus currit,Petnu fedec,

&

hoc

vocarur materia comingens; aliud obieél:um ett

om–

nino·repngnans,

v.g. horno

eíl: equus, quia ornnino

repugnar coniungi prredicatum curo fubielto,

&

noc

vocatur mareria remota, quia talia prredicata ira

re–

mouentur-ad inuicem,expellunturl

&

opponuntur,vt

nullo modo poílint co.niungi . Alicer diuiditur

hérc

mareri <i: in probabilern ,euidenrem,& erroneam;erro–

ne~

d.ici.rur qure-omni no

faifa

efi,euidens ;ippellatur,

quia 1pfms vericas poceíl: euidentibus argumentis de..

moníl:rari; probabilis dicitur, qu:e licet nulio modo

demoníl:retur, probabilibus ramen ntionibus poreíl:

f~a~eri. T~nia

materia poteíl: bis adiungi,

qu~ ·cerca

d1c1tur

&

ineuidens, vt eíl: materia, de

qua

agítur

in

Theologia,&

ex

principiis fidei deducitur, auc diuina

reuelationc\confiar.

Te~cia

materia ryllo$ifmi efi,

~X

qua, id eíl

pa~res

42

e~

qmbus componuur 1pfe

fyllog1~rns,

&

hxc drni–

d1rur in duplicern,in primaín;& fecunc:Lim mareriam:

prima materia dicuntur cermini,aut diétíones,

a

qui..

bus

incipit compoíitio fyllogifmi,

&

ex quibus com–

ponuntur propolitiones, qure coníl:ituunr vltimo,

&

perfeél:e fyllogifmum.Clim auté diél:iones

fine

priores

propofitionibus,ideo diétiones prima mó!teria

ex

qua,

propoíitiones aucem fecunda materia nuncupanrur:

xemplum habemus rnanifeílum in compofitione

ominis ; nam parces proporcionales• quia antece–

dunt ad coníl:itutionem partium etherogcnearum eic

quibus vltimo componiror corpus hominis,voi;:anrur

Frirna. materia,

&

panes erherogenea: vocancnr

fe–

cunda. Prima materia,

vt

iam

fupra

dixi,

deben

eran-

rnm eefe tres termini, nec piures, nec

pauc

iores;non

plures, quia nihil concluderent, nec pallciores :

rum

quia non eefet fyllogifmus) cum ex duobus tanrum

rerminis non poffenc fieri eres. propolitiones, qu06

omnino necdfarire

Cune

ad fyllogifml'lm;

cune

etiam,

ql1ia li pertinaciter aliquis contenderer, tres propoli–

tiones ex duplici termino, vna

non

diíl:inguererur

fciendfice ,

&

vt neceffarium eíl: ad finem fcientia:

confequendnm. qui in conclulione diíl:inél:a

a

prre–

miilis confifiic,li enim,vr bene notat Hurrndo,effent

quamor, aut piures rerrnini, non poífem in prremif–

ts

ofiendere identiratem extremorum curn medio,

renim

arguens conarnr oíl:endere, exernpli grada

etrum effe riftbilem;

Petrus

eíl:

rilibilis

funr

extrema

·nrenti;Gc dicitur

a

Dialeélico, curn propofitionem,

Uallil

a

refpondenre extorquere conatur,

irlfert pro

clulione in primo fyllogifmo:

vt

aucem prober

Pe..

trum,& rifibile

etfe re idem, ponic

in

prremiilis alium

terminurn, cum quo

funr

idem

re

Petrm,

arque

rifiU·

le;id auce.m poni non poteíl:,

nHi

alfere.ndo,

PetrW!i~

efic