Quxtl:.
l
l.
De natura argumentationú.
H
fiotele prreíci dit a rnateria,quia in omni ente artifi–
ciali poteíl reperiri forma ardficis fine tali materia
cum alia quacu nque, taro perfeétc, ac
in
illa, qua::
de–
ficit ex parte
fui~vr
videre eíl: in vafe ab argenrario
fa.
él:o,cuius figura, ac fama artificialis forrnalitet Cum–
pta tam perfeéla eíl:
in
íl::mno,
&
auricalco, ac in ar–
gento,& auro:ergo fimiliter forma fyllogiíl:ica quan–
rum eíl: de fe formalicer furnpca
tam
perfeéta eíl: in
pro_babili,ac in materia euidenri; vnde aeceilicas illa
illationis formalicer furnpta quatenus reperirur in
fyllogifmo reétc difpofiro in forma,
&
figura haber
torarn fuam virn racione iplius difpofitionis,
&
ordi–
nis Logicalis,
&
non refpeéh1 rr.areri.e iplius fyllo–
gifmi : ergo quando Ariíl:oteles pofuit particularn
il–
lam
neceffe
in
d~finitione
eefentiali, non fuit loquu–
rus in ordine ad materiam demoníl:raciuam &euiden–
dentem,cum qurecunqoe materia, vt iam dixi, per ac–
cidens
fe
habeat ad fyllogifmum Logice conlidera–
rum,& fecundum arrificium Logicale,
&
formam
il–
lius,qure ex fe,& non emendicatam
a
mareria feucon–
fequemi haber neceilicarem
conCequenti~
euidentern,
&
fcientificam :
&
ratio eíl: manifefia,quia principia
Logicalia, ex quibus neceiliras confequentiz forma–
licer depender,
fonr
enidentia ab inrrinfeco line de–
pendencia
a
principiis aliarum fcientiarum, quia Lo–
gica non fubalcernarur
~liis
fcienrii-s, imo potius eíl:
prior omnibus aliis
&
fic eíl: independens
ab ipfis,
quia quod eíl: prius,non depender
a
poíl:eriori:ergo
a
forciori principia illius non dependebunt
a
principiis
aliarum partícularium fcienriarum v.g. Philofophiz,
·Marhemaricre, &c. ergo Gne dependen tia ab illis illu–
minác aél:us
Logic~:v.g.quia
lux
candela:: non depen–
der
a
1
uce Solis,lux
candel~
illuminat fine dependen–
tia
ab
illa: at qui euidenria _oonfequentia:,
&
formre
fyllogifticre inducens neceffitacem illationis eíl: eui–
dencia Logica,
&
euidentia macerire
eíl:
euidentia
Philofophica,aut Mathemarica,ergo euide11cia
1
& ne–
ceffiras
confequenti~
non eíl: dependens
ab
euidenria
confequenti, feu
m~ueria:::
ergo cum Ariíl:oceles non
agat in definicione
f
yllogifmi de hac , vel de illa ma–
teria,
&
ponat illam neceiliracem abfolutam in tali
definitione , non deber conliderare illarn ex, aliquo.,
quod non
lit
per fe,
&
formalicer conueniens ad e(–
fentiam Logice conlideracam fyllogillni,
&
eo
mo~
do,
quo fyllvgifrnus formaliter,
&
per
fe
poreíl: ha–
bére
illam neceffirarern, fed non poteíl: habere alio
rnodo,niíi racione formre, qure per fe conuenir fyllo–
gilino Logice concepto: ergo racione illius,
&
non
racione confequentis,vel materia:: demoníl:ratiure
p.o–
nicur in definitione illa panícula
neceffi.
S
E C T
1
O
I
I
I.
De
materia fj!logif
mi.
40
T~iple~
eíl:
m~reria
fyll_ogifmi formalis,prima di-
ctrur,in
qua~td
eíl: fob1eétum, cuí inhreret,
&
ex
cuius
pocentia educirur fyllogyfrnus,
&
hiceíl: intel- '
I:él:~s, ~oquendo
de fyllogifino rnenrali, Gle quo prre-
1
c1p.ueh1c loqúimur,& ratio efl::quia fyllogifrnus
tnen–
tah~ fu~t
tres aél:us inrelleél:us in formam,& figuram
~r?rnat1;
atqui all:us incelleél:us quatenus -accidencia
illms funr, habent pro materia in qna, ipfom intelle–
étum: 'luia ipli inhrerem,
&
ex iplius potencia edu–
~unrur
: ergo materia in qua fyllog ifmi formalis eíl:
mtell~étus,feu
potencia intelleél:iua;Íecunda materia
fyllogifmi formalis eíl: circa quam , qua= nihil aliud
eíl:,
qL~am
obieél:um circa quod veríacur fyllogifmus .
formalts,
&
ad quod reprzfentandum ordinantur,
femper enim obiell:um, aut res cir·a quam verfawr
ª.licuius arcis aél:us, vocacu m:neria circa quam il- ·
lrns :
ve
argenmm vocarnr materia circa quam re-
fpeél:u operis.argentarij, quia circa illud verrarnr
ta~
l~s oper.a~io
,
&
ídem
eíl: de ligno refpeélu operis ar·
ns
.fab~tl1s,~c.Sed
fyllogifmus formal is, qui eft opus
arns d1aleél:tccr, verfacur circa fyllogifmum ob1eél:i–
uum, aur circa obieél:um fuum ergo t::\le obieél:um eíl:
m~te~ia
circa
qu~m fyllogifm~ f~ rrnalis
, pr<t.eipue;
quia 1d eíl: materia quod confbtmtur,
&
denomina–
tur vltimo ab
aliqua
forma,
&
ideo corpus
eíl:
ma·
teria animre rationa!is, quia denominatur
&
confü–
r_uirur vltímo ab illa: fed obieétum íyllogifo1i·forma–
l1s
denomin~tur,&
coníl:iruirnr vltimo in effe cogni–
ti
a
fyllogifmo formali : ergo obieétum eft materia
circa quam.
Qgia aurem obieél:urn poteíl: elfe in rriplici diffe-
41
. rentia, ita eriam materia fyllogifmi trifariarn accioi–
rur;pr~mum
obie8am
e{\:
omnino necelfarium:
v.gr.
elfent1re rerurn,& prredicata qtJiddicarina illarum,
&quidquid nullo modo adhuc per potenriarn
Dei ab–
folutam,potefi alicer comingere:
&
huiufmodi obie–
ll:~m _vocan~r
materia neceffaria circa quam fyllogif ..
m1;almd ob1eélurn eíl: cor:ningens,
id
eíl: quod poteft
c:lfe,&
non eífe,v.g. Pecrus currit,Petnu fedec,
&
hoc
vocarur materia comingens; aliud obieél:um ett
om–
nino·repngnans,
v.g. horno
eíl: equus, quia ornnino
repugnar coniungi prredicatum curo fubielto,
&
noc
vocatur mareria remota, quia talia prredicata ira
re–
mouentur-ad inuicem,expellunturl
&
opponuntur,vt
nullo modo poílint co.niungi . Alicer diuiditur
hérc
mareri <i: in probabilern ,euidenrem,& erroneam;erro–
ne~
d.ici.rur qure-omni no
faifa
efi,euidens ;ippellatur,
quia 1pfms vericas poceíl: euidentibus argumentis de..
moníl:rari; probabilis dicitur, qu:e licet nulio modo
demoníl:retur, probabilibus ramen ntionibus poreíl:
f~a~eri. T~nia
materia poteíl: bis adiungi,
qu~ ·cerca
d1c1tur
&
ineuidens, vt eíl: materia, de
qua
agítur
in
Theologia,&
ex
principiis fidei deducitur, auc diuina
reuelationc\confiar.
Te~cia
materia ryllo$ifmi efi,
~X
qua, id eíl
pa~res
42
e~
qmbus componuur 1pfe
fyllog1~rns,
&
hxc drni–
d1rur in duplicern,in primaín;& fecunc:Lim mareriam:
prima materia dicuntur cermini,aut diétíones,
a
qui..
bus
incipit compoíitio fyllogifmi,
&
ex quibus com–
ponuntur propolitiones, qure coníl:ituunr vltimo,
&
perfeél:e fyllogifmum.Clim auté diél:iones
fine
priores
propofitionibus,ideo diétiones prima mó!teria
ex
qua,
propoíitiones aucem fecunda materia nuncupanrur:
xemplum habemus rnanifeílum in compofitione
ominis ; nam parces proporcionales• quia antece–
dunt ad coníl:itutionem partium etherogcnearum eic
quibus vltimo componiror corpus hominis,voi;:anrur
Frirna. materia,
&
panes erherogenea: vocancnr
fe–
cunda. Prima materia,
vt
iam
fupra
dixi,
deben
eran-
rnm eefe tres termini, nec piures, nec
pauc
iores;non
plures, quia nihil concluderent, nec pallciores :
rum
quia non eefet fyllogifmus) cum ex duobus tanrum
rerminis non poffenc fieri eres. propolitiones, qu06
omnino necdfarire
Cune
ad fyllogifml'lm;
cune
etiam,
ql1ia li pertinaciter aliquis contenderer, tres propoli–
tiones ex duplici termino, vna
non
diíl:inguererur
fciendfice ,
&
vt neceffarium eíl: ad finem fcientia:
confequendnm. qui in conclulione diíl:inél:a
a
prre–
miilis confifiic,li enim,vr bene notat Hurrndo,effent
quamor, aut piures rerrnini, non poífem in prremif–
ts
ofiendere identiratem extremorum curn medio,
renim
arguens conarnr oíl:endere, exernpli grada
etrum effe riftbilem;
Petrus
eíl:
rilibilis
funr
extrema
·nrenti;Gc dicitur
a
Dialeélico, curn propofitionem,
Uallil
a
refpondenre extorquere conatur,
irlfert pro
clulione in primo fyllogifmo:
vt
aucem prober
Pe..
trum,& rifibile
etfe re idem, ponic
in
prremiilis alium
terminurn, cum quo
funr
idem
re
Petrm,
arque
rifiU·
le;id auce.m poni non poteíl:,
nHi
alfere.ndo,
PetrW!i~
efic