0000747692

Qu~ft.

De naturá argumentationü.

SvnsECTio

'»:..gflr

co nclufiones ponuntur.

Rima concluGo; fyllogifmus

forrn~liter,&

effcn–

tialirer non eíl: fola concluGo, fed ootius includit

pr~milfas:probarur.

Primo quia fyllogkmus formali–

licer,

eflenrialiter eíl: difcurfos, feu ratiocinatio;

fed

difcurfus,,

ratiocinatio effencialiter,& formali–

ternon folum includit conclulionem, fecl eciam prx–

miífas: ergo (yllogifmus formaliter, & effentialiter

~on

folum eíl: concluíio,

fed

etiam prremiffre. Ma·

1or eíl: cerriffima;nam Ariíl:oteles primo Prior. cap.

definiens fyllogifrnum

fic

ait,

ratiocinatio efl oratio

in qua quibuflampojitü,

&e.Ergo fyHogiíinus in

fen–

renria Ariíl:otelis eft idtm, quod ratiocinacio, ratio–

cinatio aurem difcurfus eft: ergo fyllogifmris eíl: di–

fcurfus , feu ratiocinatio ; quod vt certiffimum ex

o_mnibus Doél:oribus adducie Thefaurus lingua:: La–

t1na::, & Calepinus,. verbo, fyllogifinus, fic ait:

ff!IMOJl(J//.Ór,

argumentifirmijfimigenm e:>: duobus pro–

nunc.ia~

conclujionem necejfario inferens, Latine ratio·

inationem verterepo./[umm,

,¡;;

~t/l·J-..o;i,E-tv,

quodeft

ratiocinari.Q!!_ínrilianus.lib.

cap.7.in

fyllogifmo ro–

ta rariocinatio ab eo eít>qui inrendir,

ratio eíl: ma–

nifeíla; quia fyllogifinus eíl: vlcimum exercitium in–

telleétus horninis, quarenus rationalis

eíl:,

dif–

curíiuus exercens rationalitatem illius,

fed

huiufino–

di éxercitium eíl: difcurfus, feu ratiocinatio:ergo fyl–

logifmus eíl: difcurfos,fcu radocinatio.Maior eít cer–

ta>

quia primum exercitium porentire intelleétiure

eíl:

limplex apprehenGo; fecundum efi iudicium: er–

go terrium deber effe difcurfus, feu ratiocinatio,qaia

exercicia incelleél:ns funt rancum tria:

fed

ratiocina–

tio >

difcurfus funt vnum exercitium ex illis,

non eíl: prirnum, nec fecundum; ergo cercium, &

vltimum.

Secundo probarur ex ipfa definitione Ariíl:orelis

ibi :

efl oratio, in qua quibttfil,am pofltü,aliud quippiam

ab hu qud!. pojitafont, necejfario accidit

.eo quod hd!.c

fant,

idJell, vt explicar D.Thomas foper hunc locum

Leét.' .eíl: argumentatio,in

qua

pofitis prremiffis,

fe-

quitur conclnfio: ergo in ipfa argumentatione, qure

fyllogifmus dicicur, includuncur effentíalirer ,

forn~alirer,

ea qua:: ponm.uur,

illud aliud quod

~equuur;

fed

illa, qure ponuntur,

funt

prremiífa!,

1llud.quippiam aliud, quod neceffario ab ipGs acci–

dir, feu fequirnr,

eíl:

conclulio : ergo fyllogifrnus

e!fentialirer cornponirnr ex conclufione,

ex prx–

miffis limul, ac proinde

faifa

eíl: fententia afferens

fyllogifmum e{fe ada::quace,

tota.licer folam con–

clulionern. Q!!_od pnlchre explicuie D.Thomas, do–

cens, fyllogifmum effe artificiale quoddam concre-'

tum ex mareriali,

formali, cuius mareriale

funt

prcemilfa: , cuius formale eíl: con

ufio ; nam pra:–

rniíf

prius ponunmr,

cuius pofidonem vltimCi

2duenic canquam forma conclufio; acqui non folum

forma,

fed

etíam materia , hoc

eíl:

non foh'tm for-

male, fed etiam materiale

Cune de

effenria concreti:

ergo

c!fencia fyllogifmi non folum

eíl:

conclulio,

fed er1am prremiffre, alias fyllogifmus non effet di–

fcurfos; vt enim in curfu piures reperiuntur aétio–

nes , quibus petimus loca diuerfa: ira in difcurfu

piures reperiunrnraétus, quibus iudicatiuc diíl:inéh

percípíuntur obieéta: vnde aélus, quo limul cogno–

fcitur effenria cum proprietate, non eíl: formaliter

difcurfus ,

fed

virmaliter ,

aut

eminemer, quapro–

~ter

progreffus

fidei

reuelacione ad reuelarum , íi

eíl: folum per vnum aétum,

non

eíl: difcorfus forma–

lis ,

fe d

folum

au ~

eminem, aut virtualis ,quod pa·

manifefic,

quia

do vnico

alla1

cognofci·

ttmotus fyllogifrnus, non poteíl dici difcnrfus;alias

Angelus,

Deus difcnrrerent, fi quidem vnafim–

plici cognitione tornm noftrum fyllogifmum forma.–

lem comprehendunt,

nihilotninus,

non

Elifcur..

runt:ergo ad difcurfum requiritur

pluraiic~s

aéluum,

per quos iudícaeiue cmrat intelleétus

vno obielta

adaliud.

J}.._

Vrgecur : quia in foln vno aéh1 non darnr propria

illatio: fed ad difcurfüm formalem requiritur pro–

pria illatio; ergo difcurfus forrnaliter non reperi–

tur in vno

aéfo.

minar eíl: manifefta ex fopradiéHs,

maior aurem eíl: euidens;

quia

licet pra:milfa obic4

ll:iua: ducanc in conclufionem, id faciunt p.rOEÍcisc in

racione obieé\:i for!!lalis ; .(icuc effentia Dei

ducit:

Deum ipfum in crearnras; illatio vei:::o eíl: excrinfeca

denominado ab aél:u deduéto rea1irer

prremiffis,

vbi deeíl: realis

íllacio,

d'eeíl: eciam obieél:o illa

denominado; Hlatio aurem afficit vnum aétum,

fimul requirae alias aél:us prrecedemes, curn quibus

conneéhtur,

ex quibus reducatur; vnde propoíi..

tio cum nora illationis,

folum pronuncietur, non

poGtis ali is propofirioniblls, ex quibus deriuamr,

il•

la affeéta tali nota, ita manca,

imperfeéta

eft~

vr menrem

fofpendat,

imperfeél:um fenfum gi–

gnat in animo audientis; ide6que principium capi–

tis

aut Libri non poteíl: inidum ducere

propoli•

tione affeéta nota illationis :

ergo,

vel

igitur;

ve ex–

periencia patee, huiufo10di enirn loquurío rifum

potius, quam incelligemiam caufaret. Ex quo

ma–

uifeíl:e

colligirur, noram illationis efftl! velu.d vin-..

c~lum

Logicale _, & artificiale, quo vnirnr conclu...

fio cum pra::miffis : ergo ex

ali vnione refultat vnuin

arcificia.le

Logicum : atqui hoc non pocell: e{fe

aliud,

nili

difcurfus:

o difcurfus effencialicer,

formaliter eíl: compofitum quoddam includens ef

...

fcnrialicer non

folum

conclufionem ,

fed

etiam

pra:–

rniífas.

Amplius declaratur hoc ad hominem contra ad .. 5

uerfarios, quia fyllogifmus eo quod

lit

perfeéta fpe–

cies modi fciendi , debet habere perfeél:um fenforn,

quia

eft

perfelte ignoti manifeíl:atiua: atqui fola

conclulio, ve condulio, qua: reduplicatiue ,

ta-

l.is

per vos

dl:

effentia ,

quiddiras fyllogifini, non

habet

perfeél:um, & cornplernm fenfum, quatenus

faparacur

pra::i:niffis ,

per

fola pronunciacun

ergo

la conclufio non

eíl:

ada:quata elfencia

yllo-

gifini: minor efl cerca; quia vt dixi, vnica propofi ..

tio

pr~fcifa

diuifa

aliis fine particula :

ergo,

vel

igitur,

non eíl: conclufio, ve, conclulio formali–

ter, quia concluGo, vt conclufio formalicer debec

includere illationem

fed propofüio fine nora illa–

tionis non dicir exprefse

& forrnaliter illacionern:

e~o

fine nota illationis non eíl: conclulio , vt con-

.clnfio ; quaproprer conclnfio neceffario,. & for,:ria–

liter perit, vt calis

fit,

componi ex pra:d1cato, iub–

ieél:o, verbo,

nora illacionis , imo

ponanmr

iirnul dua: propofüiones, vna,

q~a: íignific~t

eílen–

tiam, alía,

qure

fignificec

prop~

..1eracem

dim~nan-

tem ab effenria,

fequutam ad illarn,

non 1mer–

ueniar partícula feu nota illacionis, nulla exillis pr?

polirionibus erit conclufio, vt conclulio: neque

illis dabitur fyllogifmus : v. gr'.

Pe:r_m

ejf

homo,

efl rifibiLú

feu

Pemu eft bomo rijibztu :

nullus

Cana:

mencís dicer,h1c reperiri fyllogiimum formalem, ne–

que

concluGonem

formalit~r,

r_alem:

erg~'

con-

' cluGo, vt conclufio formahrer pene neceffano no·

tam illationis: arqui propofitio cum noca illationis

fola prctcise fumpta diuifa ,

feparata

omni alía

propofitione

~mrecedenti

habec fenfam

~mperfeél:u~,

incornpletum expeél:ancem , vt contungamr al11s

propofüionibus,quibus

íi

adiungarur, perfeaus

fe°:..

fos

~ignirnr

omnibus

illis , cuius

euidens ind1-

dum