0000747692

(

Qureft.

l l.

Dé

natur~

argumentationit.

rudine ab hominibus, Ínter quos ille,qui pritno loco

feaet,

~aior

vocarnr, & qui in fecundo loco,rninor.

Locus enim maioriratern,

dignitatern aur minori–

carern perfonarum oítendir, vt pacet

e:ii:

illo

Luc. r

4.8.

cum inuitatmfuerú ad nuptidf, non diftumba& in primo

Joco, neforte honoratior tejit inuitatus ab i!Lo,& veniem

ü,

qui

te,&

iJlum vocauit, dicat tibi, da hitic locum,

~une

incifiM cu'!' rubore nouiffim1tm

locum

tenere.

ergo

iur~

opumo prima

~ropoGtio,

qua= primum locum

obuner, vocatur mator,fecúnda minor. Alía ratio

rri–

bu_imr huius denominatioois

hunc modnm;

narn

prima propofitio in fyllogifmo in Darij, vniuerfalis

eíl:,fecunda particularis,

quia illud quod vninerfa..

in conueríione negatiure conílantia fubieéti pro–

polirionis conuerfre, ad ha5 omnes conuediones in–

telligendas p<:>nuntur carmina huiufmodi.

Ajferit

negat.

font

vniuerfaliter amb11,.

eíl: Littera. A.denotat propoGtionem vniuerfa–

lem

affirmatiuam:

vniuerfalem negatiuarn.

A fferit

.J.

negat.

fimt particulariter ambo.

ect linera.!. denotat particularem affirmaciuam,

O.parricularem negatiuam.alia duo carmina rradun–

tur,qure oíl:endunr, quomodo propofitiones fopradi–

étis carminibus comentre conuenantur;carmina

func

h.tc.

Simpliciter Feci,comtertitur Euapertf.cci.

Aflo per contra,

fit

conuerfio tota.

Vbi noca, illas diébones,Feci,

Eua,

Ggnificare

quatuor propoGtiones,

Feci,

duas, fcilicet vniuerfa–

lem negariuarn ,

parcicularem affirmaciuam , qua:

.Gmplictcer conuercunrur,

Eua

vniuerfalem negad–

uam,& vniuerfalem af.Iirrnariuarn, qure conuertWJtur

pcr accidens, aut inadrequate.

Parricula illa,

Affo

polica in vltimo verfu cornpo-

fita

iunéta diaioni

per contra,

indicar

propoGcionern affirmatiuam vniuerfalem lignifica·

tam per licteram. A.

negaciuam particolarem indi–

catam

per

licceram.

conueni per contra pofi–

tionern.

In fine huius feél:ionis aduerce, hanc vltimam con·

uerlionem p€r contra poíitioné r_µdi Minerua

faél:~

folurn propter auél:oritatem Doétorum admitci;nam

íi

ad lydium lapidem examinetur,

in veritatis lan–

ce perpendatur, inuenitur non eífe eundem fenfum

propoGtionis conuerfa,ac eíl: i-llius, in quarn conuer–

ticur;narn in prima v.g.

omni~

horno

cO:

animal,prre–

dicacur animal poíiriuum de homine;in fecunda au–

rem negatnr de fubieél:o, quod poílit eífe homo, fi

non eíl: animal:fed propoíitio cuius obieél:um efr po–

füiuum,

propoGtio, cuius obieétum efr negatio,

non habent eundem fenfum: ergo ha: du<E propoli–

tiones non funt eiufdem fenfi.is, &c. Explicarnr;quia

h~ du~

propoGtiones,

Deuseflfobffantia

t!lut quod

non~flfobffantia,

nonefl Deus,

non

font

eiufdem fen–

fus:ergo limilirer

ha::c;omnú homo eftanimal,

aut hrec,

quod non efl animal, non efl hamo,

non habenc eundem

' fenfum: ergo 6militer illre, non habenc

~undem

fen–

fum,

quia funt <Equiualenres his.

Tandem aduene in conuerGonibus nocandam eífe

identitarem terminorum propolitionum conuer(re,

conuercentis, vnde non poterir vna propoGtio per

aliarn conuerti, in quibus damur diílinéti cermini:

c0nfequentia hrec non

fic

ab vno ad difünetum, fed

idem

realiter, formaliter diuerfum.

Sorites eíl: argumentado

primo ad vltimurn;

verbi gratia,

homo pt:ifea-ior·

e.ft

leone: Angelm perfa–

llior efl homine, ergo

de primo ad vltimum,

Angel

perfeéfior efl leonc.

E C T I O

I I.

De n1etura,

perftélionilnuJj!logifmi.

S':llogifmus Grrece,Latine difcurfus,[eu ratiocina-

!lo íic definitur ab Ariíl:otele

rior. cap

eft

ar11tio

in qua

quibufllam pojitú aliud

qui

ppit.tm ab hú,

qutt pojiM

font

necefferio accidit.

Qgam definí donem

ad.clariorem

me~hodum

reducimus:eíl argumenta

t10

mbus conftans prapofitionibus incer fe connexis

ordinatis, icavt tercia ex duabus neceífario fequa–

tur

nota illationis.

:i.9

Adeo neceífariurn eíl: vt fyllogifmus tribus con free

propofüionibns inrer fe ordinatis,

connexis, vt

(¡

non

lint tres, rninirnc fyllogifmus exifrat;prima pro–

poGtio

vocatur maior,fecunda minor,

furnpta úmili

. le

eíl:,e~tenditur

magis,quam parciculare,& quod

ira

, exrend1tur rnagis maius eíl:, quam illud, quod

minus

excenditur,ideo vocacur illa prima propoficio maior,

~fecunda

íbi minar'

curn'hoc concingat in fyl10-

g1ftno,qui omnibus familiarior efr, vri facilior

& cla–

rior,

i~eo

hoc.ad

creceros modos fyllogizandi di–

manaua hrec denorninatio maioris,

minoris, licet

irnproprie calore arguendi, vt adnorat Fonfeca,ita vt

qurecunque propoGcio prima,ctiam

non

vniuer–

falis in quocunque fyllogíf

rno~

vocernr maior,&

mi•

nor

voc~rnr

fecunda,

licec

non

panicularis, per–

rranfla_uonem tamen

fyllogifmo

Oarij,

vbi

prius

proferimus propofitíonem vniuerfalern ,

fecundo

loco

pa.r~icularem

;

fed

imer has rationes, prima

eíl:

probab1ltor,

aptior. Etiam

hre

dua: propoficiones

vocan~ur

pra::mi ífa:, quia prremirmnrur ad conclufio...

ne?1; nullo enim rnot10 potera't reél:e erui conclufto,

~Uln

prremiífa: antecederent,id eíl: dure

illa:

propoÚ•

Clones prremirrerenrur,hoc eíl: prremiífa: effenr.

Yltima propoGtio vocacurconfequencia; quia

fe-

qutt~r

p~a:miífas,&

eíl: id; in quo fcquirur veritas,

qua: rnrendHur erui-radone pra:miffarum:irem voca-

tur c?nclufio, quia in ipfa concludirnr quidquid in–

tend1~ur

probari roto fyllogiíh10;in ipfa condaíione

re.penunr~r

duo

cC:>nfequentia,

confequens,

di–

íhnéta emm funt : nam aliquando concedirur confe–

quemia,

negarur confequens , aliquando negarnr

confequenria,& dillinguirur confequens.

. Confequentia .efr illatio,feu emanado illius rei ex

formre

pr.em1.ffis; confequens efr illud, quod

fe-

quicur ex prremi.ílis, feu vi

illa~io_nis

inferrur

illis.

'Duplex elt confeqnentia,alia formalis,rnacerialis

alia,

formalis efr,qure non ex vi materire, feu proprer ma–

teriam ,

fed

propter difpolirio.nem terminorum ,

proprer formarn ipfornm in quacunque materia

eíl:

eadem:confequentiá marerialis elt,qua: folum vi ma–

terire,vel proprer connexionem, quam habet materia

feLt

obiell:um conclulionis cum materia, feu ebieél:o

prremiífarum,fequicur.

Explicatur toca definitio:dicirnr

argumentatio

Gm-

plicicer,

abfolute, imo perfeéti.ffima poceíl: dici in

ordine ad gradum ratiocinandi exercendurn,

fi–

nem Ícientire confequendum;vnde Cicero. lib.1. Tu..

fcul.

qu:Eíl:. atferit,. fyllogiírnum inrer

~éeteras

argu•

menrationes principaturn obtinere,reliqure enim fpe•

cíes argumentarionis

fyllogifmo rnaxime depen-

den

quia nifi ad fyllogifmurn reducantur, nihil ilt

illis concluditur,quod alicer conríngit in

íyllogiíino~

nam

ipfo mens racione duéta, probar quod cona–

tur, cuius argumentationis vis adeo eíl: perfpicna,

íi

quis admiífa vtraque propoíirione prrerniífa negec

concluíio1iem legirirne illacam,a rationis lumine

de–

ficiac, rationalitatifque munus exuar;ponicur

confl~nJ

tribm propojitionibudta

ccrnnexis,

vnitis, {eu ordi–

natis' ve difringuarur

creceris argumencationibus,

quia ca::terre argurnenrationes

non

cribusled duabus

tamum propofitionibus con(b.nt ,

videre efr

exemplo,enthymematé,&c.

imó

aliqua argurnenratio

efr, qua:

triblls

propoútionibus conílet, non tarne.11

üa.