SummuL
Dif
p.
I l.
De
hu,
qui(¡
adfecundám
intellel1.
operat.pertinent.
mul falfa:, vniuerfales amba: contraria: erunt limul
faifa:,
qua:
funt
fubalcernances illarum;
v.g.
omnis
homo
efi,
albH!, nullm horno efl albus,
fed
omnishomo efl
~lbus
eft, conrradiékoria illius fobconrrari:r,aliquis
ho–
mo non efl albus,
&
funt arnbz falfa: : ergo iarn daren–
rur dua::
concradiél:ori::e.ÍÍtmtl falíre.
·
so
Declaratur arnplius; quia vt du::e fobcontrariz
lint
falfa:, opus eíl:, ve de vno indiuiduo fingulari affir–
menrur duo pr.edicata c:oncradiétoria, nempe de eo–
.<lem
Petro currere,
&
non currere; nam faliiras
.hu–
ius
~r~
po.li~ ion.is,
al~9~is
homo currit
,
reqairit,
\.'t
omma 1ndm1dua·hom1nJs noncurrant,
&
confequen–
ter,
ve
Petrus non currar: nam
íi
Petrus currerer, ef–
fet
vera: ice rn falfiras:h\iius propcifitionis,
aliquis ho–
mo non c1trrit
,
requirit, vt omnis horno currar,
&
confequemer vt Pee rus currar: ergo iam requiritur
ad falfiratem vtriufque vt Petrus currat ,
&
non cur–
rar limul, idémque contingit 'Cccteri's indiuidujs.
.SI
Polfunt aurero Gmnl effe vera:; quia ve benc no-
tar Hurrado, Íunc propofitiones gaudenres de fenfu
difiunél:iuo: quia
funt
confofa: ,
&
indecerminat::e,
ad
quarum veritarern Cufficit in vno
folo
indiuiduo
reperiri , quod per ipfas pronunciacur:
v.g.
aliquis
homocurrit,
eft propofitio vera, currente
folo
Pecro,
liccc catteri non curran
e,
ad cuius falíitatem requiri–
tur, ve nullns omnino currar. ltem hrec propoficio:
aliquis homo non currit
,
eft vera, Antonio non
cur–
rcnte, liccc Peerus·currar;
ve
autem hzc
fic
faifa
re–
quiritur , vt omnes homiµes currant. ecce cur poffinc
eífe
vera:; quia vericas illarurn comprobacur in indi- •
uiduis 9mnino realicer difünétis: quorurn altero cur–
rente, alrerum poteíl: non currere , ac proinde
de
nullo
ind~uiduo
affirrnantur dao pr::edicaca contra–
diél:oria.
SECTJO
II
I.
De
teqttipo!lentili propojitionú.
carmina
funt
indicanria
Ggna
a:qnipollenti::e ,
qme
fic
fe
habent.
Non omnis, quidam non: omnis nonquafi nul/us.
No¡;nu/lus quidam ;fad nullus non vaiet omnis.
Non aliquis, nullus: non quidam non valet omnis.
Non alter'ite.uter, neuter non prúlat vtrumque.
~a:
omnia in tabula fequenti dariffimc perfpicien-
56
tur, vbi ornnes propoftdones tarn contraria:,
quam
contradia::oria:: tam fubcontraria: , quam fubalter-
n.e pon unrur.
Omnis horno
curric.
1
Contraria:
Nullus
ho–
mo currir.
________
_..._
----
~
~,is-
o
~"~·
b~
<i
.._<.~
~·
'é2
CP~
º"·
~
\
,
____;_
_______
------~--------
Q__v
JE
S T I O
I I I.
'De natura,
&
ejfentia
propojitionil
modaliJ.
N
E
vcilis
trall:atus rnodalium inutilis omnino
57
reddacur , aur ne eriam ryrcrnurn ingenia toe
fominulillarum fophifmarnm nugis, ranquam ca:cis
nodis, aur
laquei~,
tricifque irrctiantur, dilucide,
ac breuicer explicandus eíl: in hnnc modum : propo–
lirio
rnodalis
ell
qua emmciatur aliquid de aliquo cum
modo
v.g.
Deus neceffe.rio efl infinitus.
I
taque modalis
51
}EQuipollentia eít a:qniualentia vnius propoft-
propoftrio eíbenunciatio, in qua indicarnr, quomo-
tionis re(peé\:u alrerius, vel duarum propoft-
do aliquod pra:dicacum alicui fubíeélo conueniar,
tionum eodem fobieélo,
&
przdicato conllantium,
auc non conueniar:
&
quia quadruplex eíl: modus,
vis eadem fecundilm quanciracer-a- ,
&
qualicatem
a
quadruplex eíl: modal is
pro~oGrio,
primus modus
variis fignis proueni.ens., ve
non omnis homo efl iuflus,
/ 'Fa
pojfibile,
fecundus
impoffibzle,
cenius
nece.ffe,
GJUar.
a:quiualec huic:
quidam homo non eft iuflus:
dacur ha:c
.
~us
contingens:
poffibile aucern in ordine ad Logicam
requiualencia incer orones oppolitas propofitiones,
reducicur ad concingens.
addicis aliquibus negationibus, v.g. dure contraria=
r
Dupliciter forní poffunt modi: vel aduerbialiter, 5 g
propofitiones
G
cuicunque earum, poll:ponacur nega-
vel nominalicer : norninalicer, vt poffibile, aduer-
tio, a:quiualent incer fe, ve
fi
dicas,
nullus homo non eft
bialicer poffibilicer: neceífario, nece!Te: contingens,
albus,zqrnualet huie,
omnis homo efl albus:
&
e
contra
contingemer : impoffibile, impoffibilicer. Aiij func
bree:
omnis horno non efl albus,
requipollet huic,
nul.
modi fupradi&is a:quiualentes, ve effenrialirer requi-
lus homo efl aJbus.
ualec necelfario: accidentaliter,contingenter: repu-
1'3
Etiam inrer contradiétorias darur a:quipollentia:
gnancer, ímpoffibiliter,
&
alía huiuGnodi: Duplici-
v. g.
nullus homo efl albus,
cequipollec huic,
aliquis ho-
ter
fic
propoficio modalis: vel collocando modum ex
mo efl albus:
li
prima= addas negationem : v.g.
non
parce fubieéti v.g.
Deus necefferio efl infinitus,
vel
nullus homo efl albus :
ídem eít , ac
aliquis horno efl al-
collocando ex parte pra:dicati , ve Deum
clfe
vnum
bns: G
aurem huic addarnr negatio, dicendo,
non ali-
eft neceffe.
<ptis homo. efl albus,
requiualec huic,
nullus homo efl
~.
1
Irem modalis habec duplicem fenfum, id eít fen-
59
albus.
J
~ttm,
diuifom,
&
compofitum,
fenfus
diuijits,
efr,quan-
5
4
In fubalcernis autern ,
li
negatio Gmul prcepona-
•fo
non pro eodem tempore, fcd pro diuerfo pra:di-
tur,
&
poíl:ponatur: vna a:quíualet alteri: v.g.
om·
~arum
iungicur cum fubieélo ve v.g.
currentem flare
nis homo efl animal,
requiualer huie ,
aliquis homo efl
fef1
pojfibile,
fcilicer cempore, quo non currit. Senfus
animal,
íi
prima: prc:eponarnr,
&
pollponatur nega-
'compojitus
efr,in quo verificantur pr::edicarum,& fub..
ti.o
dice1~do
,
non omnis homo non
~s1
t1.nimt1.l:
princi-
ieélum fünul) vr,
currentem flare eft impojfihile,
fci-
p.rnm
vni?er~ale
in his requipollenciis eft quod nega-
licet eodem cempore, quo currit.
no
n~gat10_111s e~
affirmatio, ad plenam aucem illa-
Vericas harurn propolitionum ,
&
fallicas
fu?t
60
rum 1mell1gem1am uaditur vediculus quidam, in
qualicaces illarum, qua: non fonc defumendre ab alto
quo omnes hre. regula: continencur: v.g.
'¡Jrretel'.modllm : fic Tolecus lib.
~·
Summul. .cap.
i.
J
5
Prit
contr~di
c, poff contra,
prtepoflquefobalt.er.
tlum.
t.
narn verificado propofici
onis rnodahs non
Id
eft negano
~
rrepoíi.ca,feu ame poíira contra dicir,
,.
~ a
defume'1da ab
eo,
quod res eít
~
anc.um,fe~ fecu~poítpofüa vero redd1t propoG.tionem contrariam:
·
~um
modum, quia principaliter non.mcend.1c exph–
anre poGca
~
&
pollpofita
rc:dd1t
fu.baltcrnarn . Alía
re diltum, fc:d formalicart:rn
mod1:
vt
v1dere
eft
fa