Logica Difp. I
l.
De natvtra,
fj
proprietatibu.1
Vniuerfalú.
12
Non eniln hoc poreíl: dici, quia in fententia P .
Hmrado denominatio extrinfeca
a
forma reali non
eíl: proprie ens rati.onis, vt patet
e.x
d~fp.
19.
M.er.felt.
1 •
vbi
his verb1s probat, denommat10.nes extrm–
fecas etiam
a
cognitione im:elleél:us
e{fe
ens reale,
&
non rationis, id quod,a parte rei habet
eífe
phyficum
elt
ens reale, fed denominado a cognitione rationis
haber effe phyíicum a parte reí, ergo non eíl: ens
ra–
tionis fed reale;&
§.
3.contra,cognitio Cub eadem ra–
tione formali,
&
fub eodem concepru coníl:irnit vná
rem incrinfecc,& aliam extrinfoce,fed
ve
eít intrinfe–
ca denominatio potencia: eíl: ens reale,ergo etiam vt
extrinfeca eíl obieéto erit realis,non rarionis, quod
late probat fubfeét.l.a §.13.vfque ad 18.inclufiue,
&
fubfeél:. ,. lace prob;it hanc veritacem effe cle mente
D.Th.pr~cipue
§.5
.ergo in fementia D.Thom.per re
denominatio extrinfeca
a
cognitione licct lariffime
poffir dici
ens
rnrionis, vt tu probas difp.1. Logica=
a
§.
f
4.
vfque ad
5
8.incluíiuc, níhilominus non poteíl:
dici propríe ens
ra~ionis,fed
potius propric ens reale,
vt
cu
feél:.
r
.clífp.
1
9.
Mer.
§.
5.
in fine probas & difp.1.
Logicre.
§.44.
IJ
Sed
D.
Th. h1c afferit vniuerfalirarem non
effe
ens
re2lc,fe<l proprie ens rationis;ergo D.Th.non inrelli–
git
pro
ente racionis, quando loquirur de Vniuerfa–
lirate,fou inrenfione generis,
&
fpeciei, &c. denomiA
nationem extrinfecam
a
cognitione, quia ralis deno–
rninatio improprie dicitur ens rationis,& lato modo
tale ficut ipfa cognitio intellellus) quia eíl:
a
racione
dicitur rationis, [ed quod impropric eíl: tale, non di–
cirur cale abfolutc, Gmpliciter
,&
fine addiro, quis
enim potell dicere floriditatem prati
dfe
abfolutc,
1implicirer, & fine addito rifum,
&
hominem, quis
íimpliciter,& abfolute dicet, efle arborem inuedam.
tandem quis abfolutc poteric a{ferere Spirfoum fan–
él:um e{fe c0lumbam?certc nullus,quh
h~c
lato,me–
taphorico,& apparenti modo conueniunt rebus
pro–
priis; ergo
(i
O.Thom. abfolure,
fimplicic~r,
&
fine
:addico vocac vniuerfalicarem ens rarionis; ergo eui–
denrer fequitur
ibi
de ente rarionis non lato modo
fed propriiffime loquurum fuiífe.
14
Vrgerur, q,uia minus eíl: vocare rem metapl
rice,
&
la
ro
modo ralem abfolute fine addito ralem, · am
dicere propric e{fe talem,vnde minus errarer,qui
qi–
cerer,homo efl arbor,Deus eíl: ignis,eft fol, quam
di–
cendo Deus efr proprie ignis, horno efl proprie ar..
bor, fed Diuus Thomas abfolutc, & fimpliciter do–
cet vniuerfalirarem e{fe proprie ens rarionis;ergo
ibi
non loquitur de ente racionis lato modo vr ett deno–
minario extrinfeca,
fed
potius rigorofiffimc de ence
rationis proprie
&
lhiétc, alias c:rrarer Diuus Tho–
mas
confondendo res proprias cum impropriis,ficut
errarer qui diceret Deurn non folum effe folem iu–
íl:itiée, ignem confumentem, &c. fed etiam proprie
Solem,proprie ignem; ne ergo hos errores Angelico
Doétori cribuamus, dicendurn eíl: fecundum men–
rem Angelici Doél:oris Vniuerfaliratem
eífe
em
fi-
IJ
él:um per inrellell:um, & in roto rigore ens rationis.
Declaratur amplios hoc>quia dum conrrouercimr
aliqua quadl:io in rigote Metaphyíico, vt ha=c'; an
Vniuerfalitas
fit
ens rationis vel reale?debetof>timus
Doétor,& Magiíl:er, fine vlla a=quiuocatione,(ed po–
tius cum maxima diíl:inll:ione refpondere inrerroga–
tis;alias dum velic docere,confunderer,v.g. fi qu::ere-
r~m~s
cognitionem intell'eétus e{fe el'ls reale, vel ra–
tloms fill:um,
& apparens,
&
D.Thornas huic inrer–
rog~tioni
reíponderer, abfolurc, firnplicirer,
&
fine
addtto
effe ens rationis,ex eo folum,quod lato modo
fole~1t
op.erationes~
intelleé\:us vocari ens rationis.
cene e
qmdem contunderec miniméque docerer,
&
loco
0~1mdendi
c\ar.itatem,
&
lucem magiíl:erij
in–
tdlell:m,
pr~culdLlb10
tenebras,
&
obfcuricatem
of-
fonc.lc:ret menti,& multo rnagis illas offunderec
G
di–
ceret intellell:ionem
effe
propric ens
rationi~,
tune
enim non folum confuse,fed etiam
f~lso
loquererur;
ergo íimilicer
fi
interroganti vtrum vniuerfalitas
Ge
ens reale vel rationis? refoonderet D .Thómas,Vni–
uerfalitas eíl: propric ens
r~tionis,
fumendo illud
pro
denominatione extrinfeca
a
cognidone reali.,
qua=
lariffime,
&
impropric vt ita dicam vocatur ens ra–
tionis, cerrc fine dubio falso loquerernr D.Thornas,
ne ergo hoc abfordum attribuatur tanto Doél:ori di–
cendum eíl: vniuerfalitatem in fcnrentia
D.Thom~
effe íl:riél:o
m~do
ens rationis,ac proinde tnale inter–
pretad ·ab aduerfariis.
Hoec femen tia etiam
eíl:
cxpreifa Ariíl:ocelis 7.Met.
r
6
vbi afferit intelleéh1rn eife qni facit vniuerfalia,
&
idem repetir. Primo de anima text.8. vbi ait Vniuer–
fale nihil 'effe aut poíl:erius effe,id eíl:, poll intelleétus
operationem fingentern in narnra inrentionem, feu
relationem rationis per quam natura ipfa per rno–
dum fuperioris refertur
ad
fua inferiora,& coníl:itui–
tur in
eífe
Vniuerfalis formaliter, vt ibi D.Thomas,
Alberms Maanus, & omnes alij intelligunt; & pro–
prerea dixit ibi commentaror intelleél:um tribuerc
vniuerfaliratis rationem,& intentionen1 rebus,&
1 2.
Mee. commenro
4.
ait Vniuerfalia apucl Ariítotelem
effe colleéta ex particular!bus in inrelleél:u, qui acci–
pit ínter eaconGmilitudinem,& facit ea vnam inren–
tionem,
&
commenro 27.docer Vniuerfalia non ha–
bere e1fe extra animam, & commento
18.
inqui
c depaniculari non
fit
demonfiratio ,quamuis illud
r.an–tum
íic
res in rei verirate, pro hac fententia ciramr
Darnafcenus lib.
3
.de fide cap.11.vbi
ait~namram
aut
fo
la cogitatione
co~templari,
aut in omnibus eiuf–
dem fpeciei hypoíl:afibus quas coniungic, aut in vno
indiuiduo tanrurn,
vbi
per naturam fola cogiratione
contemplaram intelligit naturam vt vniuerfalem,
&
vniuerfalicace rationis formaliter confütutam,
C)UO–
modo ait non exiíl:ere,fed cogirari tantum:in indiui–
duis auc dixit exiíl:ere, vel in omnibus fecundum to–
tam latimdínem fuam fpecificám,
ve
realirer exiíl:en–
re11l)velin vno tanmm,quod refpiciens D.Thomas
1.
2.q .29.art,6.& 7.ait naturam fecundum
fe
neque vni·
uerfalern,neque fingularem
effe;
inrentionem aucem
vniuerfalitatis eífe ab intelleétu, quod etiam dixerat
opufculo de ente, & effencia,cap+ Hanc fententiam
fine concronerfia docent omnes antiqui, prrerer now
minales, quos fequimr
P.
Hurr do (
&
vlrimo huius
veíl:igiis infül:i't
P.Arriaga)~
o in Logica qua
=fr.2.deVniuerfalibus, Caieran
, Capreolus Sopcinas,
Ia–uellus, item Du nd1·Am 1.A!gedius
&
creteri.
Imo
meo videri_!/. et huic n0íl:rre femenri:e
lu-
17
men Ecclefire
Cl]"
ubicus Doél:or Diuus Auguíl:inus
lib.8J.qurefüon- m quzf.96.
&
lib.3. de ciuitare
cap.
28.
Vbi excuf.- Plaronem
a
calumnia, qqam illi im–
pofuerat Ari oceles, dicendo ipfom tríbuiffe naru-
ris vniuerCficatem
a
pari:erei,quia diuus Augufünus
maximu·' effc: abfurdum cogitabar concedere rebus
a
parr. rei exiíl:entibus vniuerfalitarem formalem
real,
,íiue imrinfece exiíl:entem in ipíis,Gue extrin-
fe
m
a
cognitione , quia fanél:us Doétor nullam
a·
am vniuerfalitatem poterat intelligere njfi eam
,\uée formaliter" fita eíl: in proprHffimo,& rigoroíiffi–
o
ente rationis; ergo noíl:ram fententiam fine _du–
biratione
cuemr,
ac defendit tniraculum
fapi~ntire
A
ugufünus.
S
v
B
s
E
e
T 1
o
I.
c...A
uilf1mnia _rniuerfalitatú li6er¡_itnr
P.Suarez.
'
.
e
Nºn
potui non mirad dum incidir in han
e
qua:-
8
r
füoné
P.Hurc,eo qnod
P.Francifcú
Suarez tam
~
,
finiftre