Liber
V
l.
565
mllm
ica ut lit diíl:ancia Indicis
a
cenero immo–
bili ad difranciam uraphii ab eodem centro, in
cerca
&
decermin:Ca racione cadem ícilicec qua:
eft
laceris imoginis ad latus prococy pi.
Dioo quod quemcúmque licum '. feu angulum
_a{Titmar inllrumenmm , ea punél:a m eadcm lmea
reél:a femper ertmc, eademque
cm
ratio d1íl:ancia:
Indicis ad diftantiam graphii.
Ut
aucem id oculis
fubjiciam feligantur cria punéh A, B, C , in linea
reél:a difpolica,licque A,cencrum immob1le,B gra–
phium, C index, per pun&um B,ducatur non can–
rum linea EBD,parallela oppo!ica: AG,
íed
eciam
FBI,
parallcla lincis GC, AD. In criangnlis ABD,
EBC, a:quiangnlis propcer parallelas, EC,AD,&
angulo in B, ad verricem a:quales, ica cm BD ad
DE, íicut AB ad BC,
&
fi vclimtis componcre;
ica erir DE ad B D , ficm A C ad A B ; & ira
cciam GA ad
EB,
ficur GC ad
EC.
Jam vero pa–
rallelogrammum in alilltn angulum abcac , cen–
rrum immobilc ell femper in punél:o
A,
&_punél:a
B
&
C fimr in iifdem íemper locis.
Demonílracio. Cum lacera GE,AD; iccm GA,
ED fine requalia: cric parallelogrammum GADE,
quare' an11,uli G & BE C ¡cquales, efi aucem
m
GA ad El3, ica GC ad EC, illa enim lacera eadcm
períeveram ; ergo (
pcr
i4. 6.)
ABC.cric linea
reél:a, ericquc fimilitcr ut DE ad D B,ica A C ad
A
B. Q!1:.rc ha:c cria punél:a Cune femper in linea
reél:a coníl:irura,eademque femper eíl: ratio diftan–
tiarum.
~od
erar demonfirandum.
!l:!l!Z!ill!l.OOlll:mOll!lll!l!l!!!ll.!'1!1!~1l!l
..
lll.l1l!i~1l!l1l"li!ili!1!ilZ!1
PROPOSITlO XI.
Theorema.
/ ntlc:.:
&
graphirem parallelogrammi dclineatotii,
in
direflum m m cemro immobili jacemia
ftg11r'IU jimilcs defcrib1mr.
~'e(, re~a
GE13,
&
cum indcx cranílarus fucric in
effe
fi;~,~,~~'c.F;
dico figuram DEF, úmilem
Demoníhano. Cum (
p<r
to.h11j"') ica !ir G
A
ad G D, ficuc Gl3 ad GE, crunr in prima figura
ED, AB parallela: (
pcr
4.6.)
crumque
AB
ad ED,
licue
GB ad_GE: eodtm .modo oíl:et,dam,EF
effe
parallelam lmea:
~
C,
~
na
elfo BG,
ad
E.f ;
ficut
GB ad GE, fim1hrcr ene AC ad DF; ergo trian–
gula DE F, ABC Íunc limilia, quod erardemon–
firandum.
·
Qua: demoníl:racio locum haber , quando cen::
trum immobile, unam extremicatem obcinec.
Si
vero cencrum immobile locum medium incer in.
dicem , & calamnm obtineac, fecundam figuran1
adhibcbimus hoc modo.
Demoníl:ratio. Cum criangula A BG, D E G,
habeanc angulos ad verricem oppo!itos a:quales
'?
punél:o G ,
~
lacera circa hos angulos propor–
t1011alta, nempe AG, GD; BG, GE, erunt xqui–
angula,
&
propottionalia
(pe~
6.6.E11cl.)
Eric
er~o
uc .B G ad GE, ica AB 2d DE; parirer in
mangults BG C, FE G, ofiendam ita cffe BC,
ad F E , ficuc B G ad G E , denique in triangnlis
A G C, F G D , cric
A
C ad FD , ficur AG ad
G D ,
feu
B G ad G E ; quarc triangula A B
C,
DE
F,
erunc proponionalia , quod crac dcmoro–
ftrandum.
Cum ergo quodcúmqüe reél:ilineum in trian•
gula re(olvi poílic, propofiro reél:ilinco quocmn–
quc ab indice de(Cllpco, oíl:enilam limile
~
cala–
mo deícribi , nempe rtíolnbile in cotidem crian–
gula
fi~nilia. 9-~to_d
_li
propouerecur curvilineum,
deber 1llud d1v1d1 1n roe panes,
ur
duétis lincis
rcél:~s?
vel infc_riptis,
~c.l
circumfcriptis, genererur
reél:dmcum' 1níenfib1hcer
a
curv1lmeo aberrans,
& pariter oftendcmus fimile
a
cal. mo defwbi :
ergo univerfaliccr limiles figura: , ab
u
troque de•
Ícribencur.
COROLLARIUM,
Ex
ca proprietate, qnam propolitione ptzce-
demi demonfhavimus, quod index, cencrum im-
Ex eo iníl:rumcmo mnlca etiam gcotnetricá
mobile, & graplúum in direél:nm íempcr jace•m,
prxíl:are poffumus ; ut data figura , aliam limilern'
foque eadcm femper ratio d1franrbrum
a
centro
· defcribemus , eriam in data ratione ,
¡¡
ncmpc di–
n1obili,
f.1cil~
oíl:cndemus !imiles figuras'
a
cala- .
íl:amire indicis, & cal•mi
a
cenero immob11i ha-
mo ;íen graph10 ,
&
indice deíccibi.
~ia
aufem
beanr r.rionem fobduplicaram illius qu•m volu-
nimis longmn forer, id de omnibus figuds proba-
mus effe fignrz, ad figuram,
re, quia omms fignra reél:1linea, in tríangllla
r.eío–
lubilis cíl:,
&
figura: curvilinez per repetitam di–
vilionem in reél:tlineas<tlefinunt, fi1fficier
(i
pro–
polico rriangulo,quod ab indice defcribarur ollen–
dam , limile criangulmn '
a
graphio' feu calamo
dcfcribi.
Proponacur triangulum ABC, quod ah indice
defcribacnr, fit cencrum immobile G.
~ando
indcx
efl:
in
A,
!ic calamus in D, in eadem nempe
linea reél:a (
pcr
10.
h11j1u) transferacur index in
pun~um
B,
graphium cric in
E ,
in eadern
utiqu~
llilml00'1l!lll1lil1J'l1.!l!lll1l!!llllll1MlllWllilW!1!lll!:1íllO!IOONI
P R O P O S I TI O
X I l.
Problema.
Varii 11fiu parallelogrammi de/ineatorii.
Uíi1s hujus 1'arallelogrammi varii func,
&
pri–
mo
qnidem
(j
graphinm'
&
inde~
a:qualicer
a
cenero immobili cemoveancur,fiec imago a:qualis
protocypo, fed invcrfo !iru, ica
m
peraél:a opc–
racione, tabella tancum invcrci debeac. Uc in prz•
cedenci propolicione in criangulis ABC, FED, in
fecnnda: figura, pund:um
f
reípondecpuncio C;
& A refpundec punéto, D
&
B
refpondecpunél:o
E; ita
llC
invercendo charcam figura
D E
F, firum
fimilcm habear illi,quem haber trion&nlmn. ABC.
Poffimr eriam in
ea
difpoficione, d1fiant1a: gra–
phii ,
&
indicis effe ina:quales, fecundum
q~am
rúmque volucrimus raci?nem; prom.voluenrnus
imaginem procotypo m•¡.orem,
~ut m~norem
effe,
in
duplic1ltl fciliccr rauone d1fl-ant1arum.
Ha:c
BBbb
iij
ramen