Líber
II
l.
479
'.A~,
quadrupla;ú ponatur lumen in B, effe
u~iras,
dico in primo
inrervall~ fo~e
quadranrem ,
~n
fe–
cundo fore
T
in cerdo -...., ua ur fianr fralbones,
quarum numeraror !ir femper unicas ,
&
dcnomi-
11arores finr numeri quadraci.
Demonllrario. Cum enim A C, verbi gratia
fic
duplaipfius AB,
&
lumen proclull:um in B, ad.
lumeu produél:um in
e .
fir
in duplicaca racione,
cric
lit
um1m ad 4,nim duplicara ratio numerorum
ca eíl: qu:r quadrarorum:ergo dcbebir femper licri
frall:io cujus numeraror úr uniras ,
&
dcnomina–
tor quadraium numcri, imervallum
1~otanris.
PROPOSITIO
X.
Theorema.
Si d110 lucida
¡,,
unmn
cottle/cant
non
agmt ad
diftamiam duplo
majorcm.
·
• Siut duo agcnria A,B, quz co)ljungantur ;.fit–
quc punll:um C, finis fphzrz all:iviraris agenn.s '.'
folitarie fompci; ideoque
!ir
in punll:o
e'
mml–
mum naturalc )uminis quod produci poteíl: ; fir–
quc AD , dupl• ipfins BC.,
di~o
quod fi coniun–
ganmr luminaria A , & B, fimul non prorend.etur
fphzra eorum ufque in D ; fed linierur m ahquo
pundo imer C
&
D pofico.
•Dcmonllrario.
( Pcr coroll+ h11iU&
) lumen fe
haber ad lumen, in duplicata
~acione
diíl:an.tiarum
teciprocc, fed ex fuppofitione dillanria AD, dupla
cll d1íl:anci:r AC; ergo lumen in C,ad lumen in D
produé\:um [e habebit , Ut 4 ad
1 ,
Jumen aucem
produll:mn in C,a duobus lucidis eíl: tantum duo–
tum minimormn naturalium, igirnr in punll:o D,
erfcr rancum dimidia pars minimi narnrnlis; fed
nullutn lumen produci poteíl: minus mioimo nam–
r-ali, igimr in punll:o D, nihil producetnr.
~iod
íi
ailignerur linea AE, media proportionalis inrer
lineas AC, AD ; dico in punéto E liniendam, ne
tamen ha:c demoníl:rario videarur concludere in
opinione rantum a!ferenre dari aliquod mínimum
alicujus qualicaris , quo nihil minus natnralirer
produci pmeíl: ; arfcro in punéto E , pr:rcisc ran–
tmndem fore luminis Gduo agenda •pplicenrur,
quanrum in pnnél:o
e,
ú \mum tanmm adhibea–
rur.Q!.•ia nempe q1m AE, !ir media proporciona–
lis imer AC , & A(), dum unicum adhibebicut'
agens ; lumen in C,ad lumen in E, cric in duplica–
ra racione illius qua: eíl: linea: AE ad AC , fcd du–
plicara rati_o eíl: ea , quam haber AD ad AC , hoc
cíl: ratio dupla ex con"íl:rull:ione; ergo unico exi–
ftence luminoro lumen in
e
prodn&um •duplmn
eíl: luminis in E produél:i. Sed dum adhibetur du–
plex luminofom, lumenduplum en illius quod in
eodem E producirur
a
duobus luminofis, ergo
lumen produél:um in E
a
duobus luminofis,requa–
Je eíl: lumini produll:o in
e .
ab uno tantum lumi–
nofo, quod crac dernoníl:randum.
COROLLARIUM
l.
Hinc dara a1íl:anria ad quam quis legere pore–
rat
unico adhibito luminofo, ailignari facilc-pote-
rit di!hntia,ad quam adbuc lcgcre poterir duobus
accenfis lummofis '. "'<Jua\ibus tamen ' aut tribus
aur quamor,aur qmnque.
COROLLARIUM Il
Hinc concludes íph3'tam aélivirati," duorum
lucidorum :rqualium ,
medí.a~ c~c
intcr duplarn;
& quadruplam fph:rr:r aébvltaus unius tantum.
Hic fumo fph.,ram pro folidicate,curn enim fph;,:–
rz finr in rriplicata racione diametrOt\lln
(pcr
1
8,
1
l.Eucl.)[ph:rra unius lucidi cujus diameror AC,
ad fph:rram duo1 ú, cujus diamecer AE,erir in-tri–
plicara racione diamerri AC ad AE.Concinuemur
ergo iíl::r; raciones AC,AE,AE, AD,•AD, AF,AF:
non crir quadrupla, nd hoc enh11 ur e!fet quadru-
-pla, ir<i elfo deberer, nt AC ad AD, ira AD ad AF,
fecimus aurcm m AE ad AD; ira AD ad AF,ideo–
.que fpha:ra duorum agenrimn,media ell: incer du–
plam,& quadrnplam fph:i:ra:
~mius
tanmm lucidi.
COR OLLAR I U M
111.
Pariccr fequirur lucidmn quadrnplum ejufdcrrt
inrenfionis porte agere ad duplam diíl:antiam,
&:
folidiratem c¡,hzr:i: eius erre qnadruplam.
Porfcr e1iam hic qu:i:ri lignra [patii ad quod
duo lucida
no~
conjcmll:a agere po!fom. Sed dif–
licile
efl:
eam conflituere.
' Pote(l:
ramen dici fphzricum
homoge.neu~i
agere ad rpatium fph:rr'.cum : ncmpe fpauum nl
quo agere poreíl:, fphxnca fuperli<1e detenm¡1a-
rm~ie~~o
Gnr diffica notabilircr,
lit
A
&
B, quod
fpacium illud cric Ellypticnm,ita ur linea: BC,AG
Gncmaxim:r, hoc ramen v1x dcmoníl:ran
ptt.tO.Paricer qua:ri
po!fe~, a~
i?em
lu~tdum,m.•
¡orem
habeat [pha:ram
al\:ÍVll~tlS
111.
¡11cd~o.ranor1.'
quam
denfiori ·
&
primo qmdem m opm1011e mbucnre
lumini n:orum localem id facill: concedetur. Cum
enim medium dcnfius piures habeac parres mo–
vendas
ut
liar locus lumini, rariorefque habear
poros
r~cardabirur
mcaus ejus. In opinione vero
communi , quia omne agens dercrmmatum eíl: •.d
produccndum cerrum numerum graduum lum1111s •
in unaquaque fope1 ficie, quo plure.s panes erunt
in
il
la
fo
pet
fi
cie;eo pauciores erunt grad'.1s quo ad
inrenfioné. Cum igimr in medio .denGon Gnt piu–
res parres materi:r ;cirit1s perve1:1ecur.
a~
u!tnm1rrt
mínimum narurale illius qualirat1s.S11gnur [ph:i:–
ta acris tmius lenca:,
a
fuce illuminari poilir'
&:
aqna Gr decuplo denfior, porerir illuminari in
aqua
[
ph:!!ra decuplo minor,
llClll¡>C
Ut rol finr
parres i\luminatz in aqua,quor in acre; erunique
diamerri in fubrriplicata racione rph:erarum . .
!1!!~B/l.1l'IJllljlJllll!11.lll!J.í11lil'll1lfifl.ltl'(l:ll/.ltllll@1Wlllllllll1!l
PROPOSITIO
XI.
Theorema.
Aliqieando q11od
J
l11minofo
'!'ªl.j¿
di~abit
mintu
"'"
4qualiur
ill11rr111111b1111r.
Sic planum aliquod AB,& lurninofom
¡
Stat~~;