Liber
ü,
uabtire per
centro~ illiu~
circuli. lgicur ídem
applicanun.huic matena: eode modo dcmonfüác.
CO
ROLLARI
U M.
Si per
foram~n ex~guum
Colares
radi~ tra~'.mittancur, figura foltda qua: hu1ufmod1 radus
comprehendemr conus erit : qui fi Íececur per.
pendicula_rirer
aliq~o
plano, fet:tio co_mmunis ra–
diofi com,
&
plam, c1rculus cm, cu1us centrum
cric in radio per cenmun difci falaris duél:o.
Fecerat mihi difficultatem ha:c propoficio,quia'
quocies metiri vel\emus intenfionem luminis ex–
cepti in diverfis fpatiis , metienda e!fet diftantia
ab ipfo agente principali nempc Cole; cum hic
ta·
men mecienda fic non ab ipfo fole, fed a forami–
ne. Refpondeo caufam e!fe ipfum obicem , nam
quoties omnia;
&
fingula folis punél:a in fpatio
agunc, ita
lit
nullus Ílt obex, fpatia inter qua: tic
luminis comparado , obfervam in illuminatione
rationem diftantiz ab ipfo fole; ·quoties vero non
fingula punél:a folis agunt in fingulas parces fpa–
tiorum, obfervari non poccft ha:c regula.
!1.\l!lt!ll!lOOMiOO!il(lll'lll!illílilil97i1!1:\l!lti!1.\l!ll}l!!il1.t1'1lillíll
P R O P O S
1
T 1
ó
X
1
1l.
Theorema.
Si
per foramen
divijibilt
tra11/miírat11r lnmen
fo·
lare, partes l11minu circa axem
4
roto
[ole illu–
minat~
fa
h.1bent
q11oad
intenftonem
,;,,
rarione
d11plicata diftantiarum, non
ab
ipfa foramine,
fld ab
ipfo
folf.
Sic fo
0
l cujus
diam~ter
AB, Ítcque foramen CD
per quod cranCinittantur radii Colares , ira ut ram
fpatimn E.F quam G
l-Í,
li
toto Cole illmninentut,.
fpatia vero El, FK, GL,
HM,
parrialicer tanmm
ab eodem fole illuminencur. Dico fpatia ab ipfd
fole roto illuminata , quo ad imen(tonem
Ce
ha–
bere in racione
d~plicata
diftantian1m non
a
fora–
mine, fed ab ipfo fole.
Demonftracio E F ,
9
H ,
illuminancur
~
roro
fole ; fed (
per
J
.hujui) qua: illuminantut
?;
coto
fole, ita
fe
hab"enr
ut
inrenllo luminis in utroque
fe habeat in duplicata racione difiamiarunÍ ab ipfo
fole reciproce ; ergo inrenfio luminis in EF ad in–
tenlionem luminis in GH
;' fe
habec in duplicaca
racione diftantia: GA ad diftanciam EA.
In
fpatiis vho laceralibus,verbi gracia iE, LG,
primo quidem non illuminantur
.a
coco fole , fed
fenlim in ucroque decrefcitlumen.
~am;vcrbi
graria, punél:um
N
illuminatur
~
folis parte O B,
punéla L,& 1ab extremitate folis B tancum. Di–
co tamen inrenfionem iuminis in
1
E , licet non
zqualem ubique ad intenlionem.luminis in L G
fe, habere in duplicaca racione diftamia·rum aii
ipfo foramine. Spatia IE,LG, conliderata in cono
folido funt fuperficies fimiles, nempe coronz,qua:'
fC:
ir.ibent in duplicara racione lineamrn
ÍE
G'L,
¡¡;.
'
T~m.
111.
l
l
t.
48
t
:i~:~,~~am
illuminatz
U!
jam onendimus' li–
fi
1
E, L G (
per
4.6)
cum fine parallelz;
~ .h~b~·nt
uc
di~antiz
EC,GC:igimr inrcnfio
lu–
mm1s m LG,enr
m
duplitota racione 'Gt:,ad
EC,
~!fM¡j[l:!IN!OO!l'li·lllrnllll!l!l.!i¡¡:¡jll!1g¡¡,l\lí@.\!llJl.l!11JlN!\lli
PROPOSITIO XlV.
Explica1io virgamm in n11bibns.
Si lumen folate per foramen trajlciamr, ange–
bitur Ípacium illurninatum undique per anguluni
1
J. minutorum. .
Sic foramen A Bin nubibus,verbi gcatia,effor.
inatum cafu ; ·hoc eft duz nubes non bene intet
I
fe congruentes , reliquerint hiaturn aliquem,peí·
quem folis radius tranfmitcamr ; dico radios folis
extremos., ita fe habece ut fempct majus fpatium.
comprehendant ; angulumque effotmem cum ra–
diis fibi invicem parallelis per foraminis rxrremi–
tarem duél:is , quindecim minurorum , feu qnanz;
parcis unius gradus. Ex ipfo difci foláris quati
centro
e,
imelliganrur duci j1er extremitates fora–
minis radii CAD, C B E, illi proptet immenfani
folis
a
cerris diftantiam phy íice paral\eli erunr,in–
telligantur ab extremime F per A duci radius•
FAG licue ex alia parte radius
HBI.
· Demonftratio. Solis diamecer vi/ibilis commu;
nicer affignatur trigima minurorum ; ergo angu.:.
lus femidiamerri ejus nempe angulus CAF eric
1
J
•rninutorum: fed angulus G A D illi oppofirus ad
vercicem eft zqualis; ergo radius extremiratis
fo.
lis, Ílmul cum radiis patallelis , angnlum efficim1t
15 minutoru1p quod erac demonfirándum.
Ex hoc vides rationem quarc radii
pd
nubeni
• tranfiniffi
li
in loco circumcirca
a
nubibus obte;
nebrato appatear, extremi non videnéur parallell1
fod prom magis ad t erram ai:cedunc, magis ab in–
vicem rccedunt. Putafiarn alias id ranrum prove–
venire
eo
quod ípatium cerris vicinius nobis ap·
• patecet majus,eriam
fi
revera foramini elfer
~qua
le, propter majorern vicinicarem,íed invenio
ad.~
huc vere radios extremos augeri,
&
recedere al>
invicem. Non diffiteot quidem
aHquand~
hanc
ballucinatiónem aliqui_d elficere. ,Smc emm
ttt
in
nuliibus hiacus A, B,
e,
pee quos l'.1men.o
JS.
iranfmittatur,fiamque rres virgz'. quz
IJ!
':°ontei:n
íncidar.t
a
quo non ita mulcum
d1~em. L~cer ~~ll:antia foraminum incer fe zqualis fir d11lanms'
D
E,
EF' quia tamen magis dill:o
a
nubibus
qt1~m:
l."
p
p'
i montt