unica circulari, minorem ocCL1pabit locnm, quam
fü
diameter foraminis; omnino non apparebir.
Uc li effer macula in fole cnjus imago aur umbra
in circulo DEF, effec K minor, quam diamerer
foraminis,
&
in circulo
HEI
effet umbra L; cune
nulla darerur umbra rotalis , licer eninl in pun–
étum
K
nullus radius pervenirer per punél:um
A
foramtnis,pervenic tamen aliquis ad eandem par–
rem
K
per punél:um
B,
unde nulla appareret illa
macula Cumpta pro dcfeél:u rotali
luminis.Sivero
fumatur pro imminurione aliqua luminis,duplex
apparerct: decedit igicur camum de vera propor–
rione magoitudinum macularum, aur partis folis
EclypÍata: ad reliquam, quanta eft femidiameccr
foraminis, qu:c in n1aximis diíl:antiis cam parva
effe poceíl:, ut omnino evaneícac.
líl!tl!lll!l!!llll!l(Jlj.l)1j¡j"¡j1J!!G!lll1i'lí
ll@ll6l1l1.11.le1l!lri:llg-¡J!1!'l!l!l
P R D P O S
l
TI
Ó
X X
l.
Theorema.
r;;,.r radiu.i folAri1pcr foramen trtinfinijfui vídea:.
tllY
in loco1<mbrofo, alibi non videamr.
E
xp~riemia
c9mpehum eíl: , li radius folari,s
tranfinmarur per foramen intra cubiculúm undi-
9ue clauíum ; optime videbimr ille radius eriam
m
acre, qui extra cubiculum in acre libero vi<leri
minime pocerar. Icem radii Colares cqmmunirer
in
•e
re non videnr11r fereno cempore ,
ti
camen
dpfis
e
regione rcípondeac locus umbrofus, vide–
buncur.
Racio effe poteíl:,quod ad hoc ut objeétum vi–
deuur,debear,ur jam dixi, remitci al:i ipfo aliquod
lumen in oculum , quod lumen debec etfemajus¡
quam quod in eandem parcem retina: aliuode al–
labitur , corpora minuta qua: libranmr in aere,
non
Cune
omnino
diaphan~,
ideoque po!funt ali–
quid luminis refleél:ere ad oculum uíque.
Ex
quo
fir
ur, quo acr eric purior, eo minus radius per re–
flexionem videri pollir: quare uc in cubiculo me–
l1us vidcamr opus cric pulvcrem excitare, ira
communicer focnm lentis c0n.vexa: facilius inve.
nimus , auc fumum, auc aliquid aliud ad•reHcxio–
nem aptillimum admovendo. Illud camcn himen
•Q
l¡.ujuímodi minuris corporibus reflexum tenue
eíl: diíconcinuum
&
valdc rarum ; unde
1\
lumen
porencius
&
inrenfius auc a:que inteníum , eaídem
terina:
par~es
feriac
1
inepcum cric ad moveridos
oculos, quia lumen majus offuícat minus. ln quo
ramen aliquam femper difficulcacem inveni , liccc
enim nonnulli,
ur
hunc modum folvant , afferanr
m1iltas experiencias ; imroo
&
aliorum íeníuuri'l
exemplum, hoc camen non omnino íarisfacic , ne–
que dar racioncm
a_
priori hujus experiencia:;nam
~acili11s
1n
aliis
fe~libus i~
eJipl!cari p_oceíl;, quam
111
ocults. E:r pnmb qutdem
m
aunbus li fonus
nihil aliud lir,
cju~m
corporurn aur
a~ris
vibracics,
fi
potencilli~us
lir
fonus ,
&
ad movendurI] rym–
panum certo genere vibrarionis apciillrnus, non
1
p~rcipiencm
i.nrerea
~i~ores
foni,
qui~
non pore–
r1r
~lia
v1brac1one affic1 cympanum. In odoribus
fuc1Ms folvemr, qui cum fpiricibus cvapdracis
conjunél:i
fo~c,
&
dii_r?t:O_non cft
ti
nares,
&
pro•
ceffus mamm1llares fpmubus cerci odoris opple-
ti, alios non admiccanr.
.
Idcm
die~
de faporiÍins ,
íl
enim pori pabri
&
Íingu:c in quibus prxcipuc viget ille feníus, cerci
faporis fucco impleamur, mirnrn non
e~
Ji
aliis
/
I
1
l.
48
5
~tc~is n~f ~
lo_cllS · ln·taél:u ubi manns porencif-
.mc
e~
e a a tntcrea dum 6et reaélio , non ita
CHO
fc1gus pccíemiícer. ldcm
.
dam dtcendum en cum lumini
r~~~~,:~~~;ll;i~~=
men candel:c , vel
~u'." p~ries
benc i\\mninarns in
o_cu!n~_lurn:n. rem~mr,
eriam{i etiarn
a
cor uícu–
hs 111 acre
~ohcanttbus
ahqmd remittatur ; illud
tam.:n vald_c
c_e1~ue
eíl: , _ncc multum addit roboris
radus,
~ancm
1lluíl:ran : unde eodem modo ocu–
lus ,alllctmr ac fi ª-Colo pariete lumen cecipcrer.
De111de ad pra:ÍCntra mag1s coarél:atur pupilla, ex
qu·o lit
ut
paucillimi fine illi radii qui ab his mi–
hurioribus objcétis ad fundum retina: pervcnianc.
; .Si impreillo faél:a in retina
lit
aliquid aliud pra:–
rer lumen,
uc
li effec certus morús localis, impoí–
libile e{fec
uc
duoblls limul motibus movererur.
Affcro experirnenmm clariffimum dum objeéta
pcr foramen cubiculi clauti in charra ípeéhmur
cum
fu
is omnibus coloribus , li aliunde lumen af–
fulgear_
oblitera~mr
omnino , unde' hoc? quia i11
reneb1:is folurn 11lud lumen ab objeél:is, nem¡ic in
chanam per foramen illapíuro in rerinam incurre–
bar : dmn vero aliud lumen admicrimr,jam cadenl
ch~rra
majus lumen, aUunde recepmm in eandem
re_cma: _parrem
re~eél:it,
qu_od_ica recinam occupar,
ur
add1camenmm ab eo pnon lumine exili , nulld
modo adverri poffir.
,
Propter hanc rar:ionem t>ptimum eíl: in teleÍ–
copiis aprandis,
lit
cubi
fine
crailiores,habeamque
incus circules chartaceos,non mulmm apenos, uf
virentur omnes reflexiones ad tuborurn latera
fa•
~z,
quz mulrurn oflicerenc vifioni.
OO!l!lll"11!!1
!1.ll!¡¡:¡¡W!flllllllltl!riJ•1!1Jlíllll"11tflJ!l!!:Wllll•ll'll!lllli.\i
1
PROPOSIT10
XXIl.
Íhecsrema.
So/ü
diam~frum
vifibilem inet!ri
J
~adio
per
fa>'l•men
immif!o.
·
Licec varii ailigne.ntur modi dcfiniencli diai11e–
tru111
vi fioilem folis ,
feu
íub quo 'angtrlo videa–
tur
a
nobis, feu quoca
tic
pars circuli alicujus ma–
ximi per ipíum duét.i ; id camen porerimus
íatis
facilc meciri. Sir foramen
AB
in !.>mina aliquá
renui efformatum; qua: quamitm lieri pocell
lit
ad íolis radium cencralem reél:a; pcr hoc foramen
crltnfmiffus radius folaris excipiarur plano ali–
qu~,
ad ¡mgulos reétos, quod forfirm non eric ita
fac1le;1deoque uc hoc commode habeamr. Fiant in
' plano, plurimi circuli concencrici, dico,
(i
radius
fo~aris,
uni ex his circulis exaél:e quadrec , 'quocÍ
ene radms cencralis ad illud planurn p.erpendicu–
laris. Si enim perpendicularis non effer , pbnunt
ol:iliqi1~
íecans conum aliquem roralem non ·deli–
cientem fenlibilirct faltem in magna diliancia
a
~
óA~PG
f
1
e ,
loiaii aliquo cbno , íeél:ionem facerec bvalem ;
&
~ex
perimur de fallo quoties oblique radium folis
cxcipimos, torics generari,Ellyptin. Sic igimr
r:i-
p·p p
iij
dios