Optic~ _
1es corporis beterogenei , minoremque proprerca
vim habebunt , habes exemplum in imaginibus
punétuatim depiél:is. Ponamus depingi hoc modo
ve[\ern rubeam ,
ut
lit color rnagis íamrarus, de–
bent
elfo
punél:a frequentiora , ur vero liar color
dilutior liem rariora ; & fecundum hanc expoli–
rionem bcnc fiar rora norlra propolirio,
&
facile
inveniemus praponionern, qua decrefcer Sphzra
aél:ivitatis.
~i
veto lumen exillimanr elfe
mom~ fo~um
rnodo rnedii, dicuor confequen_ier ;
quoue~
1dem
rnorns minori corpati
commun1cat~1r,
eo .m!•:orcrn
effe morum, (eu minos veloccm.Fmge r1b1
~mpe
rus :i:quales fphzris
ínz~ualibus ~ornmumcar_i
;
Spha:ra minor,
&
vcl.oc1us,& long1us feremr, ira
etiam dicunt cum luc1dum pcr rnoturn fuum mo–
vet immediatam libi ,·
&
contiguarn acris fuper–
licicrn illique •communicar fuurn momm, illa fe–
quenti, hzc terci:r,
&
ira.deinceps .; quia
~utem
prima acris fuperlicies ma¡or e[\ ulmna folis ' &
fecunda, major prima;
&
ita deinc.tps, quo major
erir hzc fuperlicies , eo rninus velox erir illius
motus arque ade{¡ hoc modo decrefcer fphzra
aétivitatis. Q.!1z diéh fine explicarionis causíl.
Ne ramen ab opinione cornmuni difcedamus,
in ea limile quid excogirari porerir. Supponamus
punél:um lucidmn , ( qnod enim de uno punél:o
dixcro de lingulís
eri~m
dken.dum
e[\,)
.'.en mí–
nimum narnrale lucid1 amb1arur ahquor al11s pnn–
füs verbi graria decem , poffirque in fingulis 1oo
gradus luminis producere, id e[\
1~1illc i1~
fequenri
fpario nernpe in fecunda fupedicte amb1cnre hu–
jufmodi punéb, roridem
~riam
gradus P.roducere
porerir,
&
non piures, hoc ell m1lle , qui quia d1-
llribui poffonr majori fupcrlicici; accider, ur lin–
gulz parres, pauciores aécipiant;
&
quo major
crir illa fuperlicies, eo minar erir numcrus gra–
duum in unaquaque eius parre produél:orum.
Tora dilli.cultas ell ur probcmus ror gradus
produci in fecunda Ítlperlicie , quor in prima, nec
piures nec pauciores; video qu1dem id valde con–
veniens effe, vix tamen invenio argumenmm quo
id probem. Tememus tamen , nili affignarerur
h:z:c agenris deccnninatio vix poffer affignari ra–
tio, quare decrcfcar fphxra aél:iviraris; non enim
major rcquirirut virtus ad produccndum aliquem
díeélum in magna dirlamia , quam in parva , ne–
que enim producirur pr:i:cisc major effeél:us:ergo
niú ailignerur h:i:c ratio nulla affmi porerir.
Deinde li accidar , ur in majori dírlanria illud
lmnen quod in magno fpario, in rninori produ–
carnr pro racione fparii coarél:ari majuscrir lu–
men; ergo ideo lumen decrefcebar quia fparium
nmpliamm fucrar. Sir enim fax accenfa A , lens
conv xa BC; fi rad1i nullo modo fuiílem refraéli,
rcéHi produé\i ftli!lcnr in D
&
E , fpatimnque il–
luminarurn fui!lcc D E. Apponarur lens convexa
llC,
:i:
Ü.l
radios refringar, ur fparhun
fG,
lit
d1mi1lu p1rs fparii DE; quanrurn oculus ¡udicare
pot rir umcu in
fG,
Juplo intcnfius cric,
<Jll•m
elferºdum occupabar rotum fparium DE., niG
quanturn opaciras qu:i: ineft lenri vitrez BC, ali–
quid demhir de illo lumine¡crgo decrcfcir lumen
pro rarionc fparii ampliari.
ldem experimenrum
fumi porcll in fpeculo concavo.
Ex hoc fac1le cvincirur , dari aliquod decre–
menrum lucís ' eo quod fpariurn illuminandum'
femper augearur : quandoquidem impedicndo ne
augearur , impedirur ctiarn ne tantum dccrcfcat
lumen, ctiam li dirlamia ab agente lucido lit
cadem.
Dicam
ra1~.en
ql\od ex eo rariocinio fequimr,
nempc fi radu renmramur paralleli, quod nullo
modo decrefcet lumen . ur
¡¡
radii lummis
a
pun–
él:o A": fpha:ram BC impingenres, rcmirtantuc
parall~h. ;
•r.a ur B.F,
CG
íu11
:i:quidillames; fphz–
ra
aé1:1v1tar~s
111
mfinimm prorendetur. Probatur
confequenna. Sph:i:ra aé\;ivitatis in infinirum
propagabirur , li
lum~n
nunquam decrcfcar, fed
poliro liiperiori ratiocinio, lumen non decrefcet
quoa~ intenli.o'.1~m,
decrefcir enii:i lumi?is pco–
pagauo prxc1se
111
quanrmn crcfc1r fpanum illu–
minandum , fed ú emirrancur radii paralleli , fpa–
timn inrer hujufmodi radios conrenrum erir fem–
per requale ¡ ergo non decrefcec luminis incenúo;
examinandum igirur reilar an hoc experienri:e
refpondear.
Cerrum erl autem quories emirrumur hoc mo–
-do paralleli radii , vcl exccpri lente virrea con–
vexa; vcl fpcculo concavo, non fervari eaadem
rarionem decrementi, quz obfervarur communi–
rer in acre libero, ira m ego adhibita candclula in
punél:o foci, fpeculi mecallici n
on adeo exquiliri ,
legerim ad d1rlanriam cenrum paíli.mm. Neque
tune obfervare porni parallelilinum radiorum;fpa–
rium
e~im
illuminamm vigecuplo majus erar fpe–
culo; 1dcoque concludo quod li coaréhrum fuif–
fcr fpacium illud ad folam magnitudinem fpeculi,
vigecuplo
inrenliu~
lmncn habuilfcm ; ideoque
vix puro majus fuiffe prope fpeculmn.Sum camen
nonnulla, qu:i: impedium jurlum hujufmodi pa–
rallelifmum ; idcoquc concedi pocell facile,quocl
li
obfervaretur pcrfcél:us ille parallelilinus ufque
ad linuamenrum, produccrccur hujulinodi lumi–
nis propagaría , neque ulla Gontrarium evincet
experiencia ; cum lir impoffibile radios perfede
parallelos remirtere. Primo quia dcberec fpccu–
lum perfi éhm habere liguram parabolicam , ira
ur na:vus quiliber ,
&
error fenfum fugiens iu ra–
diis r llexis,
&
ulrerius prorenlis maximus eva.
derer, adde quod neque ad feníum hzc figura op–
rime elaborad pote[\ , fed Íemper dum claboratur
in fphzricam degenerar; idem dico de figura
lenris convcxz;qua: ad przllandum eum effi él:um
in hyperbolen cffonnari deberer.Haél:cnus aurem
elaborarz hyperbolcs, ram longe ab ea figura ab–
fuerunr , uc fareanrur quicumque in hoc labore
rantiÍper operz pofoerunr, Carius longc elfo fphz–
rica elaborare fpecula, quam parabolica, fph:i:ri–
cas lentes guam hyperbolicas.
Sed adh'uc eriam datis ulrro hujuímodi liguris;–
nego ramen radios
a
luminofo alicujus magniru–
dinis , fore m¡quam parallei>s , benc quidern
íi
daremr unicum rantum punél:um lucidum. Fareor
quidcm quod ab hyperbob perfeél:a , emirteren–
rur radii omnes paralleli. Ac vero nullum habe–
-mus lucidum quod indivilibile lir, o[\cndcmus in
caroprrica quocumquc daro fpeculo paQabili,
vi~
poffe accendi ignem , ex collcél:o lurnine Colan
ad ccntum paffus. Unde commcnca (une qu:r:
in
hac