. .
Liber I
l.
.
207
inveniéclum
~u
~a.ummfag1tta,graduom So.Alfo-
c
~ar.ta,ur
~ehus
apparcat, addimr
&
limbo infe-
matur eius d1m1
du, nempe 40,complememum
50,
n
on malle1 pmnula M.
Ur aucem
debir~
cruce ira pra:parata utaris,ob–
v.errendum
e~
occ1pur ad folcm , tum refpicirndo
l1mbum mans per pin1111las M,
&
D ita adduccn–
dus eíl: malleus , donec umbra brachii fuperiori!
incidat in punéCum D,tunc punéCum T l:xh1btbit
folis aldtudinem.
cuju~,.tangéns
lnvenitur in.
tabt~la
119175 , ve!
t
19
;;;¡;.
Hun.c nomerum aílume
Jn
fcala,
&
trans–
fer in fogitram AB,dico punéh1m Beffe illud quod
qnreritur , hoc eíl: m<illeo in B tranílaro angulum
CAD cffe gradu11m
80.
DemonCl:r. Cum erlim íemimalleus BC a:qua–
lis !it !inui totali ,
&
linea A B fuerit affumpta
requalis rangenri anguli
j o
grnduum,erit ang11lus
C gradumn
50 ,
&
coufequenrer angulus CAB
graduum 4 o,
&
rotalis CAD gcad.80.
ldem pra:íl:ari debet pro fingulis malleis. Ex •
quibus concludo hoc inCl:rumenmm effe valde
parvum , grad11fque ranrnm augeri quod oblique
excipianrnr in fagma, qui modus pcric11lofi1s eíl:,
cum minimus error augeatur. N111lus aíl:ronomus
hoc iníl:rumencum unquam adhibuir.
Anriqua Baliíl:a quam infra defcribam per–
fréCior fuir.
-
.
)
!l!!bt1l!l1l!llJT1!.llt111ll@G!!.®1l!llilW!l!l!1:!Jl1.!11l!lilfl1.!l!1f.l'22
)
PROPOSITIO XXVII.
Problema.
Vf
lf4
CrttcÜ· Geometricrl.
Uf~
Crucis Gcometrica: nullis pinnulis in·
ill'lléhr, érroribus ita gravibus obnoxrns eíl:, ut
Pam Fournerius afferat, faltis experimencis,Írepe
defcciffe gradus integros:quare opera:pretium erir
!i hac propo!icione explicern qua: pinnula:
meo
uíurpari poffinr.
Ufos Crucis Geometrica: duplex e!l , poflicus
nempe,
&
ancicus. Prior ufus rutior eíl:, íed ele–
vanoni folis r2mummodo obfcrvand:e accommo–
d2rns. Exrremitati fagiu:ie, Ccu punéCo A, addicur
P.innula perf?rata D
u~
per eam videri poffit ho–
nzon, feu limbu$ mam. Ha:c pinnula 1egimr
Occurrir tamen aliqu.a d.ilncnltas propter pe–
numbram, qua: confond1r limbum fuperiorem,
&
inferiorem c11m centro folis. In hunc errorcm in–
ciderum vereres Aíl:ronom1, qui cum
fo
lis altitu–
di~em
!
ex obeliícprum
um~ns
meriremur , fa:pe
alnrudmem alcerumus l1mb1 , pro alrirndine cen–
tri exhibuerunr. Hunc ertorem virare con.bimur,
Ut 1d coníequamur,mallto laminam a:ream ad–
d.ere polfum11s,ur vides in
1
K. Dcbercr amem ra–
d~us
per foramen l
rran~niflli,
, Ita
i~cidcre
in
p1nn11lam D, ur b1fanam a linea D div1d'rrer11r.
Poffec
Ítem
malleus h•berc duas fi{foras
ut
L
&
M , debererque pariter radius per fiffurnm L
rranfmiffus ) ira inc1derc
lll
pinnulam'
U[
a
linea
D divideremr.
. 3 Poffet componi mallcns eo modo quo vides
111
N, duéCaque linea FO parallel• ipfi DE, debe–
retque umbrauenriculi PC , ita incidere in DO
ur ex nulla parce deficcrer.
4 Poffer adh1beri clavns tcrcs, qualcrn vides
' in punéCo q, inícripta aliqua nota S e¡u[dem
cra!Iiciei, in quam
pra:cis~
umbra inciderct.
Scio quidem modum ob[ervandi <0mm1nircr
ufurpacum , adhibere clavum parvo mallco ,
&
majorem mallemn in exrremitate policum ornlo
ica adrnove'ri,
ut
extrerniras umbra: :n clavum in–
cidat. Pmarern camen pi111111larn perforarom exa–
ltiorem effe ,
&
hanc vidi ab Anglis in foo qua•
drnnte uíurpari.
His praxibus explicandis nonnihil immoror,
quia cum crux Gcometrica fir t1111fu apud plerof–
que, !icque perdrfficile ur eius inuc1lirnrem,
&
in–
commoda iis explicem , qui demonflrationes vix
brne perciperenc, quaprnm .6eri
pot~íl:
omnibus
incommodis obviam eundum eíl:.
Ufus crucis geomecrica: ad obfcrvandas íl:ella–
rum alcitudines ita fallax cfl, 11r commune !ic pro–
verbinm,al.titudinem flellarnm effe omnino incer–
ram, q11od pleriqt1e tribmmr horizonri , qui cum
fit
vaporibus obíirns , de noéCe non íatis detegi–
rnr : mulrum tamen ad erromn inducendutn con–
ferr modus quem in obfervando ufurpamus.
Addatur pinnula perforara ram in exuemitare
foginre ad oculnm quam in duobus mallei cxtre-
1:iis ,
ttt
vides in L
&
M. Tum refpiciendo per
pinnulam fagiira:,
&
pcr L ipGm íl:cllam,
&
p~r
M
limbum maris, locus mallei in íagicta alrnudi–
nem qureficam exhib bit.
D1!1rll~!i()l\lj!!!l!l!l.1l!l1Jl11Jll1Jllil1lllíl11'11'1Jllt\1\~llll·OOIJ'IJW'
P R O P O S
1T1
O X X V
1 I l.
Problema.
De
femibalifl~,
11111
famicmce geornetricn.,
V(di in aliquibus líbris
Bolland~ci~
figur:n'i
femicrucis geomerric:e, qux nempe agHtam
1
ª–
bcr ,
&
femimallcum,
&.
gradus duplo ma¡ores,
quam in crnce'ordinari:¡.
.
.
.
lllius ufus parirer duplcx eíl:.
Si
qua:mur fohs
elevado per umbrom, pinn1\l.aobhqua
&
p~rfora
ta addatur in punéCo A
&
aha fünplex H, m a\io
Cl~rClllO,