236 / 798
206
De
Navigatione;
l'olfec ítem excogirari in!hmnemum quod
fi-
gimdine mallei,hoc cíl: medieras mallei in tali cafü
dfcr Cola linea AB, non amcm toca linea·AC.
A
Jr
C
E
F
Demon!hatio. Angulum totalem ADE <jua:ri–
mus , compoíuum fc1licec ex ADC
&
EDC; fed
( pu
p. 1.E11cl. )
anguli AGB, ADC,!icut EDC,
EH!
funt
"qualcs, poffumus <rgo angulum <JU<C–
fitum componere ex AGll , EHl, quare fuppofito
quod obfervatio fine pinnulis petficiamr, pro fe-
mimalleo , affumenda cffct linea All.
.
Ceniffimum cíl: <JUOd in ufo hujus iníl:rumenn
gravíffimi committtttu\:U
chores~nonnu~qu:un
fe–
migradus, ideo'lne foliem una pmr.ula
m
punél:o
O
adh1benda cíl:. Scio nonnullos Jta míl:rumen–
cum admovere tcmpori ,
ur
oculus in punél:o
O
collocetur , fed quam hoc
Út
fafüx nono non
vidct.
Affompta igitur pro femimallei longirndinc
li-
gurám litterz Tau pra:ferret, cujus ídem fere
nea AC, gradus infcí:ibunmr fagin:e arithmetice,
nfus ac quadrau Gcometrici.
ve! geomecricc ,
m
pcragamr graduauo geome–
trica.
¡¡¡¡¡¡¡¡:l1!l!lll!l1!&.ll!!GllN11l1.i!l!lllllllll1i:1!ll1l
~Nl.ll!!!ii!:ll!!
Defcribe in menía aut in eharta ampliori ar.
curn circuli
4
5
graduum,quem divides in fon.gra-
P R O
l'
O
S l T l
O
X X V l.
De Crnce Geommica, feu Balijfa.
Baliíl:a ccníemr inrer iníl:rumenca nautica com–
modiffiamm,
&
facilc parabile; m autem dicam
<JUOd Ccntio, eíl: omnium 1mperfrél:iffimum , &
erroribus obnoxium , <JUare cum Anglis illud IL1-
benrer rejicerem. Primo quia iníl:rumcnmm par–
vum eíl:, eciam(i magnum videamr , eíl: enim vir–
rualiter quadrans c1rc11li , cujus femidiameter
a:qualis eíl: tranfverfali feu curfori ' gradus vero
non augenmr, nifi quia oblique in C.gitta exci·
piunrur.Secundo cum mallei ut vocant fecundum
fagitr" longirndinem moveri dcbeanc, id pr,.íl:ari
non poteíl:, quin nonnihil vacillenc, <Jll"cumque
autem vacillatio plurium minmorum errorem in–
ducir, Tcrrio cum íagina
lit
longior, facilc incur·
vamr.
~iai:co
multi hoc iníl:rnmenmm pinnulis,
& cenero non iníl:rnunr. O!!isNaucleris hoc in–
íl:rumenmm rradiderit nefcio,optabile tamen elfet,
ut alio qdovis ureremur.
Baliíl:a ex primaria iníl:iturione, non fuir crux
Geomerrica, quam nonnulli vocant baculum Ja–
cob, virgam auream, fed fimplex quadrans circu- .
Ji ,
multo perfeébor quam lit crux geometrica.
Coníl:at autem duobus tigillis.Sagim longior efi,
duofque, aur eciam tres pcdes ad,.quat , reél:a
&
parallelepipeda elfe deber. Malleus am curfor
fa.
girram in cavmn excipit, ur fecundum eius longi–
tudillfm moveri paffit , ei fernper infiíl:endo ad
angulos reél:os.
Diviíio C.gimr: refermr ad malleum , immo
&
ad modum obfervandi. Si enim abfquc pinnulis
obfervariQJ1es perficerenmr, ira
ut
linez vifuale$
raderent duo extrema fagirt:t, ut vides in figura,
crailicics Sagitta: non clfet computanda pro Ion-
H
dus , nempe dividendo primo in tres,& iternm
in
eres, tum in quiH<JUe,denique bifariam.Dnél:is ex–
inde ex centro F pcr fingula.' divifiones lineis
reél:is, excitetur lintt FC,,.qualis dimidio malleo,
&
ducamr parallela CD,quam dico pr,.ferre om·
nes divifiones fagina: , fi tamen cyphras •pponas
duplo majores, nempe punél:o K , quod provenir
ex angulo
H
F G graduum 45 , adhibcatur cha·
raél:er
90.
Demonfiratio Supponamr linea FG
etfe
fagitr2,
&
lineam F P "qualcm effe linea: CL,dico rrans–
la10 malleo in P , angulus LFP ex una parte cum
angulo illi "quali ex alia parre
en~n'.
9_9
graduum,
eíl: enim LFP 44 graduum cum d1m1d10,c?m fup–
ponamus arcum
H
G elfediviÍllm in femigradus,
ergo angulus toralis eric graduurn
99·
.
.
Ex his vides palito malleo paulo long1on,
ía–
gicram paucannn divi(ionum effecopoc<1n,propte–
rea cogimur piures mallcos habere,
&
qua.mos
g~aduariones
pe1ficere. Prima graduarlo ma¡orn;
fcilicecmallci, exhiber gradus
a
90,ad
'º'
fecun–
da procedit
a
¡o ad
2
o. Tenia
a
20
ad
1
o. O!!arra
ª
b~ ~~i~hmetid:
infümatur graduario;Semimal-
leus dividamr in pones requales JOoo vel
'ºººº•
cominucmrque h:tc diviíio. Si ergo proponatur
invemenda