De
Navigatió'i1e;
ipfos tanquam unum ex pra:cipuis arcis fua: prin-
cum deferre. Venti meridiot.lales calidi !imt
có
cipiis habeamr.
quód ex zona corrida venianc , aremiaque Aftica:
Nonnulli volunt hunc motum quaÍt ad cen-
loca percurranr. Boreales venri communicer fri-
trum ex circumpoÍtto frigore coerccnce ,
&
ad
gidi fonc. Smirnis camen a:fiace Aquilo calidilli-
circumferentiam per calorem alcernacim per in-
mus efi , eo quod Arenoíam Troados regionero
tervalla libi invicem focccderc , nerope nicrales
prius percurrar. Vcnti marini a:fiare fubfrigidiuí-
ípirirus dt!ro dilatanmr,ab invicem diililire, par-
culi funr>, Ít nempe cum acre a:fiivo
&
c(llenre
tiro vero
a
circmnpofüo frigore rnríus coerceri,
co.mparenrur. Hy.eme vero calidi,eo quod mulcos
&
ad a:mrum compingi, ira mex alternara con-
fp1ricus fecuroferanr. Venms Otienralis ad oram
traél:ionis,
&
diffu(jouis vicifiirudine oriarur illa
Oriemalem America: fobfrigidus eíl:, eo quod
imerrupcio, qua per vices venms
fpire~.
Sed lic:.er
marinus
lit,
in ora Occidenrali
.A
frica: calidus,
cauía mocum in vento producens continuo curfo
quod Ítt cerrefiris.
fluminis iníl:ar erumpercc , in acre camen hanc
-
3.
Qua:rimr cur \renrus prxcipue vero Au-
alcernacionem producerer, ur cxplicabo poíl:ea.
·
Il:er incerruptis vicibus fpiret ; nonnulli 'exem-
Ha:c racio explicandi produél:ionero vcncornro
plum alfenmr ampullam plenam a.qua , quz
primo in eo videcur commoda quod rarcfaél:ionero
non cominuo fluxu, earo profundit, fed alterna-
aliunde, quam
~
fole pecar , sum de
fa~o
ven-
tiro aerem admicrir , pnto tamen hanc operacio-
ros oriri videamus cam de noél:e , quam de die.
nem non multum ad iníl:irucum conferre. Alía in
Dac icem rarionem cur cum media a:íl:ate,
&
me-
exhalationum feraiemarione reciprocum mocuro
dia hyeme venri
mm
adeo ía:vianr , cur in locis
ad cenrrum ,
&
a
cenero reciprocationemagnof-
calidioribus, a:quabilique
&
perpecuo calore fer-
cune, quam caroen non ita facile probanr. Ergo
venribus, venti vehemenriores non fpirenr, cam
magis appoÍtmm exemplum prop"nam. Solenr
enim nimiuro frigus, quam nimius calor fermen-
arcifices qui organa Pychaulica confiruunr, quam
tationero impediunt.
maximc poffom folles machina: admovere , ar–
C
O ROL L AR
I U
M.
Ex his concludere poces folero non effe cau–
íam immediacam vencorurn , fed folum mediacam
duro exhalationem ,
&
vaporem educic , am duro
confert ad eorurodem rarefaél:ionem. Hinc racio–
nem reddcs cur venri boreales
&
Aufirales czre–
ris linr frequentiores , quia nempe mutaciones
• pra:cipua: qua:
acci~mr
in frigore,
&
calore,fe–
quunrnr lacimdinem cerra:.
Potefi ucenferi incer caufas venrorum maris
commocio, muhi enim afferunc maris ehullicio–
JJem ,
&
fpirituuro cruptionem fa:pe paulo ame
vemum nocari , dicendum igimr forec ex mari
erumpenres fpirirus eriaro acrem commovere.
cularoque minimc capacem efficere, ne
íi
canales
Ípirirum feu venmm deferentes longiores lim ,
non uno percnnique curfu acrcm fubminifirenr ;
fed .per incerruptas vices. Racio q11ia tune acr ex
fol11bus erumpens camum aereru ante fe polimro
propcllere
facilc
non poffic , potiufque :i_ddeníe–
tur • quam cnrrat , acque adeo per vices conJen–
fernr
&
lluat
¡
hunc aurem defeél:um facilc in fi–
fiula~mn
fono deprehendimus , cum eidem rono
non
mÍt~anr,
fed nonnunquam alclus eveha11tur,
&
per vices gravius infonent.
Ad fecunduro quzfüum ct1ro boreas fic friai–
di~r
quaro
~ufier,
validior cíl:
&
firmior, mirfus
~naro
compmnicur, quate unifoqnius Ípirat, llu•
él:ufque 11"\inores attollir, adde quod ex locis vici·
nioribus ad nos'veniar. },.dde quod roras foas vi-
l!ll!l.íMl;¡¡~·r;i¡¡¡¡¡¡¡¡•!lfl!ll)z¡¡¡¡¡¡j!l!!ll!Hl"llll:iill!!!1!!il:i\!12
res ab inicio exerac , nec vires acquirat cundo•
quia frigore fuo celluris poros ocdudit, exhala-
p
RO P
O
S I TI O
XI
V.
tionibus exirnm denegar. Au!ler
e
contra cmn
Phylica.
Pforhn.t
q11~Jlione~
circa vtmttm.
~a:rimr
cur hyemc mare
lit
procellofom, ita
ut
nun~ua¡n
ferc
c~~enr
venti, a:fiace vero frepe
?r
max~ma
rranqm.ll1cas: Salcem hoc experimur
m
zonis tempera11s
m
m roto medicerraneo ma–
ri, byeme vix unquam ceffat vemus , zíl:are ve–
r~
cranquilliras per piures dies perdurec, unde
tnremes hyernc vix
fe
audenr mari commir–
cere•
.
~c;rtum
efi
vapor~s
,
~ ~xha1ationes
hyeme
v1cm1ores effe rellun nec Ita m alcum evehi, ficut
:ríl:ate , quare ve! mínima mutario apud nos ven–
tum producer, qua: in nubibus tamum conrigií–
fer ,
li
alciores elfenr nubes. Secundo Hyeme
piures funr vapores apud nos ut pacer experienria
in iis pra:cipuc regionihus qua: mmquam fummo
filgore rigeícunr. 3• Vemi medirerranei maris
caufas peculiares hahenr. Mon Achlas Lybicum
efficit ; Monres
Armeni~
Grza.umfeu Nordeíl:;
Alpes
&
Appeninus Boream,
&
Pyrenei magi–
füalem feu Noroueíl:.
~·
In genere dicere poffinnus venrum nec
ca\'.dum , ncc frigidum e,ffe , fed ca,nrnm Ípirirns
~ali.d~s
, aur
fri~idos
regionum quas percurric
fe-
rempore fuo relluris poros aperiar , novis exha–
larionibus augctur.
Boreas communiter ferenitatem inducir , Au–
fier caligincm
&
pluvias , quod tamen ex variis
circumfianriis , acque adeo univerfalirer."\•erum
non efi. Nobis tamen Aufier humidus eíl: , quod
ex zona corrida veniat plurimafque exhalaciones,
&
vapores fecum vehat.
Boreas noél:urnus non diu fpirat , quia com
communiter horcas ex liquacis nivibus orwro
lrnbcac,Ít noél:urnus Ítt,ex accidente canmm orie–
rnr, acqoe adeo dimurnus non erit.
Dici irem poteíl: Aufirum noéh1rnuro , com
a
longe veniac , de die incepilfe.
ll:ii'1"11i!l.!Hll.lll!llli}!l1l~n:!lti!lll"ll'll:ii1!1ll12llllll.íl!lt'.\il"IJ
P R O P O S 1
TI O
X V.
Phyfica.
Dt ventü provincialíbui.
yen_ros provinciales eos voco, qui in pmicu·
Jan ahqua regione fpiranres , non longius eva–
gamur, Íed brevi Ípario cocrcenrur. Eoruro origi·
nem ex variis circumfianciis perere dcbemu.s '
nempe ex vallium,aut
li¡
11111m flexu, monrium
~u-
~1s,