De Navigatione
~
fecundum Íuam latimdinem impellatur' eo quod
ad ma¡orem diviíionem majorcmque circulatio–
ncm cogenda
lit
ac¡ua;
(i
enim figura tantum po·
tcíl: in hac materia, ur proptcrea nonnul la: naves
eodc1p rempore ,
&
vento duplum Ípatium cme–
tianrur , leme admodum movebunmr qua: traní–
verfalem momm cfficienc.
Notandum iccm naves nimium planas ,
&
quz
longimdine convcnicnti carem ,
uc
Saºiqua: Tur–
cica: , vento obliquo omnino obfequi, iP•
uc
nul–
lo vento reli íl:ant ; íed facilc abripiantur.
Dico ergo navim bene compolitam uti polfe
:n.
plagis, feu Rumbis, ita
uc
9
aut
10
ex
rri–
ginta duobus il\i evadant inutiles. Supponarur
enim navis A ad boream procedece dico ad hoc
ut huic iníiíl:at elfe tantum inutiles rumbos
a
quar'ta Nordefii cum Ell, ad quartam Norovefii
Cllm
Oueíl:' nempc undecim ; immo polfunr
a
perito hi rumbi nominati uíurpari , ita ut modo
venms
~
rumbo ad quem clirigitur navis , diíl:er
pluribus, quam fex punél:is, non erit
inutilis.Ra–tio hujus praxis nitimr reíiíl:entia: aqua: motui
navis cranfverfali ita
ut
facilc
d~rerminemr
ad
modum anrrorfum. Porfunt aurem ira carbafa de–
torqueri,nt cum fpina angulu
1
grad11um
45
con–
tineanc, quare
fi
vemus dHlet
a
rumbo pluribus
quam
45
gradibus verbi gratia
56
gradibus,adhuc
in carbafa incidet ,
&
morus obliquus facilc in
reél:um movebirur.
~o
aurem major cric d1ffi–
cultas ad mocum tranfverfalcm ha:c mutario
fu–
cilior evader.
V idi uavim qu:i: vcnro literali nu\lo modo re–
Ciíl:ebat , íed omnino in lams abripiebamr, h:i:c
tamen adhibita fccundaria fpina reddita cll opri–
ma. Ex qltibus concludo abcrrationem , qua na–
ves obliquc in lams impellunrur mulmma figura
dependere.
Si vcntus fuerit omaino amicus, non propte–
rea liíl:endum eíl:, fed per anfraéh1s,
&
vias obli–
quas proccdendum erit , feligendufque R hombus
propofito
maxim~
vicinus.
llll!!!li!111SA!llll!!i~l!!111!l:ll"111lillltl'1lilll'lill'lil!"11!lllNl'omlllll!I
PRO POS IT 1O X X I V.
Problema.
Q..uoti,es venrus ingruit vehemenrior fa:viunt–
que procella:. Primo alriora carbafa demitrunmr,
Ut funt Pfüaci ;
(i
vero augearur procella, carbafa
ntchefü ,
inf'Criora ranrum uíurpantur, ncmpc
pra:cipuum ,
&
myceni. Tngrucnre magis pro–
cella, omnia carbaía complicanmr, demittuntur
antenna:,
&
/irmiter lareribus navis mmeél:umur,
demitmntur icem mali íuperiores, atque ita navis
vento pcnnitcirur. Q!!oties amcm fluél:us ita ar–
tollunmr,ut pcriculum
fa
ne puppia dejiciar,obli–
quarur nonnihil navis,qua:rendus ell aliqnis por–
tus , am íl:ario li occurrat.
Q..uia ramen rnolellum eíl: navim fluél:ibus per–
mittere , opcimum elfet li velum aliqupd,parvum
licet, expanderemr,
&
ne navis longius abripere–
rur, feu longius irer emetirerur , jaci pollet an•
chora quz licet fundum non atcingerer , navirn
camen remoraremr.
Novum invenmm tac\rus pra:tecire non pof–
fum. Domim1s Cafe LugdunenGs cum notalfec
fluél:um Ionge differe ab Euripis, íe11 curremi–
bus,quod in fluél:u aqua tamum anollamr,
&
de·
primamr,
ut
facilc nor:u:e po!fomus injeél:o in
aquam lign_o, quod cum fluél:u ita librabirur,uc in–
tra hora: quadranrem vix al.iquib11s paílibus pro–
movearur. Exifiimavir q11od li in aquam demit–
tcretur in mace antenna fuo velo globis a:neis ad
parres inferiores onullo iníl:mll:a, ita
ur
navis
íecum veherer aqua.m hoc velo c;omprehenfom,
exiíl:imavic inquam (iíl:endam fere navim, etiamfi
velo uterecur. Cumque id fa:pius in naviculis ef–
fet experrus unum animadvertit de quo ante non
cogiratat • oempe circa navim
erre
fere tranquil–
l~n~
mare, eo
q~od
aqua hoc velo comenta, cum
v1~ma
contigua non erfcr,
&
vim fluél:uum in–
frmgerct.
llilllllt'flll!!r!lll!Sll!li}?i'.ifülll~!ll:l!ll:llm!t!l1Jilrill
líli!lllll1\®ll!i
P R O P O S 1T I O X X V.
Problema.
De A nchorarum
1ifi1.
Noms en anchorarum ufus , ur navis in
fia–
rione dctineamr,
&
ne vi venrorum abripiacur,
qua: etiam in optimis ponubus odhibenda:
funt , ne naves , qua: fumme mobiles Cune, ad
quemlibet mínimum aura: flamm in lirrora il–
lidamur. In airo m:u:i, dum aqu:i: profm>dirns
40
aut
JO
exapedas fitperat, anchor:i: Íttnt inmiles,
niCi forre ad :i:quilibrandam navim, neque enim
cune ullLUn morfum habem, debec enim rrahi
au-
chora ad aliquam dillamiam, quaG pcr angulurn
graduym
4
5
ur
inligamr ,
(i
enim
ex
loco ipíi
perpendicularirer impendentc educacur, morfos
eximitur. Anchor:i:
4
brachiorum rignum 3'ljun·
~um
non babenr , quia ca: quomodocumque de–
c1dam,uncus oliquis in terram incidir. Anchor:e
vero duoruro brachiorwn rignum feo axem ad
plaaum