746346

r90

De Navigatione,

verabir ufque ad

11.

idem erit de plenilunio,

c,nim vemus qui fpirat in plenilunio ad

diem

perfeverer, ad

ufqae fplrabic, fed

dcrur alius

vcntus iucermedius , alccrnis vicíbus fpirabunt ;

pluries rainen qui tercio die, Idem diccndum de

pluvia,

íercnitate.

Si llella: de repente fplendorem amirrant ncc

tamen nubes apparcanr, lignum efr cempefracis.

Si nonnullre frellz foliro majorcs appareant,

lignum erit vencí ab ea plaga fpirancis.

~1oties

frellz mul rz cadunr, lignum eíl: vencí.

Cum plurimz frcllre hoc modo ferunmr, li in

eandem parrem movcanrur vemi ab ea plaga fpi–

rabunc, in quam f:runtur, li vero nulla Jege

ITIO•

veanrur inconfianrem venrum indicabunt.

Dum nubes in vcrtice monrium adunancur,

fignum cfr cempeíl:aris.

Si dum nullz fum nubes in vertice montium,

mane audiunrnr ronitma; lignum efr venti , me–

ridie pluvire.

Cum nubes ex momibus in valles deícendent

lignum cíl: ferenitaris.

Dum videntur dure Irides lignum e!\; pluviz.

Sola Iris,

parte meridionali magnam plu–

viam, ad orienrem íere11itatcm,ad occidenrem to–

nicri1a,

pluviam.

Dum :1:fiace ronicrna majora Íunr fulgccris, in–

dicanc venmm ab ea parte qua tonar, li e contra

fulgerra m•jora fine ronicru, pluviam.

~12ndo

ccelum fe.,renum rantum ad occiden–

tem, foquenti die pluvia cric.

Si folgerra videnrnr canmm ad plagam fepren–

trion•lem, lignum efr venti.

Si ad meridionalem, lignum ccir venti,

plu–

vi:t: ab ca parte.

Dum flamma ignis pallida erit, fundemrque

cum murmure, lignum erit cempefiaris.

Cum fl1mma luccrnre fcintillabir, lignum cric

"enri Auíl:ralis

pluvire.

Dum flamma luceru:t: non afcendet reél:

lig–

¡¡um erir vencí,

plnvi~.

Pruuz ardenciores fohro, vemum lignificanr.

Dum tcmpore pluvio, f!amaia lucernre quiera

erir, line•Ícimillis,lignmn cric fcrcniratis.

Cum Ellychnimn lucerna: oprimo oleo infl:ru–

¿b: '.

clavum, ícu fongum efficicr lignum erit

pluv1z.

Cum :i:frarc mane ,

vefperi ; hyeme vero ,

quocumque rcmpore,folito incaluerir,lignum erit

pluvire.

Dum mari tranquillo audiecur murrnur aliqucd,

lignum efr rernpe!latis.

Pa~iter

dum mari crwquillovidebicur plwribus

m locu fpuma ; lignum erit tempefratis diuturnre.

Idem .!icendumdum videbuomr bullz , ve! affur–

gcc idemtidemmare,vcl magnus ad perras fonims,

magni erunt venti.

Dum

flu~us

maris zquabiles,

longos arm:t:

traélus formabit, expeéhnda pluvia.

Dum mare nigcefcet fignum efr pluvi:t:,

Dum in portu tranquillo audiemr murmur, in–

dicar vcnrum.

Dum úlices humidi crunr indicabunt pluviam,

ante rert.ium dicmfucuram, idcm dicendum de pa–

rictibus, de falc.

Q_uando aves aquatica: foper aqnas jocanrur,

lignum cric pluviz,

rcmpefraris. ·

Q.:)ando Galli

Gallinz in pnlvcre volucan–

t11r, ?luviam porccndunt.

li•

unum iu locum congrcg<lnrur ,

lignum

crit pluvi:t: copiof:t: , non tamen diuturn:t.

Cum mufc:1: , pulices pungunr , ardentius ,

lle

frequenrius foliro, lignum efr pluvi:t:.

Cum formic:1: ova fua extrahunt ut ad altius

foramen deferanr, lignum erir pl.!lvi:c,

contra

foramine altiori, ad hwnilius é?ltnfveél:ent' lig–

num erir fereniracis.

Dum ralp:t: frequentius folico fulum impellunt

arrollunr; Ggnum efr pluvi:t:.

Cum oves

caprz ad pafrum Íunt ardcmio–

res , ira ur non fine rcniíu ad caules regrcdiantur;

lignum efr rempefrati¡,

Du~

rana: coaxam ultra modum , lignum ell:

pluvi:1:.

Dum bos morder ameriorem pedem, lignum

ell: rempefiaris.

Dum Alinus mover caput

aures ni/i

mu–

fcis id procedat, inrra

horas aderit pluvia.

Dum pa!ferculi

inclamant; úgnum efr pin·

vía:, aut mutarionis venti.

Dum canes volurantur,

pedibt1s anteriori–

bus fcalpunt, niú lint cai:es venarici lignum erit

tempefraris.

Boreas exliccat,

lle

Aufrrales humeél:ant, quo–

ties igirur pedes fudant, vel vulnerara membra

dolenr, indicamr Auíl:er.

Cn\n campan:t: fonus cfr acurior ,

longe

audirur , ncc ramen

vento orimr , lignum ell

pluviz.

Dum manus func afperiores folirum efr lignum

pluvia:.

1!lll!!!l1.!ll1.!l:lJlll1.!ll!!!l1:!l~N\001!8!1:\i§!l!ll.lMi!·ll"ll!!!l!!ll

P RO P O S I TI O X X,

Theorcma.

De vi qtta vent1u 11Aves

impellét,

Satis fuperque noca vidccur effe vis illa , qua

venrus naves impcllic, nempe veni;us in Carbafa

incurrens, navinf eciam

aquis natanrem,& mo–

bilem impellir. Video tamen nonnullos in re val–

de f.tcili malc raciocinari, qui volunt ideo venrum

majores vires habcre, quod pe.e poros celre fcfe.

inlinuec, arque adeo exiíl:imant, quod vela

cera

obduccrentur, aut ex panno ficrent, cffent ad na–

vigationem inepta ,

propter eaudem

racione~

quod vela madida incpriora lint ; quam licca.

talia fcribunr id ex fuo fenfu, nulla nir.i experien–

cia fcribunt. Cerrum enim eíl: telam craffiorern ad

conficienda c<lrbafa aptiorem effe, non tancum ad

lirmitacem , Íed etiam

confertior evadar , ideo–

que in mnlcis locis adhibcrur cela mixca ex carí–

nabe ,

goffipio ; ubi vero íacis cra!fa non efr,

duplex adhibecur,

notavi in navi Anglica, q,uz

ideo focias longo incervallo anreccdebat, qtlod

velllm majus duplici cela confiaret,

Solem irem Provinciales naurz dum pyratas

fugiunr, madefaccrc vela, m poros obC\tuanr, ve–

lociufque curranr.

~1od

vero dicunr nonnulli ventnm }>cr poros

vclocius currere, id quidem crediderim, fcd non

proptcrea majorcm impulfum ef!icerc, immo vero

minorem.

PRO