746346

194

De Navigatione;

camr navicula in medium lluminis alvcum,ubi ra·

Ex11l:imabat prrediéhls Baro rotos

effc

nimi~m

pídiJlimus

e{l;

aqua:: impecus ; fed aqua in rota::

rtlagnas, in eoque maximum elfe rcmporis d1fptn-

alas incurrens,s;am circumvolvcc,& limul cum ea

dium, nam unid. rocarm:u circumvolucione, uni-

funcm, & naviculam rraher. Q.!;iod auce111 fluvius

ca eciam tympani ÍCu cylindri circul.rio pcrfici-

eam vim habere poffic,lic olkndicur.Fl.ufl'!ims im-·

rur; unde quo rocre fonc ma¡orcs, liccr vires fü1- ,

pecus' feu

~cliíl:encia,_

quam

afcc"f~i

& m_orui na-

tnu1irn.isurªe"mgcaRnlc1uocd,aan11ugserhuarbcec1.'e.arnv::eesmp11~c·1Ve111dre<sbua-t

vicula::effic1c, dececmmara e!l

li111ca; vis amero

litm

quam haber idem fluvius prouc in alas incurrens ,

minori rota idcm ponftus crahcrer, unde ferc de-

feu ad movendas rotas,augeri pore!l in infinicum,

creverac alias rotas minores con!lruere. Ego ca-

auél:is fcilicer rocis. Ergo poceíl: randem fuperari

men illum ab ea menee de duxi, ne nova:: fine ra-

omnis refiíl:encia, igicur afcendec naviculo,

quo

rione expenfa:: fierent : indicavi aucem uc pocius

major eric flmninis impecus, eo etiam celerior erir

rympanum augeret

qlló\.m

rocas minuerer. Q_uia

mvicula:: afcendenris moms.

hoc addicis tantull\ aliquibus a!ferculis, fine ullis

Hujus rei experimencum vid!mns

Lug~uni

an-

expenfis fieri porerar, ad libirum,

li quidem id

110

i66j ,

non rannun expenmencum

111

parva

fucced6rec, nempe ur rocas cum majore cympano

navícula,

vacua (ed etiam in majori, & fale

Rhodanus circumvolvercc, dom nova confüuen-

onu!la. Dominus enim Baro de Graville amicus

da force navícula, tune randem minores rocas cf-

meus, foic hujus novi invenri amhor, & in praxin

formarcr. Unde moneo uc pocius la1a: fine roca-

deduxir. Pucavit aucem haél:enus nemini hoc ve-

mm ala:, quam magna::, hoc

m flnvius ex rora::

nitfe in mencem; & curo ea de

re familiariu

s me-

lacirudine vires augcar, poc1us quam ex maguicu-

cum loqueremr ,,rogavi u_c in cubicul.um

meu~n

dinc, quiamagnitudo majus tcmpus exigir.

aícendcrec , obtulique mcum manufcnptum ,

111

C:i:ccd, praxis

ufos dabic , pra:cipnl: veto

haic machina defcripca crat, quam jam

cooperiamr navícula tcU incerata, nam d<lm ru-

fepccm annis , cum pnblice rnaihelin pra:lege-

dens colligitur, concinuo aqua ex eo íl:1llar,

rern , fchola!licis explicueram. Neque proprerea

hoc incornmodum eíl: iocvitable.Haberur qu idem

me aurhorem vendiro , nam curn c!fern novirius

alía navicnla ad lat11s, ne in ea rndens colligarnr,

audiveram

fracre laico adjarore, calem machi-

fed quia nonnihil fupra priorem tran!ir, caven-

nam íam femcl

fe vifam, qua:: fato nefcio quo

dum e!l ne merces viciet.

perierac. Licl:c aucem fabricarn cius non nili ob-

Ne ha::c me1hodus adhibearur in fluviis quo-

fcurc indicarct, facilc fuir reliqua excogicare.

rum curfos lenrus c!l, nihil enim dncier.

Multa::

Cant

difficulmes

in praxi Cuperan–

da:: : pra:cipua fuit naucarum infideliras. Cum

cnim urererur iis qui operas fuas in fale depor–

tando locant, ne ce!farcr alía mechodus in qua

propcer equos quos commodabanr,mnlrurn

lucr~banmr, omnem moverum lapidem ut hrec praxis

non li1ccederer.

Secunda difficulcas fuir in tranfporrandis rtt–

denr1bus , & ad hoc duo faltem equi funr necef–

farii. lrem dum fonis mmandus e!l cavendum

eíl: ne mulrurn remporis iníumarm ; ego quidem

fxpe cogiravi quomodo id focilliml: pra::íl:ari pof–

fer. Ha:c praxis mihi vifo e!l facilis.Sic enim ru–

dens rendens ex palo ufque ad navim, habeac in

exrremitare duas fibulas, una porerir alligari fir–

micer chorda minori , fod bis auc ter circa palum

circumvolura : cum ergo navícula perveneric cir–

ca palurn uc íub!licuarur alius rudens, porerir alli–

gari fíbula:: alteri ,

hoc modo nullum erir cem–

poris, difpendium.

Tercia dif!iculrns

el!:

dum fluvius lent111n ha–

bercurfi1m, tune enim adeo

leme

movecur machi–

na uc facius !ir adhibere animalia; huic malo re–

medium adhiberi poreric,li ab hominibus ipfis ro–

ta::,moveanrur. lmmo c!fem auchor m mnc anol–

lerencur nonnihil rota:, ne aquam auingerenr;

ncmpe adeo placida e!l , ut rnornm rocarum po–

tius retardare quam adjnvare vide:uur. Ha::c

pr!xis m moveanmr rota:: ab hominibus haber

eriam hoc commodum,ur li quomodo accidat na–

viculam vado, & arenis ha::rcre; poffir facilc nulla

alía vi eximi :fcio id accidi!fe feme! ; cmn cnim

arbori cariofa:: annexus e!fec funis , ceffic

con–

fraéh

e!l arbor,

navlcula pee Rhodan111n ad

unam leucam defcendir, doncc arenis adhxlit.

Interca amem dum quxnmrur jumcnrn,libuir ex-

. periri, an vi rocarum educi poffct; quare alligaro

fune obvia:: cuicmnque arbori, nauta:: roca.s crepe–

r~nt

circumvolvcre

navi.mque ednxerum in

n1e–

drnm alveum.

l!lll!l!l!l~ll!l'!ll'll"ll1Jli1lmllltrl"l.!W~r;ti¡j¡¡(ll!ll!ll.l!11l1l!1fl

PROPOSITIO XXVIII.

Problema.

.Ab

11110

fl.rwio 1n

alit<m

in.u¡11alu

.fupe1ficiti ,

nAvicul,u

1rajicert.

Sa::pe evenire poreíl:, m commercii cau1:1, duo

fl uvii, in:i:qualis libdla::, debcam conjungi, ncc

tamen unus in alium influere , quia qui altior

cft

priorem alveum defererec,

long~

laceque per cam–

pos exundarer ; confervandus igitur mriquc fous

alveus, un

de muro firmiffi

mo feparaudi Ílmr ab

invicem ne

mifceanrur.Q.u

x!lio igirur t!l,quorno–

do naves ab uno in alium fluvium rranívehi pof–

finr. Dux Ermria:: Liburno Pifam ufque, canalcm

effodir, cujus Ínpcrficies, mu

is pedibus e!l infe–

rior Arno fluvio,

quo mnro quindecim circirer

pedes Jaro disjungimr , in medio muri invenimr

reta,

qua navícula:: limul cum impoliro oncre

fo–

pra murmn fonlim a!furgencem , attollunmr ,

ex foffa in fluvium transferunmr.Hic tamen mo–

dus multum nocet naviculis , cum experiencia

comperrum lit , plus dereri naves li feme! cxcra

aquam educanmr , quam li pee i111egrum am.111m

in aqua conliíl:anr' eo quod in aqua und1que

ab ea a::quabilirer fusa fuíl:encenmr. Qnare fiar

cubiculmn longirndinis unins navícula:: , quod

duas habeac porras , unam qua aqua ex fope–

riori fluvio in illud influere poffic ; aliam ve–

ro qua egredi poffic in inferiorem fl uvium. Si

cranfmicenda !ir navícula ex inferiori fluvio in

alciorcm, apcrimr pona inferior ; ingrdsaque

navícula , exac1e claudimr inferior janua ,

fuperior aperimr , m influat aqua in cobicu–

lum illudque repleu, acrollirur navícula fimul

cum Íltpetficie aqua:: ; & dum li1perficies aquz

in cubículo adrequarir fuperficicm íuperiorís /lu–

vii, navicula in fluvium ingredirnr. E conrri