217 / 798
Líber
l.
gis , cavetnarmn recepraculis, fomium fcacungi–
rnbus. Nempe in vallium angufliis vapores íca
contl:ringuncur, uc in vencurn relabaocur. Secun–
do monees ulcerius progrelfuros vemos in unam
parrem derorquem. Parner ínter momiurn angu–
llias ventlls vehememior ,
Ut
aqua fub ponribus
celerius dec-tirrir. lea in Alpibus in monte Ceni–
lio
tam vehemens' procella oritur ,
ur
nulla
fu:–
dior in mari Ía:viat.
E:x cavernis fa:pe pell:ilens halims expirat, nt
in rcgno Ncapolitano fpecus Canis celcbris eíl:,
cujus folphureus halims non attollimr ultra
unum pedem , idcoque canes enecct , homincs
ur
pote alciorcs non artingar. Ad hos provinciales
eos revoclftnus qui poíl: pluvias oriuncur. In li–
guíl:ico rnari fa:vit lybicus , ex proximo Athlan–
te, in Archipelago Syrius ex Líbano.
fn
zonacorrida perpmms fere Ípirat íubíolanus,
in zonis vero temperaris major eíl: varieras ' cum
enim .;n iis major
lir
caloris
&
frigoris vici(licu–
do, major eriarn crit vemorum inconíl:ancia.
In corrida frequentiores fum ptocella: , quia
nempe
a
ípiricu inflarn111ato
&
rarefaél:ione
fo.
bira oriumur ' qua:
a
calare vehemenri oritllr.
Adde quod halirus ex locis arenribus eduél:i
fervemiores
iim.
!lÍ1
•!1.fl¡¡¡¡,li!l!!!1!
lil1.ll.lm!0011l"liQ!l9tJlll:l!1:!íOO(l¡¡1.ll.l1Jll1.ll.l1lll!lll
P
R
O P O S
1
TI
O
X
VI.
Phyrica,
De Proce//u
,
&
tempeflatibiu.
Repentinos feu procellofos vemos in fulmi–
num clalfem reculir ArHloreld, eo quod lirnili
fere modo generenrur. Q!!atuor communitcr eo–
rum fpecies recenfer, nempe Echnephia'rn, Exhy–
drian, lyphonem, & Pncíl:eram. Ne autcm ul–
lus dub1carioui locus relinquacµr , nocandum cíl:
quemcumque venrnm vehementiorem in mari
procellofom cenferi eo quod in ordine ad naufra–
gia idem ,.rreíl:er , ac recenfiti , quamvis ejus
o:igo
a
cqmrnunium vemormn produél:ione non
d1fcrepar_ , ab eaque tanrum íccu11dum magis
&
m1~1u.s
d1fforar. Echnephias communiter ira de–
fcnb1rur, Exhalatio copiofa ferc rora fünul ex
oubibus qculfa , fine gyro,
&
inflammarione-.
Dico primo Echnophiam ira polfe gcnerari ,
Exhalado intra vaporem incluía , dum lermema–
rur,& frigidiore vapore cocrcira adunatur ,
(i
de
r~p.enre
rarefiat ,
~ubemque
íeu.vapo_rem magna
v1 1mpellar, vocab1rur Echncph1as. S1 talis cxha–
lacio fpirim ft1lphureo , & facihl inflammabili
genererur in ronirrua,& corufcarioncs accenditur,
Seneca egregie Echnephiam defcribit ,
C1m1
magna
(
inquit)
i11u¡1111li1iu
&
diffimiliwdo cor–
pom"!,
q111.
terreu. vapor emittit
in
fi1/,lime eat,
&
al1a ex hi• eo>poribu. ficca finz, alia ht<rnida
¡
•x
ta~ta
difcordia corporum inter
ft
p11g11ami 11 m,
c1tm m un"m cong!;,bata ft1trint
,
veriftmile efl
?
1
.afáam cavM fieri
nttbes
,
&
i111ervalla inter
•pf~
fieri ftffolofa
,
&
in 111od11m 1ib;,. ang11fta.
(ít1
inttrt1allU ttnuü includiwr
fpiritUd
qoi ma-
1
IM
defi~trfll
J}'ati11m
,
c1tmq11e everberatiu
birfi
1
P~"'"!
liber.o mcaluit,
&
ob hoc amplior Ji1,fcin·
d>t
cmgenua ,
&
erumpit in ventum.
. Nonnulli. Echnephiarn produci volum , qno–
r1c~ ventu~
1n vc_nmm irruir aempe fuperior in–
fenorem 1mpell1t ,
&
deorfum urger.
Tom.
11
/,
Tale~
Echnephi:i: in Arhlantici maris ea par•
te qua: lnter lirafiham & Africam interjacet,pr:i:–
ferum ad
Promo~torium
Bonz fpei , ad rerrarri
di Natal' ad Gmneam '
&
etiam ur audivi in
-Ad_riatico mari. Nempe coe\o fcrcno nubccula,
&
mrer~um
plur,es n.ubes.atrre,
&
nigrz coire,
8é
au~en ~1denrur
e
qmbns fianm prornmpir, éms;
qui
(i
m
expanía vela unpmgat , navim dcmcr–
gir.
~iare íl:arii~
complica.mur vela , donccpri–
rnus unpetus qut folus penculofus
e(\:
refederic,
Noto amem ex Mafeio , lrnjufmodi Echnephiam
alrerius vcnri diuturnioris elfe pr:rcurforem. Pro–
montorio Bona: (pei mons aliquis adjacer, non in
apicem defincns ; fed in planiciem cxporrtél:us
1
qnam nauta: proprerea mcnfam vocanr. Cedo fe–
rc:no nnbecula ex ea erurnpir, qua: proprer par–
v1cacem oculus bovis dicitur, hrec angecur men–
famque íl:ernit , tum periculoíus ex ea
Echné~
phias erumpic.
•
In Delphinaru mons eíl:,in cujus verrice lacus,
e
quo omnes illins ora: procella: dncum originern 1
Uuiverfalirer ergo quoties
fic
murario , am unins
•nni cempeíl:aris , in aliam , al!r unius vcnti in
alimn, vapores am exhalaciones imercurrchtes
0
aliquam vim
&
pariunrur,
&
infenmr.
Procclla qua: Exhydrias dicirur ,
a
íuperiori
differc , quod pra:tcrea pluviam
&
aquam unpel–
lar. Id amern accidere videmr, quotics exhalatio
incra vaporem proxirne in aqnam mutandurn in–
clndirur , ideoque
a
nonnullis vocamr fulmetl
1
aqucurn. Ex eo forfiran nata eíl: cornnmnis opi–
nio , aquam maris
a
nupibus arrolli ,
&
exfogi
1
eodem modo quo in fyphonibus co111n¡unibus,a:ur
in Archimedis (pira aqna alcrndit. ViJimus enim
aliquando nubecul•s , qua: qnaÍt oblongo
eolio
e
fublimi
rn~ris
fuperficiem attingerent: ab his
nubibus aqnam maris atrrahi exiíl:imanr naur:r,
&
fo:pe forrilegiis ,
&
incanrationíbus ntunrur, ut
hanc pefiern
a
navibus avcrrant. Cmn tamen nul–
lus amhor alicujus nominis de iis loquaritr, nul–
lumque appareat hujns afcenfus aqn:r principium¡
imer f,1bulas hunc etfd.l:mn refcram: quamvis ego ·
ipfe rales nubesaliquando viderim ,
&
releícopio
fpeél:arirn,
(i
forre aliquod aícendemis , aur rela–
benris aqua: appareret indicinm.
Typho duplicem haber fignificationem. Ali–
qnando enim fumirur pro venco vchementiori
¡
circularlrer decurreme, qnód duobus tanrutn rno·
dis accidere exiíl:imo,
ve!
quia in alium venrmn
obliqu~
incurrir,
a
quo in orbem agiu1r,
v~l
quia
in promonroriurn, aur moncem illifus refleéhmr¡
ut
in angnlis a:dium fa:pe accidere videmus.
Nonnulli ad Typhonem Ouraganum revocanr1
quarnvis lit omnino diffimilis. Frequens eíl: in
Oriemali Oceano , In mari Sían , Chinenfi,
&
Japonico, in Mexicano finu. Is ex OccidenraU
plaga emmpcns fpatio
10
horarmn , ab omnibus
horizonris plagis fpirar. Cumque fluél:us mod.o
in unam parrcrn , modo in aliam impellat?
.h
1
c
arierames in
re
invicem cenam navibus pernicietn
atf, runr. Aurumno pra:cipue b:rc peíl:is forir,
Prndtutiores Navarchi ha:c maria fugiunt • lcá
vidimns Hollandica:
Claílis
Pr:i:frll:~m ~uyr~r
c.urn anno
1
6 7
+
in Infolas Anrillas
d'.r/;~':c~ea:
lic:r excenfionem fi:e1!fer ; poli: mgc
1 •
P
tam foornm milicum cl•dem,cum
1111
u~ porcu~
occupare porui!fer' non
efl
•ufus long1orem
ni
hoc mari facere moram, ne auramno advenranre
tocam claffcm ourag•ni,s exponeret Ha:c rempe·
lbs
vidccur
0
i(e
cónlliél:us borealium , & aull:ra-
A
a
ij
liumt