Liber
l.
-g
~~
a
fomo,
aliunde
igicur
accurri~
vi graviraris.
foa:.
1 ,
Dum incendumur agn , auc arund111eca
excicacur vcncus accurrens ad locum íncendii.
3 .
oum incipic pluere;
~uia
derepeuce
i1~fri
gidacur acr,
&
condenfacur
111
ea parte , mmo–
rcmque propcerea locum occupat , propcerca
lit
vcmus fpirans contra eum locum.
4 .
.t.Eolipila íemiplena aqua íi calefiat , per
femihoram (pirar vemum non exhalacioni pcr–
JT)ixrnm. Parirer ex cavernis fzpe ernmpir ven–
rns aquis vi caloris in vaporem mutatis.
Admirro irem exhalacionem accenfam am
fu.
bica raref.115\:ione fe excendemcm poffe vemum
produccre, m accidic in Nitro accenío, quod in
vcnrofam exhalacionem abir.
Neque dicas venrum exíiccare,
~rquc
adeo in
cxhalacione con!iíl:ere , nam pr"a:rerquam quod
mulci vencí humidi [une , ve11rus exficcac , qui
humocem auferc
&
íecum vehic.
.
·
Materia igicur vencí eíl: rora arhmoíphcra cum
iis omnibus
0
halitibus qui in ca inveniunrur , qui
íive ad fine, five abfueriut , eric ramen venrus íi
fcn!ibilitet ad call:um movearur.
ll1lllti!lif1Jlll!!lll1l1lÚil.l!!llmlll1l'ili1n:l!!Gll!ltil1111lll,1JIJOO!!!lim
PROPOSITIO
X.
Phyíica.
C1111fa.proxima venrorumporefl ejfa exhalatio,
Ariíl:oceles exiíl:imar cauíam proximam venro–
rum effe cxhalationem.
Anni nonnulli íunt pluvii, alii venroíi , fed íi
eadem elfet cauía vcmi
&
pluviz , anni pluvii
eífeut eriam vemoíi ; ergo diverfa eíl: caufa. Cer–
tllm cíl: autem quod cauía aut pocius materia plu–
viz
lit
vapor; ergo cauÍa ventorum erir exha-
hrio,
'
2.,.
Ira mio redditnr
CLlI
creli ruhe<jo
lit
li–
gnum VClltÍ ; fed
(i
vapor faltem craffior ef–
fcr eriam caufa venti , rubedo non effer nora ven–
ci fururi. Hrec tamen ratio non convincic , nam
craffior n\1bes ideo non eíl: lignum venci , quia
tQ.tafimul radiis íolarihus rarefieri non poceíl:,
eius cra!Iicie radios Colares •rceme, poteíl: autem
renuior rota !imt1l incalefcere
&
rarefieri.
)·
Probatur. Plurimi vemorum cff'cél:us non
polfom ni!i ex veheme11ti aliquo Ípiriru prodire,
qua les Íunc procellre, qure m plurimum incipiunr
a
folgenis , fulminibus alii(c¡ne, commotiombus,
ca inc¡uam Ípiritum aliqucm íiccuro,
&
non tan–
cum vapidum innuum.
4.
Prrecipua ratio. Non minus produci poteíl:
vcn:us ah exalacione ficca,inflammata,quam pto–
dumur dum acccndirur ignis ,
fed cxpcrimur
dum accendirur ignis , aut dum cornhurunrur
arundinera produci venrum; ergo etiam exhalatio
ficca euro producere poceíl:.
. J.
Bene probar Ariíl:occlcs venrum non pro–
ª.1.rea
folo acre ' quia oempc cum fomper ad
fa
acr,
&
íol calefaciens,dcheret Ícmper e!fe venms;
~rgo dc~er
io produéHone veoti aliquid aliud
rnte(vcmre.
Hte
polfu~t
cífe miones propcer quas afferi–
tur
~ornmunncr
exhalado effc caufa produétiva
vcnu : íed reíl:at przcipua difficulcas,oempe quo.
modo vmrum .producac. Ratio d1fficultatis eíl: ,
qu~J
nullum 1mmorum movear , c¡uzrirur ergo
quomodo exhalatio mornrn coocipiar
;
cumque
rranÍverfal~m;
nam in rcbt1s inanima'tis fola
fa–
cultas monva videtnc
c(fe
levitas ' am
ravitas,
qua: ferunc cancmn furfmn,
&
deocfom ,g
&
non
craníve_ríim. Afferam in hac propo!itione modos
a
mult1s excogtcatos ' qu1bus exhalado vencum
produceret.
~mitc~ eo~
qui volum vemos ah angelis pro-,
duc1, ex altqu1bus Smpmrz locis
mal~
intelleéHs·
qua.mvis non negem angelos ,
&
magos
po!f~
excitare vemos , ut fom nonnulli in parribus
Aquilonaribus qui pileo vemos advoccm,periude
ac íi Rex i.Eolus eos in mre craderer. Hrec camen
femencia indigna ell Philofopho. Mine
&
fen–
cenciam Kepleri qui vulr vemum
eífe
celluris
refpirarionem.
Prima fenrentia motum exhalationis cius gra–
virati tribuir , nempe quod exhalatio rerrea , re"
mimme extriníeco calcfaciencc, denuo addenfe–
tur,
&
vi gravicatis decidat, eo fere modo qud
pluvia, Ad hanc opinionem confirmandam referf
Digbeus, cum moncem Ccni!iun¡ rranfirer, folis
radios incidente¡ in nivem,qua: in oppoíiro mon–
re videbarur produxiffe lenem auram in fuperiori–
bus momis partibus , quam in defcenfu fenlirrl
majorem deprehendit, in planitic vero in vemmtl
validum evoli!fe. Puravic auccm folarcs radios iti
nivem i!lci.dences, exhalarionem cerream feparalfé
ah aliis parcibus lcvioribus '
a
quibus in aere de•
rinebarnr , hoc eíl: cum quibus unum totale
cor~
pus aere levius efficiebam: arque ita ab his fepa–
racre reciderent, leme quidem inicio, pollea verd
m accelerario gravinm decidenrium augemr ,
fe–
cundum proporrionem nmncrorum
imparium
~
t. ;.
j.
7,
&c.
vires cundo acquireret,
Alii volunr exhalarionem rcddi gravioteni
Iimplicicer, eo quod ceffanre exrrinfeco calcfa–
cience,frigefiac,& condenferur. Ira Fromondus,&
Cabreus exifümam exhalationem vi caloris levem
reddiram afcendere ,
&
ab impero quem acquiric
alcius .afcendere quam ferat eius levitas; deinde
vero deíccndar ,
&
dcfccndendo impccum acqui–
rar, eo fere modo quo pcndula ofcillari'
&
hinc
inde vibrari ohíervamus.Reíl:at tamen difficulrasJ
quomodo motum rranfverfalem concipiac. Non•
nulli recurrnnt ad duplicem cauíam , nempc cum
in exhalationc lir gravitas,
&
accedar
exrern~
canfa calefaciens , & confcquenrer !evitatem ad–
dcns , hre duii: caufa: momm medimn prodncanr:
fed male, quia deberer pocius exhalar!o fufpcnfa
manere
nt
videmus accidere in nubihus. Alii me–
lius dicunt exhalacionem decidenrem;quia fub
re
invenir aerem '
&
aec te\luris fuperficiem, motos
dec.erminatur
&
peragatur [ccundum eam
fop~t
fic1cm.
Cabzlls alium producir moclum, nempe
1uocl
exhalacio , fugiar vaporem , ur fibi comrariumJ
nempe dum
1a
vapore in aqueum humorem ab·
eunre fepararur , aufi.1giat ea vi , qua ornnia 2
conrrariis fugium. H oc camen priocipium de fuga
éomrariorum diflici\lirnum eíl:.
·
Dico ergo vemos ab exhalationibus Ía:pe
pro·
duci, nou muen úmpliciccr vi
gravira~is,
(ed
=~
quod rare6am, ur dicam poíl:ea. Rarto mea_
C
quod pluvia licec magno
impet~• dcfcent:~·
1
~~¡=
que guttre frnr
majares,~ gra.v10~~
ex ir.1tionem
hus,nullam camen fenlib1lem m acre •g
.
ft
producir, multO- minus
c~halario
quz icnuior e
4
Í'ROPO