De Navigatione,
Alii autem defeél:us qui in communi remiga–
tione notantur, funt primo qllod plus labore–
rnr in promovendo remo anrrocíum ,
&
fuble–
vando ab aqua , quampra:cisi: in ipfo remigacio–
nis aé1:u.
Secundo ex concrariis ferc mocibus coaleícir
remigatio, ex quo fic
uc
acqu11ims primo impulíu
impcms,ce!fare debeac,rnm ínbíequens producen·
dus , quod omnibus iis machinis_coneingic,
qt~'.1'
alcerno motu cienrur, ideoqlle illa: Íemper alns
pra:llant, qua: circularem
h2b_e1~e
moemn,
Excogiraram rotam palmnlis
rnll~ué1:am~aquam
impellenribus, fcd licec ha:c machina nav1m mo–
vear haber camen íua incommoda, quonuu pta:–
cipu~m
in eo poiicum ell, quod palmul'." nimis
obliquc , aur nimis levic_er aquam
perll~1.nganr,
alioquin eeiam Mioparombus,hre rora: unhcer ad–
hiberencur, redderencque remigacioncm facilli-
mam.
cur, ur major aqua: copia in gubernaculum in–
currat.
Modum explicandi quem attuli exemplis va–
riis confirmare poífcm. Ee primo quidem plani in–
clinari, quod licer mou11n globi deCcendemis
non producac , eum camen in unam parrem de–
corquer. Secundo currus
a
rergo impulíi.1s , in
unam parcem infké1:imr in quam rora: anceriores
derorquencpr. Navicula: aurem qua: fecundo Ilu–
mine feruncur, pocius remo , quam gubernaculo
indigenr: cum enim aqua in gubemaculum non
incurrat, nullam eciam vim haber ad uavim de–
torquendam.
Ex quibus concludo in lacubus imn¡ocis, aut
dum advcrfo Ilumine navigamr , maximam cífc
vim gubernaculi, Ita uc
ii
alveus llrié1:ior fuerir,
cauti: verfandum
lit
·gubcrnaculum; accidie enim
aliquando ,
m
ad unmn gubernaculi mocum na·
vis canea celericace in lams mocum obliquaveric,
lit
pra:íenciffimmn naufragii periculum adieric.
l1llffll1fll1.ílfllll1f1!l:!lll!l!l.í1!lllf1!l'll!Hl:!l!l.í1:!l.í1!l.í1'!lllllll!1!lllll!lll
Temo,
orgeau
ícu gubemaculi manubrium,
p
RO
p
OS
1
TI
O
V 111.
habecrationemveais, ita
m
facilius vcrfetur,quo
Theorema,
De G11ber11ae11lo.
Miranmr nommlli qnod gubemaculum exi–
gnum lici:t
&
vix lacum uno aut aleero pede, in–
gentes naviuPO moles, in utramlibec panem de·
rorqneat. Qua:rimr unde tanra vis homini guber·
naculum adhibenri.
Refpondeo navigii mornm non e!fe ab homi–
ne ad clavum Cedente, íed ranrnm
~
mari , aut
vento. Id aurem inde maniltllum
fit,
quod in ma'
lacia, criam li gubernaculum obliquerur,nullus
fequatur moeus; non igicur gubernaclllllm aur qui
jlJud verfar, mocum producunr , íed ranrum mo–
cum
a
venro' aur remo produamn deeen:ninanr,
ur
potÍllS dexrroríum, quam linillroríum agamr.
Oemoníl:rario. Proponacur navis
AB,
cujus
gubernaculum
BC
in iicu obliguo decinearur;dum
navis
AB
anrrorfum velocicer aut vi venrorum ,
aut
~emigmn ~ercur
; clarum cll gubernaculum
ne
lll
aquarn mcurrere , qua: ipfum percellir ea–
clcm velocirate , qua navigium decurrir, quarc
aqua puppim impellct versus
F ,
propcereaque
prora derorquebimr in D.
C O RO L L AR 1U M.
Ex
his condudo eo facilius detorqueri navim,
quo majori velocirare ferrur,quamvis is qui feder
ad clavum, in eo derorquendo plus laboree, ideo–
quc in rcmpellaeibus , duo,
&
eres homines ec–
monem verfanr. Propter quam rationem pup–
pis navigii cerram figmam exigir ,
ur
melius
gubemaculum [enriar : colla cnim puppis, non
imponieur immediarc fpin:r , ícd alcius evehi-
longius foeric.Quarc cum in criremibus facis lon–
gum cífe non poffic , ne fcilicet in cubiculum
navarchi incurrat , inlhuicur crocleis ,
&
po–
lyfpallo.
!!l!ll'f11le'i:le!!l!.oow~oo1111!l'l!!íil1í1lWl1.f!ill.l!l!'i!l!l
M1.llill'li
O E V EN T
1
S.
Occafione vdijicAtionU
q114.
caufam efficientem,
'Wfntllm
habet,
no11m11lt1
hic de
vemu
dicam.
P
R O P O S I T
l O
1
X.
Phylica.
.!¿uidf1 venou.
Venrus cll perennis
&
raé1:t1
fenlibil~
acris
commorio.
Probacur alfenio. Dum flabello commovemus
acrem, íemimus eodcm modo nos affici ac dum
Ípirar venms, tune aucem cercum ell nihil aliud
eífe quam acris commoeionem ; ergo in acris
commorione polira ell eífentia vencí. Volui u1
e[–
fer íenlibilis raé1:u , nam fempcr ell aliqua aeris
conunotio ,
m
animadvenimus in ío!ari radio,
non tamen femper venrus.
lgimr maeeria venri erir ipíe acr. Pofui autem
hanc vocem
peren11u
,
quia non qua:libct parva
aeris commorio vocarur vencus , íecundum Ari–
llorelem íed in hoc ell qua:llio de nomine,an prin–
cipium commotionis acris, debeat vocari vencus,
ego voco cauíam veori. Fluvium enim
a
fonre di·
llinguimus , liccr nullus lir fluvius' prour
a
ror·
reme dillinguirur , qui foncem non habeat: quare
licet limul cum acre commoco mifcererur exhala–
tio, quia tamen hoc concroveríum
e{l:,
dedi dc–
finieionem ab his indcpendencem.
Dico primo mulcos vemos dari polfc, qui in
fo
la commocione acris conlillanr fine ulla exha–
lationc admixra.
Demonllratio.Dum accendimr ignis in camii;¡o
Íenticur venrus ad januam;íed hic venrus non ha–
ber exalarionem admixram : nam ingredicur cu–
bicolum ergo non haber exalaeionem ignis, quam
porius repellir. Id aucem ira
fo
haber,ignis lignum
tn exafarioncm acre lcviorem mucac' qu:i: txrru–
di deber furfurn, non porell aueem acr accurrcrc
ue exrrudar, per ipíum caminum jam occupacum
a
fumo,
;