4000003575

O M M E N T A R I

:1.77

Q.YAE. COMPAR4TIO INTER

dcum,angelum,animam,corpus.

CAP.

XVI.

l'tgo 2corporc io animam, ab hacin angdum, ab hocin

Deum

afceodimus.De,

íupera:ternita~em

;fi: A!!_gel_us

in a:remitatc ell totus.Sane ram eius operano quam ellentta,

/labilis permaoet.Status

aut~m

a:terniratis ell

pr?priu~.Ani

ma partim in reternirate cll,partim in temp?re.Eius

_en~~

íub

ft:tntia cadcm íempcrabíq; ulla incremeno aut d,etnmen m_u

tatione perdurat. Operario au_tem,1!t paulo aate

mon~ram-:

mus,per remporis internalla difcurrit.Corpus

tempo~ o~m

no íubijcimr. Nam

(ubllátiaeius mutatur, & operano enu

omuis temporis fpatium exigit._Igitur ipíum

un~m,

íupra

mm motúmue exifiit:Angelus,m llatu: Amma,tn llatu pan–

rcr atq; mom:Corpus

lo in mom locatur. Vnum n,1ríus

íu–

per

numcrum,motum lorumé¡; manet:Angelusin numero

Ílt

permotum & locum ponitur:Anima in numero motué¡;, fed

füpcr locum:Corpusnumero,motui,loco íubijcitur. Siquidé

ipfom Onum,neq; numerum uUum,aut compofitiooem par•

rium haber: neq; ullo pafro ab eo quodell,mutatur:neq;_lo–

co clauditur ullo. Angelus numerum quidem

habetp~rtmm

uel formarum,íed

motu locoé¡; ell liber. Anima pamum

bet & affefruum multitudiné, &ratiocinationis progrefs10

ne, pcrturbatiooumé¡; uarietate mutatur: fed

loci limitibus

cllcxempta.Corpus autemhis omnibus eftobnoxium.

Q_V A E C O M P A R A T 1 O 1N–

rer pulchrimdincs, Dei, An–

geli,anima:,corporis.

CAP. XVII.

Adem uero interquamorh:cc, & corum formas eftcom

paratio. Nempc corporis forma in multarum partium

compofitipnc conúllit , loco allringitur, tempore fabitur.

Speciesanimi, temporis quidem uiciísitudmes pautur, &

partium continet multitudinem' fed

loci terminis ellab–

foluta.Angeli uero fpecies,numerum habet íolum,aduobus

alijs immuois exifüt. Dei autem, nihil illorum perpetitur.

C~rporis

utique fermam uides .Vísne animi quoque fpe–

ciem intueri? Detrahe corporali forma: iplius natura: pon–

dus,limitesé¡ue locorum,relinque ca:tera:animi iam fpeciem

habes.Vis &aogeli?

Deme

obfecro non l<:>ci fpatia fol_um,íed

temporis quoque progreffi1m, compoúnonem mult1pl1Cem

retine,earn protinus nancifccris. Cupis etiam Dei pulchritu–

dinem cernere? Aufcras infüper multiplicem illam forma–

n1m compolitionem: Ítmplicem proríus relinque formam,

confellim Dei fpeciem fucris con!Ccutus. Verum quid mihi

randem fübtrafüs ifüs reliquum füpererit? An

elfe

aliud

qu:\m lucem,pulchrirndinem ducis?Porro corporum omniií

J>ulchritudo lumen illud ell folis quod uides, tribus illis in–

fcéh1m:

form~rum

multitudine , ( nam multis id a(picis

fi–

guris coloribusé¡uedepiétum ) loci fpatio, temporali muta–

tione.Tolle fedem eius in materia, utpra:ter locum rcliqua

duo retineat:huiufmodi prorfus ell 3nimi pulchritudo.Tol–

le hinctemporis, Íllubet, mutationem, mitt"' reliquum: lu–

men reíl:at Ítne loco,line motu clariísimum:fed omnibus in–

fculptum rerum omnium

rationibus.Id

angelus ell,id angeli

pulchritudo. T olle pofuemo diuerfarum illum numerum

idearum: unam limplicem ac meram relinque lucem : infiar

lucis cius, qua! in globo fo lis ipfo permaner, peraerem non

difpergirnr:: iam Dei pulchritudinem quodammodo com–

pra:hendis: qua: tantum faltem formas reliquas antecellit,

qtíantum lux illa folis in (eipfa mera,una,inuiobta, íplendo–

rem folisper nubiloíum aera diÍteétum' diuifom, infcllum,

obícuratum, exuperat . Fans itaque totius pulchritudinis

Deus ell. Fons itaque totius amoris ell

Deus .

Lumen pra:–

terea folis in ac¡ua umbra qua:dam ell aJ clarius eiuídem lu–

men in aere. Splendor in aere, umbra Ílmiliter ad eiuídem

in igne fulgorem. Fulgor in igne, umbra ad lucem folis eo–

dem ipfo in fo le folgenrem. Eadem cll 1'nrer quarnor illas,

corporis, animi, angeli, Dei, pulchritudioes comparatio.

Deus nunquam tta decipitur,

lit

ÍU:l! ípeciei umbr3m in an–

gclo amet quidem, propriam fui 3CueramñegligJt pulchri–

rudinem. Neque :wgelus u(queadeo capirnr anima: fpecie

qua= 1púus ell umbra,

umbra detérns figuram propriam

deferat . Anima tamen uollra ,quod !itmmoperedolendum

cfi: bree eniru elltotius nollra= infclicitatis origo: 3nima,in–

quam fo la ita corporal1s forma: blanditi¡s delinitur,

lit

pro–

priam pollhabeat fpeciem : corporis UC'ro formam , qua:

fu:c

umbra ell, íuijpÍlus oblita reaernr. Hinecrudcli(simum il–

lud apud Orpheum Narcifsi fu.tum.Hinc hominum miferan–

da calamitas. Narctlfus qmdem adolefcens, id ell,temerarij

itnperiti hominis aoimus,fu1uulrnm nó afpicit : proprmn

fui fubllantiam,

uirtutem nequaquam animaduertit : fed

eius umbr3m in aqua profequitur,&

amplefriconatur.id

eft,

pulchritudinem in fi-agili corpore,

inllar aqua: Ruenti,

qua: ipÍtusanimi umbra eft, admiratur. Suam quidem ligu–

ram deferit,umbram nunquam aifequitur:quoniam animus

corpus

(efundo

fe oegligit, & uíu corporis non implerur.

Nó eaim ipfum reueraappetitcorpus: fed íuijpúus fpeciem,

corporali forma,qua: fpeciei fua: imago ell,iUellus,quem–

admodum Narcüfus,affefrat: cumé¡ue idminime aduerrat,

dum aliud quidem cupit, aliud fequitur, deÍlderium (uu111.

explere non potell. Ideo!in lacrymas refolutus.confumi–

tur, id ell, animusita extra fe politus & delap(us

corpus,

perniciofü pcrturbationibus cruciatur:corporisé¡tJeinfefrus

fordibus quali moritur: cum iam corpus elfe potius quam

animus uidearur.

utique mortem ut Socrates deuita–

ret,Diotima ipfum

corpore adanimum, ab hoc in aagelú,

ab co redux:.it in Deum.

Q..Y

O M O D O A N

M A

C O

R-

poris pulchritudine ad Dei pulchri- .

tudinem eleuetur.

CAP. XVIII.

Gite conuiua: chariísimi, Diotimam fingiteita Socra–

tem alloquenrem.Nullum corpus,& Socrates, undique

pulchrum.Nam aut in hac parte formofom, illadeforme: aut

hodie formoíum,alias mioime: aut ab alio pulchrum, ab alío

rurpe ceníetur.Ergo corporis pulchritudo rnrpitudmis con–

tagione coioquinata,pura,uera,&prima pulchritudo

cíl'e

nó

poteft. O!!!.netiam pulchritudinem rnrpem

clfe

nemo ali–

quando fufpicamr: quemadmodum oeque

(~pientiam

effé

inÍlpientem:" Corporum uero diípofüionem quandoq; fpe:

ciofam, quandoq; turpem putamus: eodemé¡uetempore de

illa alij aliter fentiunt.Non

i~irnr

prima & ueraell in corpo–

ribus pulchrimdo. Addequod multa corpora, uno pulchri–

tudin1s uocantur cognomine. Vna igirnr ell in

corporibu~

multis pulchritudinisnatura communis, pcr c¡uam Ílmilitcs

pulchra denominanmr. Vnam uero namram huiu(modi, ú-:–

cut in alío eíl:, id ell in materia, Ítcab alío dependere pi\tato.

enim in feipío fullentari non poteíl:, multo minus

feipfo pendere.Nunqnida materia dependebit?

minime.Ni

–

hil

enim deforme & imperfefrum feipfum ornare potellat–

perlicere. O!!_od antcm unum ell, ab uno debet oriri.

~apropter

una multorum corporum pulchritudo ab uno

aliquo incorporali pender artífice. Artifex.unus omnium

Peus eft, qui per angclos atque animas pulchram quotidie

reddit omoem muncfi materiam.Propterea ueram illam pul–

chritudinis rationem in Deo eiusé¡ue miniftris porius,quam

in mundi corpore reperiri

putandum.Ad

cam rudi.1shis gra–

dibus facile, utarbitror, aícendes

Socrates. Si oculos tibi

Iynceos naturadediífet,mi Soci:ates, ut afpefru qua:libet oc–

currentia penctrares:formoliísimum illudextrinfecus Alci–

biadis tui corpus tibi turpi(simum uideretur. Q.\!_antum eft

quod amas amice? Superficies dun¡axat, immo color te ra–

pit:immo qua:dam reRexio luminum, & umbra leuiísima.

Seu te uana imaginario decipit : ita quod fomoias potius

quam quod

uideas,amas.C~terum

ne tibi uidear penitus ad–

uerfari,fü fane Alc1biades ille formoliis. At enim quota par–

te formofus? omnibus profefro mcmbris pra:terquam nafo

limo, & elatioribus quiim deceat fupercilijs. Hrec tamen in

Pha:dro ípeciofa funt . Sed crurum in eo craísitudo non pla–

cet. Decora ha:capud Charmidem,

n1!i

gracilc te collum of–

fenderet.Ita

homines Ítngulos obferuabis,nullum ex omni

parte

laudabis.~cquid

uóiq; refrum ell, colliges: figuram

apud te integram ex obferuatione omnium Íabricabis : ut

abfoluta humani generis pulchrimdo, qu:ein multis reperi–

tur fparfa corporiJ:>us, in animo ruo

Ítt

unius imaginis cogi–

tatione collefrá. Cuiufquc hominis figuram paru1 pendes

Socrates, Ítad iíl:am contuleris . Jfiam uero non tam corpo–

rum,quam animi mibeneficio pofs1des. Itaquc illam potius

quam mus animus fabricauit, &animum ipfum eius amficé,

quam exteriorem illam mancam,diiperfamé¡ue amaro.

autem in animo amare te iubeo? animi pulchritudinem. Lux

amem cfi pulchrirudo corporum : lux ell

animi pulchritu–

do:lux anim1 neritas: quam folam amicus ttius Plato in uotis

fuis

deo pofiulare uiderur. Damihi, inquit' Deus Ut meus

animus pulcber efficiarur: & qua: ad corpus attinent, animi

pulchrirudinem oon impediant: íolum fapientem diuitem

putem . In his Plato declarar pulchrirudinem anima: in ueri–

tate fapientiaé¡; coníúlcre:eam a Deo hominibm tribui.

Ve~

.ritas una ell! &

ead~m

nobts

Deo

tributa: in uarijs etus af–

fefribus uari!lrum umurum cognomeata fortitur: prout

di–

uina_demonllrat

fapi;oti~,quam

Deo pra:

c~teris

Plato po–

pofc1t:prout naturalia,fcientJa: ut humana, prudcatia: uta=–

quos facit,iufütia:utiouifros,fortitudo:ut tráqut!los,dicitur

temperan