C
O M M
E.
N T A R 1 V M.
'l:orrc¡n:io frcqoens,multos
&
magn?s uiros,ut íolet uerit3s,
iofenfos reddiderat, Anyrum, Melirum, Lyconem przfer–
tJm ciues
1n
republica poteotifsimos: Tbraiymachum , Po–
lium
&
Calliam oratores. Anftopbaocm przterea comicum
acerrimum habuit iofellatorem.Sedneque ciues illi in accu–
utíooe, qua Socratem io tudiaum traxcre,ioboneftos amo–
res iofcripferuot : oeque oratores cius boíles tale quicquam
Socrati o'biccerc: ocq; Ariílopbaoes Comicus,licetalia mu!
ta
&
abíurda in Dionyfijs colligat in Socr;ncm mal't'dilla. An
ceníetis eum·fi ram fa:d.a fe Jabe coioquioalfct, imo nili fuií–
rcc :i.b buius crimio
is fufpiciooe remotiísimus, ueoeoofas ta–
lium detrallorum
lingu:i.scuafururu fuilfe? Nu!Jquid optimi
uiri illud in íuper
ioríbus animaduertifti$, quócfdum Plato
ipfum 6ngit Amorem, Socr:itis omnem pingitcligiem, ac
aumiois illius 6gnram c:r
~<?cr~tis
períon:i_de7cribit, quali ue
rus amor, ac Socrates fim1hm1 fint, atque ideo 1lleprzc:x:te–
ris uerus
íit
lcgitimusé¡ue
amator? Agite iam Amoris piélu–
ram in animum reuocace.
Videbit.isin ea Socratem ligura–
tum. Socratis perfonam an
te oculospon'ite. Mac1létum, ari–
dum, íqualidumé¡ue uidebitis : hominem fcilicet natura me–
lancholicum ut fertur, atq; hirfutum.E:rtenuatum inedia.
In–
curiafordidum. Nudum przterea, id eft fimplici &ueteri o–
pertum palliolo. Sioe calceis incedeotem.Ita femper folitum
incedcre Socracemapud Platooem Pba:drus ofiendit.Humi–
lem perque ínfima uolaatem. Humi íemper Socratis defi:rus
·crat afpeélus, ut ait Pb:x:do. Loca infuper uilia frequentabat:
aut eain1 in Simonis coriarij, aut in ículptorum officiñis ob–
·ueríábatur. Rufücis & incomptis utebatur uocabulis : quod
iUi obijcit Callicles in Gorgia. Adeo pra:terea mitis, ut mul–
tis lacefsitus iniurijs, fa:pe etiam pullatus,ne commotus qui–
dem animo fu1lfe tradamr.Sine domic1lio. Interrogatus So–
crates cuias etfet: Mundanus inquit. Ibi enim patria,ubi bo–
num. Sed neq; huicproprij lares, neque mollis leaus,neque
dehcatus uiaus, neque fpeciofa fupellex. Ad fores in uia fub
diuo dormiens. Ha:car,ertum peél:us
&
cor pateas omnibus
in Socrate aofiro figmficant.Pr.i:terea qudd
&
nifu delella–
batur atque audim, qua: fores :inimi funt: quod etiam (ecu–
rus & intrepidus incedebat, iacebaté¡ne etiam
fi
oportuill'et
pallio obuolutus ubique. Scmpcr egenus.
~s
nefciat So'–
cratem ículptoris & obll:ctricis fuifse filium? & ufque adíe–
ncautem in ículpendis lapidibus mano propria uiélum quz-.
filfe, nechabuüfeunquam unde fe fatis
lk
filias aleret? H1'c
inopiamCuz mentis pafsim cófitebamr, interrogaos omnes,
nihil fcire fe_pra:dicaas. Virilis: erat eaim conffantis animi,
inuillzque tentcntia:, qui etiam Archelaum Macedoaem,&
Scopam Cranonium, Eurilochu
mque Lariffeum aíperoatu$
efi alto animo: cum
ah
eis mi!fas
pecuni:i.snon acceperit:ne-
~~u~if~=r~~i~0:eb~1:~~f¡¡~~c:~~
ti:Ud~~Á{~Í,~:J~:i~~~:~
uio explicar copiofiísime : cuí St>crates cum in Potidea uicif–
.fet, uiltoriam (ponte dicimr concefsilfc. Vehemens: erat
·quippc ut relle Zopyrus Phyfionomus iudicauerat , cooci–
tatiísimus . Sa:pe uero inter loqueadum agehte idoratioais
uehementia iaébrc dígitos folebat,& crines udlere. Facun–
dus. Huic raciones in utranque partem ferme pares dum di!:.
fereret,fuppetebai'!t. Hic licet i'ncomptis uerbis uteretur, ut
in conuiuio Alc1biadesait,magis tamé quam Themill:ocles
!~,~~~e:ba~~~~fl~~sc~t~~n~~a:~fid~a~~~'.cr:t~~t~'::,~fü,~
femper fuílre Socratem Alcibiades inquit.eorum quippe qui
hon.,fia indole pra:diti urdebaamr, amare
~pms,eofdem
ra
tionibus fu is ad Pl;ilofophia: Iludía Socrates capiebat. Calli–
dus fagaxqu" Venator. Socratem ucnari folimm excor¡roris
forma diuinam fpeciem , in fuperioribus fatis ell diélum:
&
m Procagora Plato tefiatur. Machinator. Multis modis, ur
!~~~~h~r~~~~::~:::e~~[~~;~~2:r~d~{ua~b;~~d~~~~~cll~=
diofus.Fuit enim tanta prudentia, & in przíagiédo tam per–
fpicax: ut quííquis contra "ius confilium quicquam auderet,
perderetur, quod in Theage
a
Platone narratur.1>er omnem
uitam plulofophans. Hicia fu:i.illaapud iudices defenfione
iudic1bus edix1t, fi e:i conditione eum marte abfoluerent, ut
nunquam pollea plulofophetur;íe mori malle quam philoío–
ph~ri
definer.e.
lncanrator,faí~inator, ~e.neficus
atq'!c íopbi–
{h.Nam Alnb1adcs aa fe magu Socraoc1s uerb1s i_lnam Mar.
fia:
Olympiqueexcellentium muficorum melod1a mulceri.
Da:monem uero ill1 fuiífe familiarem, & accufatores fui &
amici tefiaatur. Sophifiam quoque
So~atem
Arill:opbanes
c
omicus appellauit, atque etiam fui
accuj3.core~.
O!ili>pe cuí
z
'l.uaelret horta.ndi
-&
dehortand1 f;u;µltas. Inter fapientiam
& mfcitiam medius.C11m omncs homines ignor.Ítes fint,in–
'iuit Socraces, hoc ego tancum
~ c~teris
differo, quod me:i.m
j_gnoran~am_noa
ignoro: cu_m alij prc:iríus igno_rent.
I~
erit
mter fap1enoam
~
1gaoraottam medius: q_u1a licet res 1pfiis
nefaret,íuam tamen ignoranciaracognofcebat.
~sobres
Socratem amoriftmilimum ideal¡; ueriísimú amatorcm poli
amorem ipfum laudaodum Alcib1ades iudicauit, ut in eiu•
laude
i11teUi~amus
omoes _qui fim1ltcer amant elre Jaudatos,
~z·Socraos
laudes únc,IUcaudifus,& in Platonis uerbis Al
ciib1adis ore patentclan(sime:quo eciam pallo amabat Socn
tes,cognofcere poteft qui Diotimz: dollrinz: meminerit. ha
cnirn amauitSocrates-,ut íupra Diotima docuit.
DE
AMORE FERINO,
quod míaniz fpec1es
eft.
CAP.
I!I.
V
Erum interroget f.brte quifpiam:QJ!id hominum gene
ri Socrácicus amor ifie conducat:cur tantis
lit
laudíbus
celebraadus,quid obfit contrarius. Dicam equidem alri11s a–
liquando 1:xo1'íus.Ph1tonofier furorem in Pb:x:liro mentís a–
lienatioaem definir. Alienationis amem duo genera tradit.
Alterarn ab humanis morbis,alteram
a
Deo prouenire cxifü–
~at.
Iníáoiam illam: hancdiuinum furorein nuncupat. Infa–
m~
morbo in&a hominis ípeciem horno deijcitur: & e:r ho–
mme brutum quodammodo reélditur. Infania: duo íuntge–
nera. Vnum cetebri,alcerum cordis uitio oaícitur.Cerebrum
f~p~
adulta bili,ízpe faagume adufio, nonnunquam atra bi–
li
n1m1um occupatur. bmc dementes homines quandoque
redduntur. Qi!.iadufia bili ue:rantur: uel a nemine lacefsiti
uchemcntifsimc irafcuhtur: alte nociferanmr: in obttios ir–
ruunt: feipíos
&:
alias ca:dunt. QJ!i fanguine adufto
labor~t,
cffufos nimium in
~iíus
prorumpuot: przter omnium con–
foetudinem fe iatlant : mirabiliade (e pollicentur: cantu ge•
·ftiuht,e'.tultantque trip\Jdio.
Q.g!.
bili pra:munturatra,ma:rét
perpetuo:ipfi ú&i Comnia fingu!'t,qu:ic uel przfentia expaue–
f~ant,uel
futura ÍO'rmident.Atq; l!:ic quic\em tres infani:ic ípe–
c1es cerebri liunt defetlu.
~ndo
eoim humores iUi retiné
tur in corde,aogufüam & folicitudincm pariunt,ooa demen
ttam: tune uero amtntiam, qua.ndo caputopprelferiot. ideo
cerebri· uitio dicuntur contingere. Cordis autcm morbo ei
~:d':~a~~~ii:~fal~~r;a~~~~é:~,~r.;{~~~~~g~~~~~;~/b~fr~~~
Verum nefone nimis contra multas (apere uidcamur, difpo
litioois gracia nos
~tiamr.10mine
adiílo$ utamur.
·
·
AMOR VVLGARIS
ellfafcinatio qu:icdam.
CAP.
IIII.
V
Os autem aurinm, ac mentis intentiooem dicendis ac–
. commodate.Sanguis in adolefcentia íubtilis ell, clarus,
cal1dusatq; dulcis. Procedente enima:tate fubtilioribus par–
ttbus
rofoluti~,fit
crafsior:propterea lit &obícurior. Nempe
quo.d tenue
rarum~ue
ell, purum efiatque,perlucidum,coo–
tranum uero contra. Cur calidus atque dulcis ?quia uita,
~
uiuendi initium, ipfa fcilicet generatio, in calare
&
humare
confifüt, ac femen prima uiuentium genitura calidun1 ell
&
humidum rnattira talis
in
pueritia&adoleícentia uigct.
fa
fequentib~s ~t.atibus paulatin~
in contrarias qualitates fi.cci–
tatem
&
frig1dita.t~m
necc1far10 permutamr. Ideo fangms in
a~olefcente fu~olis ell,clar~1s,
caltdus atque dulc1s:quia íub–
ulis,clarus .:q111a recens,ca11dus atquehumidus: quia calidus
&
humidus efi,ideo ditlcis eífe uidetur. Dulcedo enim fit
in
calidi & humidi mixtione. Cl!!s>ríum ha:é?hépe ·Ut intelliga–
m ípiritus in hac.ztate fubtiles &ciares, eífe calidos atq;()ul
ces.
Hi enim
cíi
a
cordis calare ex puriori í:inguine generen
rur,tales in nobis font íemper, qualis cfi
&
fanguinis humor.
~madmodum
uero ípirituú uapor )rniuímodi creamr ex
fanguine: ita
&
ipíe fimiles fibi raJio_s. per oculos suali ui–
treas fcnefuas emittit. Ate¡ue etta
m f!qa
cor JllUOdi Col {uo
circuitu lumen, perq; lumé uircuces
fu.asad infcriora dcmtt–
tit:fic corporis 1nofüi cor, motu fuo
q11odá. perpetuo proxi–
rnú fibi fanguiné a
gitapse:r eo fpirit11s in totú corpus , perq;
illos luminum fciat
.ill:i.s , per mempra dilfundit <¡nidem fin–
gula,per oculos au
tern m arime.Ad;iltifsimas quippe corpo–
ris partes fpiritus mati
me c1m1 íit leujfsimus euolat: eiusque
lumen per oculos cum ipfi pcrípicui fint ;ttque omnium par–
tium nitidiísimi , uberius emicat. IneJfe uero oc¡ilis
{X
cere–
bro lumen altquod licet l'Xiguum, animalia Jllulta
c¡u~
nollu
uident, tefümonio eífe polThnt, quorum in tcneJ:ms coru–
fcant
~c
~li.Acetia~
li
quis i;ert?
~uoda.m
mo<lo ocult angu–
lum dig
1to pretfent, coniorfemque, c1rculum
qu~nda1h
ui–
detur iatra le lncidum intueri. Pertur
&
d1uus Augullus ocu–
los adeo cl.uos
{X
nifidos habuiffe, utc11m acrius quenquam
in~eremr,.co¡J_eret
eum quaú
~d
folis fulgorcm uultum íub–
·mmere. !•benus .'lllºquepra:grao!hbus fuiífe oculis uadi–
tur, & qm quod m•rum eifor,noéiu etiam
&
in tencbris uide–
rent: íed
ªª
bre~e,&
cum primo
e
íomno patuilfenc. deinde
-rurfus hebeícebat. Clill>d autem radius emüfus ab
oculis-u~-
A
i
porem