4000003575

C O M M

N T A R

1 V

.M.

quoque cohzreas. Teipfum miíef

~xtra

te qua:ris, _ha_;resque

raptori,atcaptum quandoq; te redimas. Amare qmdc nolles

infane,quia emori nolles:aolles etiam nó amare, quippe <¡ui

ca:lefüam úmulacro iudicas íeruiendum. O!!apropter

fu.e

alteratione

lit,

utfiogulis (ut ita die:tm) momeotisarefcat a–

mor

reuirefcat. l'onitur etiam

Diotima ioter fapientiam

1griorantiam medius.Porro amor,qua: pukhra !imt fequi;–

tur. Omnium pulcherrima fapientia efi. Appetit igitur fapié–

tiam. O!!i fapientíam appetit, eam omnioo noo pofsidet.

OE_is cmm pra:fentfa qu:erat? Neque etiam carct omnino.

co enim uno faltem efi fapiens quod íuam infcitiam reco–

gnofcit:qui uero ignorare fe nefcít,tam res ipfas,qu:lm foam

ignorar iafcitiam, neque fcientiam expetit, cuius

clfe

fe ne–

fcit expertem. Amor igirur fapientia: , quia partim fapientia

priuatus cft, partim efi fapiens, inter fapientiam ignoraa–

tiamé¡ue locarnr. H:ecinquit Diotima, efiamoris conditio,

ipfius autem pulchri, id efi fuprem:e pulcbritudinis natura

eft,

ut<lelicamm

lit,

perfeél:mn arque beatum. Delicatum,

inquantum fua quadam foauitate

ad(~ alli~it

omnium.

a~pe

titum : Perfeélum, inquamum qu:e 11lex1t accedent1a 1llu•

ftrat radijs Cuis & perficit : Beatum, inquantum illufuata bo–

nis impleta:rernis.

Q..

V A

V T

T A S

M O•

ris ex eiusdefinitione.

CAP VT

XI.

Ofiquam uero qua:

amoris origo ,

quaüs ipíe

lit,

Diotima enarrauit, iam quorfum tendat, &ad quid con–

ducat hominibus, aperit. Omnes quidem bona habere cupi•

mus:oechabere íolum, fed femper habere.Singula uero mor

talium bona n\utantur arque deficiunt, ac cito cuofu uane•

fcerent, nifiabeuotium loco noua quotidiefierent. Vt ergo

bona fémper nobis quOqlro n10do perdurent, pereuntia cu–

pimus recreare. Generando reoreatio lit. Hin

innarns efi o–

mnibus gencrationis inftinélus. Generatio autem cum mor–

talia diuinis continuationc fimilia reddat, munus elr profe–

flo diuinum.Diuinis utpote pulchris,deformia cótraria funt:

formofa fimtlia

amiq. lccirco generatio diuinum opus in

eo quod·pulchrum efi perfeéte

facile confummatur , in

contrario contr:\ .

~propter

gcnerationis il!e conatus

formofapofcit, contrariarefogit. G.!!idhominum amor fit

pofiulatis

ad quid cenducat? Cupido generationis in pnl–

chro ob ferl1andam uítam mortalibus

rebus perpetuam:

hic-hominum in terra uiuentiú amor efi,hic.noll:ri fin

amo–

ris.Enimuero eoipfo in tempore quo animalium unúquodq;

uiuere dicitur' idemé¡ue efie. lit a pueritia ad feneélutem,

quampis ídem dicatur, nunquam tamen in fe eadem conti–

net: fed nouum fomper effíi:itur, ut 1Plato inquit

& uetera

exuit íecundum pilos, carnem, offi, & fanguinem,& corpus

peoitus uniuerfum. Ncque incorpore folum, fed etiam in a–

nima id comingit. Mores, confuetudines,

opin~ones,cupi

dines, uoluptates, dolores, arque timores iugiterpermutan–

tur:necaliquid ex ifiis idem &ºfimile perfeuerat: priora c¡ui–

dem abolentur, noua fücceduatatq; adolelcunt.Q.!!_inetiam

quod mirabilius efi, faentire quoque non íolum alía: euane–

fcnnt, alire furgunt, neque femper fecundum foientias ijdcm

·fo

mus, tterumetiam una qureuis fcieotiarum ferme idem pa–

titur . Meditatio enim & reminiícentia, quafi prretereuotis

fcienti:e refumptio efi. Obliuio namque fcienti::c exitus eJTe

uidetur. Meditatio uero nouam femper rnemoriam abeun–

tis loco refütuens, fcientiam íeruat, ut eCfe eadem uideatur.

Hocutique paélo qu:ecunque in animo uel corpore mutabi–

lia funt,feruantur: non quia Cemper o¡inino eadem lint:hoc

enim diuinorum efiproprium: fed quooiam quod tabcfcit

&ºabit &nonum & fimil" libi relinquit . Hoc ccrte remedio

mortal!a immortalibus (cdduntur flmilia. Efi igitur in utra–

que amma;parte, túm eaqua: ad cognitionem fpcélat, tum

qua regmir corpus, amor gencrauonis inoatusad uitarn

perpetuo conferuandam. Amor qui in hac parte efi ad. cor–

pus r_egendum

ac~ommodata ,

fiat1m a_b initio nos impclüt

;id cibum

potu~quc

fumcndum, ut

~Js ~limcotis

generen:-

. tur humorrs: qu1bus quod

corpore 1ug1ter defluit,refuma–

tur. Q!t_a gencratione nutriturcorpus & creícit. Adulto cor–

pore

meo ipfull'I hcefsit, & procreanda: fobohs libidinem

prouocar,lltqued in feipío fcmpermaner" ooo.potefi,refer–

namm in prole líbi perfinulj mancatfempiteroum. Amor e–

tiarn generationis partianirnre cogoofcenti tributus, efficit

anima uericaten\, :tlimoniam propriam concupifcat, per

~~~:':~~~1~

~;~¡~:~~~';rp~~~:~a~~rd;.'.t::!~~~o:ul;~;~-

rccordat1onis

medttationis

~u:la

quafi·regcnerat, reuo:

caté¡ue in mrutem quod per obliuionem penerat, uel tor–

pucr~t

per ignauiaro. Adulrnrn uero iam animum flagraotif-

lima docendi atqne fcribendi fiimulat cupiditate,

lit

fcieotia

uel in fcriptis,uel in difcipulorum :mimis generata,pra:cepto

ris intelligeotia,

ueritas inter ho¡nines a:terna permaneat.

Atq; ítaamoris beneficio cuiufque hominis tá corpus. qnam

anima in rebus hurnanis pofi mortem femper fuperelTepolfe

uideatur. Amor uterque pulchra feélatur.Nempe c¡ui corpus

regitatquegubernat,c.orpus propriú ex epulis,qaam delica–

tiísimis,iucúdifsi

mis & pµlch

emmis afcre cócupifcit,& pro–

lé formofam curn

fpecio

fa.fa:mina generare:& qui ad animií

pertinet, eú ornatiísimis grauifsimisé¡; difciplinis fiudet im–

buere, ac fcíentiá

fü,

fimilimam (cribendo ornato pulchroí¡;

io fiylo edere,& docédo in animo quodam pulchcrrimo ge–

nerare:

P'"?

inquam animo,acuto &optimo.Animtlm qui–

dem ipfum non cernimus:ideo neq; eius infj>icirnus pukhri

tudinem..Corpusautem umbram animi,imaginemé¡ue uide–

mus: itaquc ex eius imagine fufpicames incorpore formofo

fpeciofum elre aoimum cóieél:amur.

~mobrem

formofos

homines libeotius erudimus.

DVOBVS

AMORTBVS,

& 'iuodanima nafcitur prredíta ucritate.

CAPVT XII.

amoris delinitiooe fatis iam diximus: nunc autem

<¡U:t: apud Platonem

lit

nimi corporísue fa:cundi–

tate de am?re dillinélio, declaremos. Omnium, inquit,ho–

minum pr:egnans

grauidum corpus efi, pra:gnans

a–

nimus . Corpori fomma fuorum omnium ab iniuo !imt in–

ferta. Hinc fiatutis curriculis te1.nporum dentes erumpunt,

prodeuntpili, barba profundimt, procreationis fernina de–

Ruunt. Si fa:cundum corpus efi,

grauidum~ne

íerninibns,

multo· magis animlls pra:fiantior corpore uberrimus efi,at–

que fuorum omnium ab ínitio íemína pofsidet. Igitur mo-

- rum, artium, difciplinarum rationcs iamdiu fortitus efiani–

mus, fuosé¡ue fcctus inde,

reétc colamr, ftatutis tempori–

bus promit in lucem .

~dautem

rationes fuorum omniú

ingenitas habeat, ex appetitu eins,inquifirione, inuentrone,

iudicio, comparatione

cognofcimus.

G.!!is ncget animum

fiatim

tenera a:tate,uera

Olla, honefia?

tilia exoptare?

ptatalltem nullus incognita.Ergo infllnt ifiorum aliqure etiá

antequam appetat,in animo notiones: per quas ceu formas

. rationésue ipíorum, ea iudicatappetenda. Idem ab inquifi–

tione &' inuemione probatur:li-in turbahominú qua:rat So–

crates

Alc!biade~, ~té¡;

illum

a~ic¡ua?~º r~erturus,

necelfe

efi Socraus menuahquam Ak1b1adis melfofi<>uram, ut íciat

quem hornínem

qu~rat

pra:

c~tcris,ac repertu~in

ca:tu mul

torum, Alcíb.fadem ab ahjs difcerncre ualeat. Ita nequc inda-

f:~::71tdr~ª~~?J ~~;~~~~~~~;.u;ºª~~ra::.t~:~fi~~~:.t~;3¡~::

tis,al~quam no_tione~,per

9.uam illa qu:ereret inuenturus,ut

quoues

~eperi<

qua:

mu~fügauerat,

recognofcat,

~tque

eor_urn d1_ícernatcontrar1¡s ..

Ne~~1e ío~u~

ab appeum,inda–

gauone,

w~1ent101\e,

fed c_uam_a 1Udi_cio.1d probai:nus.

~cunque emm ahqnem fib1 am1cum rnd1cat, uel mimicum'

9.u_id amicitia,quídue maleu_olentia

lit,

nó igoornt.

Qu6na~

1gm1~

p_aéto '?ulta uera uel taifa! b<?"ª uef mala, ut íoTcmus,

q11ot1dte mdicaretnus, & reae md1caremus' nifi efiet oobis

neritas quodámodo bonitasé¡uepra:cognita10!!.9modo rur

Ílls fuuéturre, mulic:e, piélurre & artium ca:terarum opera,

necnon inuenta philofophorum, multi ctiarn in h1s artibus

non t¡erfati probarent frepifsime rcéle

reprobarenr, niG

il–

lartun rerum forma qu:edam elfet.

ratio illis a natura tri–

bu~a

1Com¡>aratio quoque idem nobís oftendit.Qillcunque

entm me! mno comparans alterum altero pronnnciat dul-

-~~~~~~:e:1~~:fe~~~~p~d·;fa~~~c:~; ~~~~ºsc';:~::!?c~~'c~

Platonis firniliorem, qu:lm Speufippum, Pfatonis figuram

proculdubio oouit . Eodem modo

multis bónis :tliud

alio melius reéte exifiimemus ,

maiori minoríue bonit.1-

tis particípationealiud alío melius deterilisue aprareat: oe–

ceíl'e efi boniratem non ignorare. Pra:terea cum

muIris di–

uerlis philofophorum aut etiam aüorum opinionibus, qua:

ueri

lit

fim ilior

probabilior, fa:pe optime iudicemus , o–

portet non deeíl'e nobis aliquem ueritatis innútum,

lit

qua:

Únt

11lius limiliora non neíciamus.

~apropter

ooonulli in

a?o_le~cenr

ia, ~l

iqui

er_iam (foe,pr:ec¡:ptore,plerique ex

p~u

c~fs1m1s. ~?

ll.nn:

rudimenus a pra:ceptoribus demonfüa–

tlS

doélt1s_1".11

a~Cfe

traduotur: 'luoJ·nunq1;1aro nili mul–

tum, ut doornus,

1u~ante

natura, herí potuiffet. Hocabun–

de Socrates

~h,a:dpm,

Thereteto, Menoni, pueris demon–

füau1t: docmtque polfe. pueros reéle in finguüs artibus rc–

fpondere ,

q•~1s

pru?enter cos interroget: quippe cum

natura .fint aruum d1(c1phnarumquc omaium rationibus

pr:icd1u.

in.