4000003575

C-0

M E N T A R l

·V

uehtmens , callidus,{agaxé¡ue uenatOt:, llQoa fomper ma–

chinamenLl contexcns, prudenti:z: íl:udioíus , fucuodus, per

omocm uiram philofophans, incaorator, fafcinatorque

po~

. teas, uendicus, atque íophiíl:a. Neque immortalis amaino

fecundum naturam, neque morralis. Sed interdum eadem

die pullulatarque uiuit, quoties exuberat: iorerdum deficit

arque iterum reuiuifcit ob pams oaruram:quod ucro acq11i–

fitum eíl: fubterfugit:quocirca neque ineodicus cíl:amor un–

quam, neque etiam opuleotus. Qhlnetiam io medio.fapien–

ria: & infcitia: coníl:ituitur. Ha:c'Diotima. Nos ea quam bre•

uifsime poterimus, explanabimus. H:l!c-licet omoibus inúnt

amorum oeneribus, io tribus tamen 111edijs tanquam nobis

manifefi~ribus

clariora uideomr.

Veaeris oaralibus

ge–

nitus Veoerem íequitur, id efi cum foperais (!lis lpiritious,

quos uocauimus Veneres, genitus, homioum animos ad

fuperna reducir: ac pulchriClcliderio capitur, cum Venus

ipfa pulcherrima

lit,

id efi animas acceodit fumma:

diuin~é¡;

pulchritudinis .defiderio : cum ipfe

lit

in illis fpiritibus or–

tus, qui Deo proximi dei decore fummopere tllufiranrur,

atque-ad eofdem nos radios erigunt. Pra:terea cum uita o–

mnium animaotium atque arborum

terra: fertilita.s

hu–

mare &calore confillat :id demonfirádamamoris inopfam,

utrumque deelfe illi tam humorem quam calorem Dioti–

ma ínouit, cum aridum, &macilentum

dix.it

, & íquali–

dum. Qi.!.is.eoim ignoret arida & .ficca

elfe

illa, qua: defe–

rit humor? Qi.!.is item pallorem d1cat & íqualorem aliunde

quam faoguinei caloris defe&u uenire?

~netiam

diumr–

no amore pallidi

macilenti mortales efficiunmr. <-O!ip–

pe ad duo fimul opera uis naturz forme non füfficit. Aoimi

amantis iorentio in afsidua amati cogitatione tota fe uer–

fat. lllic

naturalis complexionis uis omnis jotenta eft.

Ideo neque cibus in ftomacho perfeae coquitur.

~lit

ut maior pars in fuperfluas reli'luias emittatur, minor &

quidem cruda trahatur ad iecur . Illic etiam eadem ratione

male concoquitur. Ideo Canguis paucus cru.dusque inde per

uenas dilfunditur : 'luare membra omoia inopia crudita-–

teque alimenti extenuantur & pallcnr. Pra:terea quocunque

animi afsidua fertur intentio, illuc & fpiritus qui.animz

ír–

uc currus, fiuc inllrumenta func, aduolant. _Spiritus io.cor–

de ex fubtilifsima íanguinis parre creantur. In amati.imagi–

nem phantafia: infixam ipfumque amarum amantis animus

rapimr . Eodem trahuntur & fpirims. Illuc euolantcs

afsi~

due refoluuotur.

~propter

frequentifsimo puri fangui–

nis fomite opus ell ad confumptos fpiritus recreandos :.ubi

fubtiliores qua:que & lucidiores .parres fanguinis. quotidie

in reficiendis fpiritibus exhalantur :

propter.ea

pttro

claro

fanguine refoluto, maculofos, cralfus, aridus reftat &ater.

Hinc ericcatur corpus

fqualet : bine

melantholici a'–

mantes euadunt . Ex ficco enim , cralfo, atroé¡ue fanguine

melancholia, ideftatrabilis efficitur :.qua:fuis caput uapo–

-ribus

o~plet,

cerebrum ficcat, animam tetris horrendisque

irriagimbus diu noanque felicitare non ceífat : quod Lu–

cr~rio

philofopho epicureo propter amorem legimus acci–

dilfe.

amore primum, infania deincle uexams, fibi tan–

dem ipfi manus iniecit . Ha:c illis accidere confueuerunt,

qui amore abufi, quod contemplationis ell, ad amplexos

co.ncupifcentiam tranfiulerunt. Videndi enimdeúderia

fa–

cilius quam &uidendi &attreél:andi cupidinem toleraruus. .

-Q.i¿_z cum medici ueteres obferuaífent, aruorem elfe

dixe–

nmt pafsionem morbo me\ancholico proximam, eamé¡ne

Rafis medicus coim, ieiunio , ebrietate,

deambulatione.cu

•

.-;iri pra:cepit. Neque folum tales amor homines reddit, ue–

rumetiam c¡uicunque natura font tales, ad amorem procli–

~1iores

exiíl:unt. Tales aurem fuut

ij,

111

quibus bilis, quam

choleram uocant, uel atra bilis,quam melancholiam, ca:te•

risºhumoribus pra:ualet. Bilis c:ilida & ficcaell. Arra bilis

licca

frígida. Illaignis,h>!c terrz locú in animantium cor–

porc tener. Aridi ergo melancholici & ficciad cerra:

funili~

.tudinem: Squalidi & pallentes cholerici ad fimilitudinem i–

gnis iorelliguntur . Cholerici ¡>ropter ignei bumotis impe•

tum in amorem pra:cipites perferunrur:rnelaocholici ob rer–

rei humoris pigritiam tardius amant . Verum protcr humo–

ris

ipfius ftabititatem , pofiquam illaqueati funt, diutifsime

perfeuerant. Merito igituraridus & fqualens 6ngirur amor,

cum homines 'J"i talesfunt,pra! =terisamon foleancin-

~h!Y:;~i· ~iac:~~~ ~~~~~~%~".'~~Í~=~~r.~7'~~~ ~~~

corroduncur aíperir:ue : quod Ariíl:otcles in feprimo libro

de moribusalfumauit. MoleftusitaqLte humorfemperan–

git utrofque, cog1tque folamen al.tquod marimum atq; con–

'1nuum , contra continuam humorum molefiiam qua:rere.

H uiuímodi fuot muficz , amorisqne delitiz. Nullts eoim a–

lijs oblefumentis ram a!Siclue operam impédere polfumus,

qu:lm

muúca:

uocumi¡~e

dclmimentis , pukhritudinisí¡ue

illecebri•. Reliqui enim fenÍt1s cito rcplentur. Viiiisaurem

aur auditus diutius uoculis

piaura palcuntur inani. Necjue

folum horum fenfuum firmiores funt uoluprates: uerum–

etian.t humana: c.omplexioni

cogaa~ores.

Qi.!.id euim hu–

mam corpons fpmttbus conuemennus eft, quam uoces ho–

minum

figura:? eornm pr:ríenim qui non modo natura:

fimilitudine,

~e~

eriam pulchrimdinis.gratia placent. QQ_:un–

obrem.cholenc1 &

melanchoh~t hom1~es

ranquam 1mieuQ1

remedium & folamen molefüís1ma! 1pfor-um complexio-

, nü, canms & forma:

obletl~menta

iCaamur. ldcoqne font

ad Venens illecebras promores. Et Socrates, quem Ari–

ftoteles melaacholicum

·iudicau~,

adamandi artém,utipfe-–

met profitebatur, erat om11ium propenlifsimus. ldemé¡ue

de Sappho melancholica, ut ipfa·tellatt1r, polfom indicare.

Necoon & Maro nollcl', queQt choler.i.cum fuilfe·eius

effir.

gies indicar, quamuis pudicus, fuir tamcm prodiuior ad a–

maadum. Nudis pedibus: Talero propterea

Diotim~ p¡n~

x1c amorem, quoniam amatnr·adeo i1úeb113 amatorijs oc–

cup~tus

eft, utin

ca:t~ris

uitz

o!ficijs

mm pduatis quam pu•

bhc1s non cautus q111dem incedat nt decl!t ,.Ced abfque ulln

diícriminum prouidcntiatemerarius quocunq; ferarur. Ide;,

. in (uis pr?grefsibus

frequ~ntia

incurrir P.ericula' non alitér

~~u1L~~=~~~i~"oºife'1~d:~t~1~~ ~~~~;~i~t¿r~~~~;;f:r~~

nis.uocabulum humi

per infiroa uolans fignificat. V-1d¡t:

emm fa:penumero propteramotis abufum fine fenfn uiue–

a~antes,

leuibus curis magna perire bona: hi fane a;–

mans fe1pfos. ufqueadeo dedunt , ut

111

eos peoitus tranfire

nit2orur, cosque tam uerbis quam gefübus in feipús effin–

gant. Frcquentifsima uero puerorum

puellarnm•imita•

tione, quis non elfa:minaretur? quis non p11cr, fa:mináue

euaferit? Sinedomicilio. Humaoa: cogirationis domicilium

ª?ima

i~fa

eíl:. Aoimz domiciliu.m ípirims. Domicilium íph

ntus hums eftcorpus. Tres hab1tatores

font:

Triafunt do..–

mic1lia. Qi.!.ifque horum naturali amilfo exulat domicilio:

Nam cogitatio omnis pon adanimi (ui difcipliiiam ·& tran'–

quillitatcm, fedad dileai hominisfeuertit obfequia:

ani–

ma corporis

füi

deferir minillerium, in amati corpus niti–

tur rranlilire. Spirims anima: currus,dum ali

properat ani–

mus, a}.io

q1!oq~1e

eu?lat .

exhalan.do

P~opterea

itaque do–

mo ex1tcog1rat10, ex1tamma, exit& Íptntus.

Primum

exi.–

,mm i.nfania

i?quiemd.o: Secmndum

debil~t~

morrisque

-form1do: Ternum trep1dat10 , pauor &fufpmum comira- ·

tur . '0!!9circa

p~oprijs

!aribus, nar1!rali fede, .optata quie-·

te ,ynuarusefiamor. S1oe ftramentts & tegmme ullo. Vbi

eQ1mq111efcat,& quo tegatur, non habet . Cumen1mres •

qua:que.fuam

origmem .repetant

amoris igniculus

for,. .

moli corporis obiefüt in appetitu amantisa_cceníus ,·in cor–

·PllS idem reuolare conatur. Quo quidem ímpetu, & app.e,.

titum

appetentem fecum euclUt euolando.

crudelem ·

amantium fortem.

uitam omni morrc miferiorem: nifi ·

forfüan ueller animus hac amoris uiolentia proprio ex cor- ·

porc

rapt.us

negliga.t infüper amati

figur.am,

at'luc in diuini

.fpleadons a:de, uo1 tandem q111efccr,ub1 explebm1r,

red–

piat.

<-O!is

ítem ncgetamorem fine tegmi1w nndumi¡uc ua–

.gari? O!!.!.s cnim celet amo·rein, quem toruus, tauri.nus, af–

.fuus proditintuitus ?queminterccptus formo

d~clarat?

ru–

bor, pallorqueuultus,crcbra fuípiria, iaaario membrorum,

perpetua 'luerimonia, importuna: laudationes, fubita in–

digoatio, 1aébntia, procaciras , petulantia, uana fufpitio,

uifusima ind1cant minilleria ? Sicur in Cole

igne calorem •

fox radij comitatur : fic intimum amoris incendium exter–

na fequuarnr indicia. Ad fores dormir . fores animi ocn–

li &aures

elfe

uidenmr: hinc enim multa in animnm inue–

huntur,& animi affeaus

mores clarifsimeper oculos emi–

ca11t . In figuris fpefundis &uocibus audieodis amantes, ut

plurimum immorantur. Raro illorum rnens in fcipfam

colligit. Sa:pius peroculos, aurcsi¡ue uagamr. Idcirco a,d

fores dicuntur procumbere. Dicuntur

ia nia iacere. Nam

corporis fpccies, uia quredam elfedeber, per quam ad ípe–

ciem incipiamus altiorem a(cendcre.

Qi.!i

autem turpibus

libidinibus íe prollemunt, aut eriam in aípefru ul¡ra

qu~m

decct ucrfaotur, in uiaipfa reftare uidentur, ad eius

termi~

num minime proficifci. Sub diuo . Merito. Vna cnim in

re-penirus occupati, nihil in rcbus agendis coofideiant. !ta–

que cafu uitam agentes, omnibus torruna: periculis, tan -

'luam qui nudi

fub

diuo uitam ducunt, omnibus tempella–

ubµs funt expofiti ..Propter

~atri~ natura~

fcmper egenus.

Sane cum pnma ongo amons ab md1gent1a fuerit,

'luod

natµrale ell penimsexrirpari nonpo!Sir,fempcr cgcpus,tem–

pe~ fiti~un~us

efi amor.

~a~u

cuim deell ad CO!lfequcn–

dum abqu1d•• flagrar reílus amons.Cum totum undiquc pof–

fidetur, cellante indigencia potius definitardor, qt¡am fine

egefiate perdurcr.

~a: