IN CONVIVYVM
cana..·. Aoe igimr nrateriam íubtrahe, li potd : potes autem
cogicatio~e
Tubrr:ihere: ordinem uero relinque :
mi
tibi
~el'fabitcorporis,
oihll
ma~eri:c.
Imo uc;ro ídem
~rit
p_eni–
tus, qui ab opificc
P':º~cmt
ordo, &_qm reman.et1.n ?P'fice.
Jdcm iu quouis hommts corpore fac1as. Repertes 1lhus for–
mam aoimi rationi quad.ranti:m,fimpücem dfe,materia:é¡ue
expertem.
Q.YOT REQ_VIRVNTVR. VT
res pulchra Út,& quod pulchrimdo
ell: fpiritale donum.
CAP. VI.
A
Vid tandem ell: corporis
pulc~ritudo
.?
~éhts
uiuacicas,
""'-L
&
gratia q'!xdam idea? fua: mBuxu
Ul
tpfo refulgens.
Fulgor buiuímodi in materiam non prius quam aptifsime
fü pra:paraca,deíccndit.His uero tribus, ordine, modo, fpe–
cie,coofl:at \liuentis corporis pra:paratio.
~rdo
partium in–
terualla: Modus, quantitatemi Spectes, lineamenra, colo–
_remé¡ue ligni6aat. In primis eníru oportet ut membra qua:–
que corporis narnralem fitum habeanr: fuo aures loco lint,
ocuüé¡ue,
&
nares, & ca:tera: ac paribus interuallis ocuü na–
fo Únt proximi: paribus itcm aures utt;eque difl:ent ab ocu–
lis. Ncque ha:c inreruallorum adordinem pettinens paríli–
Tas Cufficít, nili partium modus accedar, qui mediocrem de–
bita totius corporis proportione feruam,. membris lingulis
.tribuar tpagnitudinem: ut nali tres in longum diípofiti, uul–
tus unius impleant longírudinem: aurium utrarunque femi–
círculi
110:\
coniunétí,oris aperti circulum faciant.Idem quo–
que coniunélio íuperciliorum elfíciat. Longimdo nali, lon–
girndinem Jabí¡ compleat:aurisé¡ue limiliter.Gemíni oculo–
rum orbes unum xquenr orís hiamm. Capita oéto
procer~tatem corporis comprxhendant. Eandem quoque moníl:ret
brachiomm in larns extenlio, crurumé¡ue funilitcr atquc pc–
dum . Neceffariam pra:terea fpeciem ducimus, ut Ünearum
attraéh1s arrilicíoli,ruga:é¡;, & oculorum íplcndor, ordinem
iUum modumé¡uc partiu.m decorent. Atqui tria ba:c licet in
materia únt, pars ulla corporis eífe non poffi10t. Ordo mem
brorum, membrum quidem eíl: nullum ..Ordo enim mem–
bris omnibus ineíl:: nullum uero membrum in membris
O•
mnibus reperitur. Accedit
qu~d
ordo nihil eíl: aliuéi quam
clecens partium inreruallum. Interuallum uero, quid aJiud
dicemus quam difiantiam partium
!
Diíl:antia denique, aut
nÍb1l eíl:
1
& uacuum prorfüs inane,
ut
rraétus aliquis linea–
rum .Lineas aurem qua: latitudine profondirareé¡ue carenr,
qua? corpori neceffai-ia íunt, quis corpora dixerit?
Modu~
item non quantitas,íed terminusq11antitatis. Termtni uero
foperficies íunr linea:é¡ue, & punéta: qua: cum profunditatis
craísimdioe careant, corpora.non puranmr. Speciem quo–
qúe
in
luminum, umbrarum, linearum iucuncfa concordia,
non in
materiacollocamus.Exbis omnibus patet pulcbritu–
dinem uíq,ueadco
eífe:\
mole corporis alienarp,ut nunquam
ipli materia: íe comm1micet, niú tribus illis incorporalibus
pra:parationibus , quas narrauimus,
Út
affeéta. Harum uero
fundamentum eíl: elementorum quamor temporata com–
plexio:m corpus noftrum ccelo,cuius efl: comparara íubíl:an–
tia,
Út
úmilimum , neque aliquo bumorum excellü abanimi
formarione dcíciícat.Sic enim & cceleíl:is fulgor facíle luce–
bit in corpore cedo perúmili: & forma hoinmis illa perfr–
fu,
quam habet animús impacatám obedieritemé¡ne mare–
riam, reíultabitexprersior. Ad pulchritudiné pra:rerea fuam
.accipiendan1, uoces ferme limilirer diíponunrnr.-Ordo nan–
quc illarum eft
a
graui uoce ad oawam aíccníus, ate¡ue inde
deíccnfus: Modus, dcbira per tectias, quartas, & qmnras,
&
fexras uoces, ronos ítem & femironos, progrefsio: Spec1es
canora clara: uoc1s ioreulio. His urique tril:ius ceu quibuf–
dam elemenris corpora ex mcmbris mulris compolira,&: ar–
bores,
&
aaimalia, :te uocum plurium congregatio :id fufci–
piendam pulchrimdinem diíponuntu•. Corpora uero
ftm–
pliciora, ut elementa quatuor, lapides & mcraHa, item<jue
uoces lingula:, inrenori quadam natura: fua: temperie, fce–
cundirare
&
claritate, ad eandem íufficienteraptantur. Ani–
mus aurem eo potiís1mum ad illam eíl: natura fila accom–
modatus, quod &fpirirns efi,
&
quafi lj>ecuhrm deo proxi–
~
111n.luquo quemadmodum in füperioribus iliximus, diui-
01
uult~s
el_uc:r imago. Jgirnr quemadmodum auro, utap–
p_areat
~pec1otum,
mini proríus addendum: fed terr;e íordes
h qua: mb:l!ferinr,Ceccrnendz:ira nuUis adiunétionibus indi.
geraaimu~
,_ ur formofus apparear: fed deponenda corporis
'!ira,& fol1C1mdo f:lln anxia: wpidiratis
&
rimoris perturba–
rto depelleuda. confeíl:im naruralis an1mi fpecics emicabir.
c.
.rrerum ne longius digredimur oratio , ex (upradiétis bre-
1mer concludamus, puíchnmdinem
elfo
gratiam quandam
~rnacem
.&
ípirital~m. ,
deí
r~dio
iUuíl:rante
a~gelo
l>rimum
mfufam:mde
&
aaurus hommum, corporumque figuris,
&
uoabus,qtKC
¡>e~
cationem, uifum,aud.itum, animos nollros
mouet atque deleétat,deleétando rapit,rapiendo ardenti in–
Bammat amore.
D E A M O
R:
l S P I C T V
R.
A.
CAr. VII.
A
Gatbo uero poeta
u~reru~ p_o~ta•~
more deum iíl:um
humana ueffit 1magme: pmgttque 1pfum hominum in–
ll:ar formofum, iuucnem, renerum, Bexibilem úueagilem
·apte compofitum atque n(tidum. Q!!oríitm b;ec
!
pra?para~
tiooes ha: quidem íunt ad formofam iudolcm potius qu:lm
· formofitas. Nam exquinque his parribus tres prim;e com–
plexionem corporis remper:uam, quod primum eíl: funda–
mentum,.6gnificanr:dua: reliqua: ordinem, mndum ,
&
fpe–
ciem indicaot.Phylici temperara: corporarionis indiciuru te–
ner;e carnis lenem & firmam a:qualitatem demonfuauere.
Vbi calor excedit nimium, aridum, &hiríutum corpus: ubi
frigus,rigidum: ubi Ílccitas, durum & afperum: ubi bumidi–
tjls,Buxum,lapíiun,ina:quale,conrortum. Aequalis igitur,&
firma corporis tenerirndo, alfeaionem eius indicat in qua–
tuor humoribus mo.deratam . Hane ob cauíam Agatho mol–
,lem, delicatum
&
tenerum appelJauit. Cur iuucnem? Qllia
non folum natura:, fed a:ratis etiam beneficio temperies h3!c
haberur. Temporis enim diuturnitate parrfous humorum
íubtiüonbus reColutis partes refl:ant admodum cráfsiores:
igneé¡ue &aére e:rbalato, aqua::
&
terra: regnat excalT'us. At
cur agilcm &Jl.exibúem? Vt aptum ad motus omnes prom–
ptumé¡ue iotelligas: ne forte putes cum mollem diceret, a–
qua:: molütiem, muliebrem, languidam, & inepr:un dicerc•
uouilfe .Ea úquidem eft moderara? complexioni contraria.
Poft ha:cadiecir,
A
pre compofitum, id ell ordine
&
modo
parrium honeíl:ifsime figuratum. Adiecit & niridum, id ell
fuapi colorum ípecie refulgenrem.Pra:parationibus his pra:–
politis,quodreliquum erar rcticuit Ag?:tho . Noíl:rum eíl:
e–
nim
po.fl:ha:caduentum gratia: fubinrelligere. Hx quinque
partes in bominis figura ita ut diximus: in amoris atttem po–
tentiaaliter intelligenda:uidentur: eius enim uim & quaL–
tatem oftendunt.Iuuenis ideo dicitur: guia iuuenes ut pluri–
mum amore irretiuntur, eiusé¡ue inúdi1s irretir.i a:ratemiap–
perunr iuuenilem.MoUis,quia miria ingenia facilius capiuo–
tur : & qui capti funr licetanté feroces, maníueti reddunrur.
Agilis & flexibilis:quia
&
influit cHm,& ftmilirer
effiuir.Có–cinnus atquc compofitus: quoniam formoía
&
ordinara de–
ftderat,fugiré¡ue contraria.Nitidus,quoniam in florida
&
ni–
teote a:tate hominis afpirat ingenio, & florida concupiícit.
Ha:c c¡uoniam copiofifsime ex.equitur Agatbo,breuiter per–
.fl:rinxl.Jfe fufficiat.
O E A M O R I S V I
R
T V T E.
CAP. VIII.
E
A etiam qua: de quaruor uirmtibus ab
Ag~chone
dicun–
rur ad amoris bonitatem ligaificandam, úc accipiencla
funt, ut iuíl:us ideo affirmerur: quia ubi inregerac uerus eft
amor, ibi & beneuoleniia: uicifsitudo, qux nullam admittit
conmmeliam uel iniuriam. Huius cbariraris tanta uis efl:, ut
ea
fo
la humanú genus tranquilla poísit in pace íeruare,quod
neque prudentfa,neq; f0rtirndo, neq; uis armorum,legum,
&
eloquenria: line beneuolenria porell:efficere. Vocat pra:–
terea Temperarnm,quia turpcs domat cupidirates. Amor e–
nim cum puchritudinemqua:rar, qua: in ordine quodam,ré–
peranriaé¡ue conlifüt, mies
&
immoderaus concupiícentias
aípernamr:a turpibus geftibus femper abborrer: quod
a
prÍll
~ipio
fatis ab heroc aucliuifl:is:atq; ubi huius regnar affeétus,
orones cupidirares alía: contemnuntur. Subiunxir , fortilSi–
mum.
~d
enim audacia forrius
1
~s
ítemaudérius qu:lm
ama~or
proamaro
pugn~t?Dijs_alijs,id
e.íl:planetis
~ijs,Mars
forrimdine pra:íl:at: qma forttores horrunes effica. Venus
hunc domar.R!Bndo enim Mars in angulis ca:li, uel fecíída
natiuitaris domo,uel oétaua cóíl:irnrns nafcenti mala porten
dir,Venus ía:pe coniunétione fua, ucl oppolitione, uel rece–
prione,autauípeétu fexoli, aur trino, Martis, ut iu dicamus,
compefcitmalignitaté. R.urfus quando Mars in ortu homi–
nis dominamr,magnitudinem animi iraclíd1amq;
largitur.Siproxime Venus accclferit,uirturé úlam magni anirni:ll\ilam:
daram non impedit:fed uitium iracundia: reprimit: Vbide–
menriorem facere Martcm & domare uidctur.
Mars
aurcm
Venerem núnquam domar. llla liquidem ú dux.foerit, a–
moris pra?fiat atteétum. Si Mars proxime duxem, fuo ca–
lore Veneris impernm reddit ardcnriorem: ira ut li naícei:i–
te áliquo Mars
ID
Veneris domo, Libra , uel Tauro.
fu~nr,
propter Martis pra:íenriam qui tune narns eíl:, acernm1s u–
rarnr amonbus. Mars irerum fequirur
Vene~em
: :Venus
1l:ucem non íequitur, quooiam.audacia amons ped1lfequ:t
·
·
· eíl:,non