4000003575

O M M E N

T A ll

I V

.M.

z.(,j

rur(us

animo nitirur: arq; id el't, quod in epifio4ad Dio–

nyúum ioquir

Plat~,_Hu~anus aoimu~

aJfefut qualia diuioa

fiñtiotelligere,afp1aeos 10 ea,quz úb1 cognata funt. Verum

euru deus íucem fuam infudit io anjmum, ad id potiíSimum

cam accommodauit,

homines adbeatitudfoem, qua: in i–

púus polfeíSiooe cooúftit, perduceret. Ad hanc quatuor uir–

ruubus perducimur, Prudeoria,Fonirudfoe,lufüúa,Tempe

ranria. Prudentia primo beatituruocm nobis ofieodit. Tres

illz uirtutes reliquz, quafi uiz tres ad beamudioem ducunt.

Scintil.lam itaque

Cuam

in uarijs anirnis deus ad finem huiuf–

moru uarie temperar: ita ut prudeotia duce. aüj per

fonim~

dinü, alij per iufiitiz, alij penemperaotia: officia fuum re–

peraot autorem. Nempe aJij huius muneris gratia, pro dei

culm,pro honefio,pro patria pcricula mortemé¡ue foni ani–

mo fubeunt. Alij tic uitam infle infütuuot, ut oec iniuriam

cuiquam inferanr,neque in

ferri pro ui

rtbus finaot.Alij uigi–

lia,inedia,labore libídines domant.Ht tribus quidcm proce–

dunt callibus: fedad eundem beatirudinisfincm prudentia

hunc illis monftraote peruemreconantur. proinde tres bz

uirtutes in dci quoque ipúus prudcntiacontinentur. Harum

deliderio accenfi hominum animiperearum officiaad eas

cupiunt peruenire: illis ha:rere,perpernoérte potiri.Fortim–

dfocmhominum mafculam robur

aud.1c1am nuncupamus.

Temperantiam fa:mioam propter remilfum quendam

fri

gidiorem defiderij habitum, miteé¡ue ingemum. Iufiitiam

promifcuam: fa:minam quidem prout innocentia ú1a iniu–

riam iofert ocmini: mafculam uero proutalij inferri non fi–

oit,

feueriori cenfura in homjnes iniquos animaduertit.

Qu~a

uero maris dare,fa:mjnz íu!Cipere proprium efi,iccir–

co7olem qui lumen

aullo accipiens exhibet omnibus,ma–

rem

uocamus: Lunam qua: accipiens

fo le dat elementis,a

dando & accipicndo promifcuam: Terram cum accipiat qui

dem ab omnibus,tribuat nulli,fa:minam núcupamus.

Q§–

obrem,Sol,Luna,Terra,Fortimdo,lufiitia,Temperátia me–

rito maris, promifcui, fa:min:e fignatur cognomine: atque,

ut excellentiorem deo appellationem exliibcamus has uir–

tUtes in illo,Solem,Lunam,Terram: in nob1s mafculinií

fe~

dicimus, promifcuum, fa:minioum.

~bos

autcm lux

illa diuina

dei Cole cum fortiturunis alfeau io fui ortu fuit

infufa, rus mafculam rucimus lucero fuilfe concelfam.

~bus

dei lunacumaffefru iufiitiz,promiícuam.

~bus

dei

tena cu affe&u temperantia:, fa:mioam.Lucem iUa infuíam,

atq; diuinain fiaum ad naturalcm reBexi oegleximus. Altera

ergo pofihabita íeruauimus alteram: ubi dimidiú nofiri tene

mus,dimjdiu prztermjfimus. Certo uero 11:tatis tépore

na–

turalilumine dufü diuinú affethmus quidem omnes,fed di–

uerfo modo ruuerli adeius adeptiooé procedimus.per forti•

tudio.é,qui

dei fortitudine illudolim cum alfcfru fortitudi–

nis accepe•Út:pcriufiitiamalij,tcmperáúámue limiliter,De–

niq; füumillud dimidiú quifq; ut acceperat qua:rit. Et aHj per

mafculam quidem dei luceroamiffi.m olim, iam recuperar¡,

dei uoluntmafculafortirudine perfrui: aJij perpromifcuam

lucem ÍlmiHter uirtute promjfcua: alij per fa:minam eodem

pa&o. Munus profefro tantum bi

confe~uuntur,

qui pofi–

quam adulta a:tate fciotilla in ipfis oatural1s duxit, eam non

dfe

ad diuina iudicaoda fufficientem exifiimant, ne fcintil–

_lz naturalis iudicio,autanimarum aut corporum affe&us di–

uinz tribuant maicfiati, put

enté¡; illam oon elfecoryoribus

animísueprzfiantiorem.

9110

fane plerique erralfe tradun

c¡u

ruuioorum inueffigatione ingenio naturali con–

fifi, autdeum non elredixeruot, utDiagoras: autdubitaue–

ruot, ut"Protagoras: aut corpus iudicauerunt: ut Epicurci,

Stoici, Cyrena1ci,aliji¡ue permulti: aut animam quan,:lnm,ut

Marcus Varro, Marcus Manilius, al1jé¡ue nonnulli. Hitan–

quam impij oon modo diuioum lumen olim neglefrum nó

ucuperauerunt, fed & naturale proptcr eiusabufüm depra-·

uauere:quod

~eprauatum e~,

f_rafrum noo ioiuria fcilfumq;

pu_ta~ur:

ldt;o

1lloru~

_amm1,qm tanquam fuperbi & fafiu tu–

m1di fu1s c

ofiduo

t umbus, fecaotur,utait Ariftophaoes, ite–

ru~

cum

eu.tm

naturale lumeo, quod illis erar rcliquum,

op101001bus

~li

obfcurant, &

moribu~

iniquis extinguúr.

I_tallue

oatu~ali

lum1ne refre utuntur, qu1cuoque man.curo il

lud,

muu\atum elfe recognoíccntes ad naturalia iudicáda

fatisfacere quodammodo arbitrantur: ad ea uero, quz fu–

pra nawram funt, fublimiori lumine opus elíe putantes ex–

afüfsifl\a 'j.uadam animi purgattope ita

przparaot, Ut ru–

uina lux it¡:rum illis efFuigear<Cuius.rad1js rea

de deo feo–

peot, &in prunnam illam inteWitatem refümeotur.

,AMOR

ANIMAS REDVCIT 1).1-l

,ca:lum,Benirudiois,dillribuit gradu,.,

~audrnc:tru~~~eroum

•.

V1tc uos conuiuz przfiantiísimi deum, qt1em prz

cz..

teri_s

dij~ge_oeri

bumaoo beoc;ficum clfe Anftophanes

ª'.':>

omn1_facnliciorum <>enere uob1s propitium facite :hunc

p•J• prcetbus

10uoc~te :~une

toto carde capcfs1te. Hic ani–

mas fua beneficenua pnmum ad ccrJefiem ducit menfam:

ambrofia&

neéla~e

abundantcm : deiode fingulos úngulis

accommodat fedibus : profiremo fuauiter dcrinet io a:ter–

num.Nulli eoim ca:lum repetunt,ntfi qui ca:lorum reoi pl_a–

cuerunt:_placent ilü, qui

eum_fu~1mopere d~ligunt.

Cggno–

fccre qmdem 1llum uere, omnmo pra:fenu

tempere im–

pofs~bile

efi.

ere

~utem

a1_nare quoquomodo cogoüum,

po!Sib1le eft , & faole. Qilldeum cogoofcunt, nondum illi

placent, nifi cognitum diligant :9_Ui cognofcuot diltgút,non

quia cognofcunr, fed quia qui dihguot, amaorur

<feo.Nos

enim non eos qui nouerint, fcd qui nos amaucrint,charitate

compleltimur. Multas nanquc qui oos cognoli:unr, hoftes

habemus.

ergo nos cCclo refütuit, oon dei co<>nitio

efi,

fe~

amor. Difcumbeotium pra:rerea ardo in meog ca:–

Jefü

di~erfo_s

fequuurgradus amantium. Nam qui deum cx–

cellenuus dilexerunt, dap1bus cxcellcntioribus ibi uefcun–

tur. Ncmpe qui_per opera fortitudinis dei fortitudioem co–

lucrunt,ea_

ipfa

fruu~rnr.Qilliu~riam

uero,iufiitia: rempe–

raoua_fim1hrer, qm

t_empera~uai:n

:_atque ira uarijs ruuin:i:

menus 1dc1s & rat1001bus uan1 an1m1 pro uario amoris raptu

fruuntur.

T_ot~

aurem Deofruuntur orones, quia tatusia

fioguhs

~ll:1de1s.

Sed

~~um

torum_

~ra:ftantius

pofsidcnt,

qu~ e~m

p~anuon 1d~a

c_onfp1C1unt.

~ifque

uero ea

~e1

mm1tcpoutur, quam dilex1r. Ideo_huor, ut Plato inquit

Phzdro,abeft

ruuino choro. Cum enim omnium iucun–

difsimum

út,

re amata potiri: quilibet in co potiundo quod

a_~at

cóteotus plcnusé¡ue uiuir. O!!.ippe

amarores duo de–

liuarum !uarum compotes fiaot!uterque in amarafüi poffef–

úooe qmefctt: neque curam qu1dem ullam habebit, oialter

pulchnori potiatur amato.

~propteramoris

beneficio fa–

aum eft, utin diuerfis felicitatis gradibus portiooe' fu.i qui.,

ltbctfine ulla inuidia

fir

contcntus. Fitetiam utfioe ulla látie

tate animi 1jfdem uefcárur dapibus in ::crernum. Vt enjm ob-

·leélenrur conuiua:, non epulz, non uina fufficiunt, oiíi

fa–

mes, úrisque ad ucfceodum alliciant: ac tandiu oblefutio,

quanruu & auiditas permanct. Auiditatem uero quis amo–

rem quendam elfc negauerir?Aeternus i<>i1uramor qua fem

per in dcum alficimr animus, elf1cit ut

d~o

femper tanquam

nouo ípeélaculo gaudcar. Amorem hunc eadem dei bonitas

femp~r.

accendit 10.animo:

911~

& beatum facit amantem.

Tna1g1tur, utbreu1 complclhr, amoris beneficia collauda•

bu:n_us, quod nos olim di_uifos ii;i integrum refütuendp,

r~._

duc1110_ca:lum_: quod_fu1s que?que colloait fcrubus, fadté¡;

~?es

m 1llarufinbuuooe quietos: quod omni expulfo

fa–

füd10 fuo quodam ardore obleframeotum quafi npuum iu–

giter acceorurfo animo,redruti¡uc illum blanda

dulcifrui·

iiooe bcatum.

O R

A T

I O Q_

l N T A.

A MOR E

S T

l M

quia pulchcrefi

bonus.

CAP.

Arolus Marfupinus, mufarum dulcis alumnus, Laodi–

. num poé"tam fecutus, Agathonis orationem fic aggre–

dttur. Amorem deum nofter Ag;uho beatifsimum,quia p\11-

cherr!mus fü & ';>Ptimus, arbitr;¡tur:

~ad

hoc ut

fir

pul–

.cherrtmus,q!'z1tcm ut opum_us,

ex1gunr~ir,

cliligenterenu–

merat:m qu1bus.

enu~erandis

amorem 1píum effiogit. Po–

firemo poftquam quahs eficaarrauit, beneficiaab eo_generi

humano tributaconnumerat.atq; h:i:c diípuratíonis i)Jms cft

fumma.Noftra intercfi in primis

in~irere,quam

ob caufam

ut beatú ofiendcret,pulchrií ualdc elle

dim

& booú:'iuódue

lit

ínter boniraté,e_ulchriturunemi¡; difcrimen.Beatum íu Phi

Jebo Plato uult cffe,cui nihil dcelt: id(¡; elfe illud quodfüab

omni

par-t~ pcrfe&~m.Efi

ame!" perfeaio !nterior

qu~dam,

.efi &extenor.Intcnorcm,bon1ratem:exteoorcm,pulchrüu–

dioem dicimus.

Prop~'?r-""

quod boníi penitus eft & pulchrú

ranqu~m

omni parte

pcrfea~,beatifsimú

nuncup.amus.

Hanc uttq; dilferenoam ommbus 10 rebus animaduenimus.

Nempe in

~apillis,_ut

pbyfici uoh!ot,

t~mper.atilSima

quaruor

e~erneotorµ

permuoo qua:dam mtenor, nitorem parit exte

rtorem-Herbas pra::rcrea &arbores moara radicibus mcdul–

lisque

fa:c~dir~,Borum

folio~um

gratifsima uefüt uarie–

r.ate. In ammaJjbusautem falubrts humorum complexio iu–

cunda!" hoc.a_m:morum &

colorum f

peciemprocreat .

Vir–

tus

e~1am

2:nµn1 decorem

gucnd.i

m prz fe ferre uidetur in

uerb1s,gefiibus, operibus,

oncfii~imum.

Ca:los quoque

fubhmis