IN coNVIVJVM
Ump<'rantfa. Er hi< dno uirtumm genera numetantur. Mo–
rnle•, -nq112m uir<mc!.&mrelldliua: ilhs pr:efiantiores. ln–
ulk 'lin:r túnr Sap•en
rr.i.
Scientia, Prudencia: l'vtorales, lu–
fhu.1. For1itud1>," Temperantia.
lorale< propteropera–
uoncs earum ciu1líaqoe ofÍ<cia nottores Íllnt : lnrelleaiua:
propter rcconditam ueritarcm occuluorcs.Pra:r.,.rea ciui ho–
nclli• moribus educatur, urpote purior ali¡s facile ad int.,.1-
Jeaiuas uirtotes engirnr. Ideo pulchriruclmem animi on:e
confúlít in moribus.primam con liderare te iubeo,m mrelli–
gas
unam
elfc
morum omnrum rationem: per quam limili–
ter honelb uocanrnr. Vnam fcihct't mra: purifsim:e uerita–
tem:quz Iufütia:, Fortimdinís,T empcranua:aaionibus,ad
ueram
nos
perducit fclicit"tcm. Vnam igaur hanc ueritatem
morum . lucemquc animi fpeciofili:rmam primam drli<>ito.
Scito quineriam fupra mores ad fipicn ua:,
fcienti:c,pru~cn
ti:c lttcidiísimam ucriratem re prounus aCCenfürum,fi confi–
derabrs ha:c:mrmo oorinris moribus educara concedí. arque
in
cis normam moí-al1s
1,ica:
rcétifSimam contineri.
~m
uis aurem uarias.Sapicnaa:. Scienti:t:, Prudenti:cé¡ue doflri–
nas conrue-ans: io
cun8:is
camcn unicameffe ueriratis lucem
ex1lhmato : perciuam omnespulchr:e fimilirer appellanrnr.
Eam tibi lltporc íupremam animi pulchritudinem fommo–
perc amare pra:cipio. Sed enim una hrec in dofrrini< pluri–
mis uerit;is , primo omnium
uerÍ~;t~
ideo clfe
oe~uit,
quo–
ni:tm in alío efi,quií
lit
ia multis c!ílh1b11tn doékinis.
~c
quid :iutém iacer in alio, ab alío certc depender . Neque ra–
men uerítas una
:l
doéhinarum multitudine naícimr . 0!!_9d
enim unum efi , ab uno deber oriri. Q.\¿are oponer unam
quandam
eífc
íuper ;inimam hominis fapien tiam, qu:e non
pcr diuerías
Út
diuiía doEhmas, fed una fapien tia
lit:
a
cuius
unica uerrtate ueritas hominum muhiplcx oriatur. 11lam o
Socr:ites,unicam 11nic:e fapientia: lncem, angeli ptilchritud1-
nem dfe memento. qu:x: tibi fuper animi ípeciem
lit
calen–
da . Ea ut in füperroribus dcmonílrauimus , corporum ípe–
cíem aorecellit: quia aeciue loco :iílrmgitur, neqne íeénn–
dnm materi:c partes diniditur, ncciue corrumpitur.Antecel- ·
lit
& animi fpeciem, quia :!!terna efi pcnirns, neciue tempo–
rali diícurfione mouerur.
~niam
uero angeli lux in idea–
l'Um compluríum ferie micar,ac fupra multitudinem omnem
un iras
lit
oportet , qua: efi nnmeri torius origo: necelfc eíl
eam ab uno rerum omníum principio, quod ipliom nnum no
camus, eflluere.Iplins itaque nnins lux penitus limplicíísima
infinita pnlchrirnd.:> efi: qub nec matc.>ria: íordibns ínquin;J–
tnr,ur corporis ípccies: ncq; uranimi forma tempor:tli pro–
~reísíone
murarur, neque ut angeli fp<!cies multitudine dif–
.lipatur .
Omnis
amem ciuahtas ab exrraneo additataento íe–
crcta,diciturapud Phyficos infinita. Sí in íeipío
lit
calor, fri–
gore
&
humore non impcditus, m:uerr:-c pondere non gra–
uams, calor dicitur rnfinirns, quia nis eius libera cfi, neque
nlli'< additionis limítibns coar&1tur. Similircr lumen abo–
mni corpore libcrum infinitum: n<tm fine modo ac termino
Iuct>t,quod natura lncer íua, quando ab rilo minime termina
tur. !raque Dei lux
&
pulchrírndo. qu:c mera efi , proríusab
afijs omnibus abíoluta.abíqne dubio infinita dicimr pulchri–
tudo . Infinir.a uero pnlchrirudo immcn("um quoque requírit
:imorem.~propterreobíccro
Socrates, urccrto quodam
modo
&
termino ca:tera diligas. Deum ueru amore diligas
infinito,neque ullus diuino modus adlit amori.
Q;f
O M O D O
D
1i.
V
S
A M A N D V S.
CAP.
XX I..
H
AecDiotima Socr:ui. N os autem uiri daríísimi non
(o
lum fine modo Deum,
lit
iubcreD1otimalingirnr, íed
D enm folnm amabimus.Ita cnim
mcns
ad denm,ut ad folem
acie> oculorum . Oculns aurem non modo lumen pra: c:x:te–
ris,(ed íolum appctitlumen.S1 corpora,fi ani1f1os, li angelos
dtligemus, aon ha:c qnidem, íed Dcum in his amabimus. In
corporibus qu1dem Dei umbram, in anímis Dei fimilirndi–
nem,in nngelis eíuídem 1maginem. Ita D eum ad pr:x:íens in
omaibus <loligemns , utin Deo taadem omnia diligamus.
Nam ita uiuenres co proficiícemur,
lit
& Dcum & in Deo
9-
mnia mdeamus:amemusqne & ipíum.& qu:c in ipío íunt o–
mnia.Etq_u1íqu1s hoc in tempore (efe Deo charitate deuoue•
rot,íe dcniq; recuperabit in D eo. Nempe :id íuam, perquam
cre.l~us
<-fi,rcdobit ideá:ib1rurfos,fi quid ipfi defuerir,refor–
ma!>1tur: 1dc:e íu:-cperpctuo coh:t>rcb1t. Verus :tutem homo
&
idea homini ,idem. ldco quiíq; nofirum in rerns ,\Deo fe
paratus,non uc:rus efi homo,cum
:l
tin idea
lit
formaq; difüj,
Eh1s:a~
cam nos dininus amor, pierasq; perducer:cum hic
di
frerpu fimus
&
munlati _Idea: tune noltr:-c amando coníun–
fü,
mregri homiaes euademus:
ut
Deum primo m rcbus co- .
luiffc u1deamur. quo
res
de1nde in Deo colamus, resquc in
D eo ideo ueneran, ut !'ºs tplos pr:t: ca:reris.amplefumur,
&
•mando Deun1 nos 1plos mdeamur am·auifie.
ORA
T
I O
SE. P
TIMA.
c o
N
e
L V
s
l
o
s
V
p
R A D I
c
T 0-
rum,& opinio Guidonis Caual-
canrís ph1lofophi.
CAI?.
l.
P
Ofirem~
Cl:rifroph<?rus Marfup!nus uir humanifsimus,
. Alc1b1adis perío?am
gefiuru~,
l11s
a~
me.uerbis conuer–
tltur. Gratular eqmdem
~arfih
Ioanms tm fitmil1a: pluri–
mum: qua: ínter multas & doanna & rebus gefüs clariísi-·
mos eqnires Guidonem ph1lofophum peperit de republíca
bene meritum,
&
aculeis dialeélica: cuoais fuo ícculo pra:–
cellcnrem:qui hiícamorem Socraticum tam moribus, qu:\m
ca~miarbus
imitarns, breui qua:cuo'J;
ii
uobis íimt
ditb,
per–
fui~xit. Ph:edr~1s
enim
am~ri~
originem retigit ex chaos ui–
fceribus emaaatem.Pauíamas 1am natum amorem gemínam
diuifit
in
ípecíem , crelefiem ícilicer.& uulgarem .Eryxima–
chus eius aperuit amplitudinem 'dum cunais in rebtl6" enm
fic inetfe monfiraret in partes geminas drfinbmum. Ariílo–
phaaes qmd agat in fiagulis ram
ampliísi~t
D ei pra:íeatia,
declarauir,ofiendens per hun.: fraaos homrnes refarcíri. A–
garbo quaota fü e111s uinus, poteotiaque trafuuir,cum ab eo
folo beato lieri homines d1fputaret.Socr:ttes tandem
a
Dio–
tima edolh1s, fümmatim quid
lit
:imor,& qu:ilis, & und<: or–
rns, qnot habear parres, quoríum rendar,& quantum ualear,
explicauit.Guido Ca.ualcaares philofophus, omnia ha:c arti–
ficiofiísime uidetur carmimbus ínis ínferuitfe. Qu('madmo–
dum íolis raclio fpeculum modo quodam percufIUm íplen–
det iterum, & proxime _fibi appofüam lanam rdlexionc iUa
íplendoris inffammar:ita ille p.urcm amma:, quam obícuram
phama!iam uo_cant,atque memoríam ccu tpcculnm,pukhri–
rndinis ipfius folis locu m habenris fimulacro tanquam ra–
dio quodam per oculos haufio ceníet ita pulfari ,
lit
ipía fibi
ex illo alrerum effingat fimulacrum ,quafi limulacri primi
fplendorem: quo appcrendi nis non aliter qu:\m lana accen–
darur& amet. Addit amorem huac primum in appetiru íen–
íus accenft1m
ii
forma corporis per oculos inípea a creari:fed
eam ipíam formam non eo modo, quo in corporis materia
efi,in phantaiíam imprími,fod fine m:ueria:ita tamen urcerri
cuin(dam hominis !ignaro in loco & rempore politi
lit
ima–
go . Rurft1s imaginis huiuímodt ípeciem aliquam fiatim in
mente luccre:qu:c non amplius unius cuiufdam hun1an1 cor
poris ur er:it in phantafia, uideatur
effe
Gmilirndo: íed rotius
:eque gcneris humani ratio communis & definitio.Itaque
fi–
curex phanrafi:c imagine
:l
corpore fompta, in appetiru fen–
fos corpori dedito amor ad íenfom procliuis exorirur: ita ex
hac mentís ípecie rationeé¡uc communi, tanquam :\ corpore
remotiCsim:t, amor alius in uoluncate nafcitur:l commercio
corporis alieniísiinus . Illum in uoluptate, hunc in contcm–
platione focauir.Illum circa panicularem corporis uaius for
mam reuoluipurat , hunc circa uniuerfalem rotius humani
generis pulchrírndinem. Hos utiquc amores.fibijpfts in ho–
miae repugnare, & illum deorÍL1m ad ferínam & uoluptuo–
í:tm dcpellerc, hunc íuríum adanoclicam uitam contempla–
tiuamq; attollere:hiíc abíq; pcrmr'6atione uuh c.>ffe,& in pau
cis reperiri:illum muIris paísionibus anxiií, ac plurimos oc–
cupare. Ideo ifium paucis uerbis abíoluit, in alrerius paísío–
mbus eaarrandis prolixíor.0!!_9níam ucro eadem aperrifsi–
me,qu:e & uos in íupcrioribus narrauifüs, hic explicar: ea in.
pr:ríenria receníere opus clfe non cenfoi. Verum cognouif–
íe íuff1c1at philoíophum hunc aliquam chnos ioformnatcm,
<]Ualem ft1pd uos poli1ifüs, ia amoris procreatione m1fcmí–
te,dum d1ceret obícuram phanrafiam illuminari: arque ex il–
lius obícuritatis & huins luminis mixt1one,amorem originé
ducere. Amorem pr:i:tcrea gcminum illum ca:lefiem arque
uulgarem qnis in eius uerÍ>is non uideat ?Onginem qume–
t1am illius pnmam in diuinorum, íecundam
JO
corporú eol–
iocar pulchnmdine. Solem namq;, Dei luccru:radaum , cor–
porum formam íntelligir . Fioem pofrrcmo íuum uulreiuí–
dem principi¡s rcípondere: dum alios uíq; ad formam cor–
poris , altos uíq; ad De1 fpeciem amons prouchit infügatio.
SOCRATES FVIT VERVS
amator,& cupidini fimilis.
CA P.
II.
D
E amorehaaenus. Ad Alcibiadé & Socraté ueaiamus–
Pofiquiícóuiu:e fatis amant1Ú deíí laudaueranr,
reliqu~
erar
ut
dei huo• cultores legirimi laud
arérnr.Max1me ommu
lcguime
amalfeSocrarcs ab omníbus pcrb1bcrnr.Js cú pero-–
mné nuá
pnl.lmfine ulla proríus d1fs11nulauone m cafir1s Cu
p1d1n1s m11it:1lfet,
a
nulhs un9uií noratus eíl qu:úi
m~n" bon~
fie qucnquá rulexerit.Huic Ull-:C
fc
uemas &ahenoru
(c~leru
correpuo