1 N C
G>
N V 1 V
J
V M.-
.a.Sr"º
tebris
:lphyli~s
in ra.nguioe P?nitur.
qua:au~e.~
horas fcx
quietirelinquit,m pauita:qua:
~·e~ ':'ºu~,10
b1li.9ua: duos,
in
atrz bilisnumore. In íangurne 1gnur
1~lam m~mo
collo–
camus. lo fanguine uidehcet
m~_laochoh~o: ~t
10 orauone
Socratis audiuífüs. huoc fangu101s contagionu fcmper affi–
:xio coi:nitatur.
Q.YOMODO AMANTES
fiunt amati úmiles.
CAP. VIII.
'{Deo nemo ueftrum miretur fi quem amiírem audiuerit a–
,t.mati fui fimilitudinem aliquam uel 6guram fuo in cor ore
cóntraxi.ífe.Przgnantes fzpe mul!eres uioum quod au!ai(si–
me cupiuot,
u~hem.enter
excogi.tant:
uehe~ens
cog1tat10,
ípfritu! mouet mtenores , atque 10 h1s
e~cog1L"1:tZ
re1 emg1t
imaginero. Ilh
ún~ume~
mouent.fim1hter,& 10 molüfs1ma
· fa:tusmaten:i,uim 1maomem expnmunt. Amatorautem ar–
dentius quam przgnanfes, fuas cupit delicias : uehementius
quoque & firmius cogitat.OJ.iid
miru~
fi
~fque
adeo hzren–
tes
&
infixi peélore uultus ab 1pfa cog1tauone
purgan~ur
.JO
fpiritu :
a
fpiritu
n~tim
in
f~nguine
infigantur:
przlertu~t
cum in Lyfiz uems 1am
moll~fs1mus fang~.•s
Phzdrt
fi~
gem–
tus, ut facihmepoísitPba:dn uultus m
~•J¡>filjS
faogume
r~lucere
1
Q.i!_oniam uero
~emb~a
corpons
fo~g.ula, ~t
quo.u–
die areícum,ita fümpto
:ihm~mz ror~ q~otuiie
remmfcunt:
fequitur utin dies corpus
cu1~fq;
hom101s, quodfenftm exa-:
ruir,paulatim refici.uur. Refic1JJntur
aute~
membra a
fan¡;u~
ne ex uenarum riuulis emanante.Ergo nurabens fi certa úm1
litudine piélus Canguis eandem.membrís imprelferit: ut Ly–
fias tandem Pha:dro in nonnullis uel coloribus uel lineamé–
tis,autaffeaibus,autgeftibus euafilfe fimilis uideatúr.
A'
Q.YIBVS PRAECIPVE
irretíamur.
CA P. l X.
g
Va:ret forfiran alíquis: a quibus przcíp11e & qua paao
illaquecnrnr, & quomodo foluantur
amant
~s.Fa:míni;
p
elto uiros facile capiunt:facilius autem illa:,
qua:mafcu–
lam quandarn.indolem pra:
(~
feru,nt:&
tan.tafacilius mafcu–
li,quanto úm1liores funt ums quam fa
:mma:, & fangmnem
fpiritumé¡; babent luci.di.orem, c3:Jid1orem •.
Cubuliore~ : .q•~a
in re amatoria confifüt
1lla9uea
~10.-.Ex
maribus autem 1y1 u1-
ros, feu meliores ueloc1fs1me
fafcma
ñt, .qm í:ingu10ei funt
potifsimum, & quadam ex parte cholenc1, ooulos amplos
habent, gl2Ucos arque nitentes : prn:cipue uero fi cafü ui–
uant, neque ¡>er coitum claro humorum
Cu
ceo exhaufio fe–
renos uultus fa:dauerint. Hzc enim ad
i~fas
fagitras propri.e
emittendas qua: cor uulnerant, lit íupra tetigimus, reqm–
runtur. Irret1unturpra:teceacito, qnibus aaíceoubus Venus
fuerit
JO
Leone, uel Luna Venerem uehementer afpexerit,
&qui eadcm complexione íunt przditi. Phlegmauci in qui–
bus dommatur piuúta,aunquam: Melancholicí,in.quibus a–
tra b1hs, uixquidem capiuhtur: fed capti, nunc¡.uam pofiea
liberantur. IJ.!!.ando fanguineus deuincit fangumeum, leue
iugum efi,fuaue uinculum. ftmilis namque complexio mu–
tuum creat amorem. Huius_era:terea humoris fuauitas fpem
&
fiduciam praillat amanti. Q!!;tndo cholericus cholencum,
intolerab1lior
Ceruitus.
Vicif.Situdinem quidem nonnullam
beneuolétia: in his facit complexionis fuñilitudo:fed igneus
ille bilis humor crebra illos iracundia turbat.
~ndo
fan–
guineus cholericum,autcouua, propter Cuauis ftmul &acris
·liumoris commixcionem alternatio
qu~dam
prouenit ira–
cnnd,ia: & gratia: , uoluptatisatque doloris.Cum fauguioeus
melancholicum Iigat,nodus perpetuus non mííerrimus.San"
guinis quippe dulcedo melancholia: amaritudinem tempe–
rar. Cum uero cholericus illaqueat melancholicum, pefiis
omnium perniciofüsüna. Acutiísimus adolefcentis humor
(enioris u1ícera paísim illabitur . Eft mollis /!aroma medul–
las. Vriturinfelixamator. Choleraad iracundiam czdesé¡;
prouocat. Melancholia ad ma:rorem & perpetuam
queri~
moniam. ljs (a:pe idem qui Phyllidi, Didom, Lucreuo, a–
moris
efi
eritus . Pblegmaricus autem feu melancholicus a–
·do)eícens propter fanguínis & fpirituum crafSitudinem
ca~
pit neminem.
M O D V
S
1 L L A Q...V E A T I O N l
S.
CAr. X.
.
Q
Vo autem eaao fafcíaenturamantes, ÚltÍs íupd
duilfe
uiJemur , h modo illud addamus , mortales tune Cum–
mopere fa(cinari, quaado frequenuísimo intuitu aciem ui–
fusad aciem dirigentes, lamina iungunt luminibus, & lon–
gummúeri <:om6ibuntamorem. Huius profeélo morbi, ut
Mufeo placer,caofa omnis
&
origo
eíl
oculus. ldeo fi quis ni
tore polleat owlorum, licet miaus in reliquis membns com
pofims
fit,(zpi~s intu
~nr.esea ratiooe qua dixímus,
inf~nire
compellir.
Q.i!i
contra
difpofitus efi,ad moderatam quadam
beneuolentiam inuitat potius quam :irdorem. Reliquorum
"przteroculos
me~broru.m
coacinnitas .n?n
crnfa:
uim ad
a:!>Torationem hmufmodi, fed occafioms 1mpulfam mdetur
hibere. Talis quippe
comp~fitio
eminus profpi"!ente_m .' ut
propios
acce~t,horr:it~r:?e10de ~erne?tem
commus m 1pfa
fui confiderauone diuofs1me deunet: 1mmorantemuero fo
lus
ipfe feritintuítus.
Adm~deratÍI
autem.amorem.illum
~uinitaos participem,de quo 10 hocconum10 utplunmum di–
fputatur: non oculus folus ,ut caufa: fed partium cunélarum
co.ncordia iucunditasque concurrir.
C
V
R
A T l
O A M O R
1
S.
CAP. X
l.
H
Aaenus quomodo
&
á
quibus irretiamur, ttafuuímus:
refiat
ut
quomodo foluamur, paucis doceamu!. Solu–
tio uero duplex : altera quidem aatur.i:: altera díligent1:i:.Na
turalis efi,qua: certis temporis interuallis perficítur.
~
n6
ad hunc folum,íedad orones attinet morbos.fiquidem in
cu~
·te pruritus eatenus permanet, quatenus tabidi
fa~uinis
fex
in uenis,aut (alfedo pituita: uiget in membris. Detecato fan–
guiae & pituita demollita prurítus deftnit :
&
fa:da:'cutis ma
cula: abolentur. Euacuationis tamen matura dtligentia con–
fertplurimum. Repentina euacuatío, uel un.füo periculofir–
fimaiudicarnr. Inquietudo quoc¡ue an'!antíuru tamdiu necef–
fuio
perfeuerat, quandiu infefüo illa fanguinis per fafcína–
tionem iniefu uiíceribus perruanens graui cor premircu–
ra. Vulout alit uenis: czcis membra flamruis adurit.
a
carde
fiquidem in uenas :
a
ueuis in membra fit tranfitus.bac denl–
e¡
ue expurgara amantium, imo uero ameutium celfat inquie:.O
tudo. Id longum in omnibus requirit temporis fpatium: in
melancholicis uero longifsimum:pra:fert¡m fi Sa!urniintlu–
xu fuerintirretiti. adde & amarilsimum, fi S:Íturuo retrogra
do,uel Martí coniunélo,uel Solí opofito mancipati fiot. Ae–
grotant & illi diutifsime,in quorum natiuitate Venus in do–
mo Saturni fuerit,uel Saturnum Luna°'é¡; uehementerafpe–
:xerít. Addenda eíl:naturali huic puigatíoai diligentífsima:ar
tis iodufiria. Cauendumjn prinlis ne irumatura euellere, uel
amputare tentemus: neque fummo
wm
periculo difcindi–
mus,qua: tutius dilfuere po!fumus. confuetudinis intermi(–
fio facienda. Summopere uero cauendum ne !umina oculci–
rum luminibus coniungantur. Si quid in amati animo uel
corpore uitij efi, diligenter animo rcuoluendum. i'lurimis,
uarijs,grauibus negotijs animus applicandus: fa:pe minuep–
dus fanguis eíl:: uino utendum claro, nonnunquam etíam
ebrietate, ut ueterí fang11ine uacuato, nouus Canguis acce–
dat, nouus & fpiritus. Exercitatione !Zpe ad íudorem ufque.
u~ípra:fiat:pe~
quam corporis meatus:ad expurgationem fa–
c1endam ap.enantur. Ea 10fuper omn1a qua: Phyfici ad cor–
dis pra:fidium adhibent & cerebri alimentum , profunt quam
plurimum. Sa:pe etiam coeundum Lucretíus pra:cipit.
.
Sed fugitare decet fimulacra : & pabula amoris
Abfierrerelibi arque alio conuerterc mentem,
Etiacere humorem conie4um incorpora qua:que,
Nec retinere femen conuerfum unius amore.
Q..Y
A'
M N O X
1
V S
V V
L G A-
risamor.
C
~P.
X U.
S
Ed ne diutius de inünia loquentes infaníamus, fic breuL.
bus concludamus. lnfaoia: fpecies qua:dam eíl: anxia illa
folic,itudo, qua
11~lgares am.ante~
diu
no~eé¡ue
uexantur:qui
a~re du~ao.te.b1hs
1.ncendio pr,mmm,de10deatra: bilis aáu–
füone affüfü,
JO
fu
nas, 1g_ne!"que ruunt : & quafi ca:ci qu.o
pra:cip1tentur ignorant.
~m
perniciofus adulterinus bk
amortam amaus quam amantibus Út,Lyfias Thebanus & So
;~~~eh~~~di~lb~~~°.:!~.:r=~~u~~~u~rant.Iiocitaquefu
Q_yA'M VTILIS DIVINVS
amor,& de quatuoreius fpcdebus.,
. CAP. XII l.
D
~uino aut~m
furore fupcr hominis naturam críoitur,
&
mDeum ttanfit. Efiaurem furor diuinus illnfi'iatio ra–
!ionalis
a~ima:_:
per quá Deus an!mam
a
Cuperis delapfamad
10fera,ab
m~ens adrup.eraretrahit.Lapfus anim~
ab ipfo uno
rerum o
mnrnm pnnop10.
ad
corpora, per quamor
~adus
effic1tur,
P.ermen~em,rauonem,opm1_onem
atquenawram.
Nam cu
m 1n omn1 rerum ordtnetex.gradus e:xiílant, quo-:>
,A
j
rwn