4000003575

COMMENTARIV.M

rum fummum ten

ipfum unulll,iofimam corpus,med.ia ue–

ro fuotqu.aruor qua: pra:dnimus:

neccíf~

cft quicquid

a p

ri–

mo .ad ulcimum fob1rur, quaruor per media cadcrc. Ipíui;n u–

num rerum omnium terminus & meníura, confulion1s

mulcimdinis c:rpcrs.Mens :ingelica mulcirudo quidem idea–

rum fedfiabilis

a:terna. Racio anima: mulrirudo notio–

num'argume!'tarionumqu.e.

m.obili~,

fed ord.i!'ata. Op.inio

autcm inord.ioata, & mob1lis 1mag10um mulorudo:ícd fub–

lbntia punllisquc unita: cum amma ipf.a in qua

ell

opinio,

una foblbntia

Út

nuUum occupans locum. Natura,id efi m1•

uicndi uis

'inima, & animal is complexio fimiliter, nifi

quod per

corp?ris

pun~ dilf~ndirur. ~orpus

a.utem inde:–

terminata pamum.&

acc1den~1~m m~l~tudo fob1e~

motu.1,

fobllantia punths momem1sque

d1~1'2.

Ha:c omn1a refp!–

cit aoima oofua, per ha:c &defcend1t, perha:c & afcendtt.

Vt enim ab ipfo uno quod omnium principium efi, produci–

tur, uoitatem quandam fortita efi: qua: omnem eírentiam

eius uires operationesque unit :

~ua

&ad quam ita =tera,

quz in anima fuot,fe h:ibent,ficut

centro & ad centrum cir–

culilin!!Z· Voit uero non modo animz partes inuicem & ad

totam animam: fed animam tocam ad ipfum unum rerum o–

mniur¡l caufam. Vt amem d.iuina: menris radio claret, rerum

omnium ideas per mentem aélu fiabili c

ntemplamr. Vt fe–

ipfam refpicit, raciones rerum uniuerf.ales cogitat: & a prin–

cipijs ad conclufiones ratiocinatione difcurnt. Vt corpora

refpicit, particulares rerum mobilium formas arque

ima~i

nes per fenfus acceptas opinione uolutat. Vt materiam aton•

git, natura uelut infirumento utimr,quo unit materiam,mo–

uet & format. Vndegenerationes,augmenta,& eorum con–

~raria

pro6ciícuntur. Ceroitis igimrab uno quód fuper z–

ternitatem in zternam mulritudinem labitur ,,ab zternitate

in tempus'

tempere

locum atque materiam . labitur in–

'l,uam,quádo ab ca puritate,quanata efi

longius éorpus am–

pleélendo difcedit.

Q..Y

I B V

A D I B V

D I–

uini furores animam extollunt.

CAP.

XIIII.

Vapropter ficutper

~uatuor

de(cenditgradus,per qua–

morafcendat neceífe efi. Furor autem<liuinus efi, qui

pera tOllif, ut in eius definitione confütit.

~mor

er–

go diuini furoris funt fpecies. Primus quidem poecicus

fu–

ror. Alter myfierialis. Tercius uaticinium . Amatorills alfe–

aus eíl:quanus. Efiautem poeús

mulis, Myfierium

Dio–

nyfio, Vaticinium ab Apolline,Amor

Venere. Redire quip

l'e ad unum animus nequit, nifi ipfe unnm efficiatur. Multa

uero effeélus efi:quia eft lapfus in corpus in operaciones u.a–

rias difiributus, & ad corporalium rerum multitudinem re–

fpicit io6nitam. Exqtro partes eius foperiores pene obdor–

miunt, inferiores alijs dominant11r. Ulz torpore,ba: pertur–

'bacione afficiuntur.Totus autem animus diícordia & incon-

. cinnitate replemr. Poetico ergo fur?re primum opus.e!t,qui

·per muficos tonos,qua: torpent

fufc1~et:

per harmon1ca fua–

-uitatem qua: turbanmr,mnlceat:per ditrerforum deniq; con–

fooantiam, dilfonantem pellat diícordiam, & uarias partes

animi temperet. Neque fatis hoc el!:. Multitudo enim adhl}c

diuerlitas refiat in animo.Accedit ergo myllerium ad Dio

nyfium pertinens: quodexpiationibus, fucrisque, & omni

culm diuino partium ornnium inrentionem in mentem, qua

~:s~~~:~.;~~~~ ~:i'fa~%~~!u

~o'dª.f:: ~:1,'~~~ e~dpr~

ribus foélus efraaimus. Tertio uero

~hoc

opus efifurore,

qui rueotem ad unitatem ipfam anima: caP.ut reducat. h!"c A–

'Ollo

per uaticinium efficit. Nam cum anima fupra men–

t.em

in uaitatem fur!>it, futura przíagit . Demum cum ani–

aéla ellunum, u':tum inquam quod in ipfa natura & ef–

feaciaaoima:efi;, rcftat ut illico in unnm quod efi fuper eífen

tiam, id eft Deum, fe reuocet . .

Ho~c.oelell_is

111.a Venus..Per

amorem, id efi, diuina: P!"lchntudims

~ehder!um,boa~~·e

ardorem explet. Primus naque furor 10concmna

diífo–

mntia temperar. Sec11ndus temperara unum totum ex

pa~tibus efficit . Teniu¡ unum totum fupra partes .

~rtus

~~n~~l~~~~g:;e~c;{;~~7:·d~Íi"l:::.t,~t~~!~ t~;~I's

:~~

ri_gam uoc;t: Vnitatem animz", aungz caput: Rationem,o–

p1moncmque per naturalia difcurrentem, equum bonum:

Phantaliam c"nfufam , appetitumque fenfuum, malum e–

quum: A1:11mz

~oti~s

oaturam,currum:quia motus

ÍUo.tS

ran–

~uam

orb1cuwu.l te incipiens in fe denique redit,dum fui-

1pfius naturam animaduertit. Vbi confideratio eiusab anima

¡irofe~a

eandem reuertitur. Alas animo tribuir. per quas

fublime feratur:

qu:i~um

alteram putamus indagationem

1Uam eífe, qua mens ats1due ad ueritatem anaicitur : Alteram

boni defiderium, quo nofira uoluotas femper afficirur. Hz

partes anima: fuum

am.ittu~t or~nem,

quando perturbantr

~orpore ~oofundu.n~ur. Pr~us

naquefuror bonum equum

td eft rattonem op1monemque'

malo equo, id efi'

bao:

tafia

confuf.a

fenfuum appetitu dillinguit.

Secundu~

rna–

l~m

equ.um

b?no, bonum

au_ri~.

ideff, menti

íubijcit.T~

tius

r~g_am

caput fuum, 1d efi, in uoitatem mentís api–

cem

_din~t

P~firemus

caputaurig:z: in caput rerum omniú

uerttt. Vb1 aunga beatus e/l,

acfprzíepe, id efi, ad diui–

nam

pul~briti_idinem

fifiens equos, id eíl:, accommodans o–

rone

s~· fub

1eélas

ani~a:

partes, obijcit illis ambrofiam,

fu.per

1pf.am

neéUr potandnm, id efi , uifionem pulcbritudi–

nts,& ex uifione

la:~tia~.

Ha:c

qua~nor

furorum opera funt.

De_q~1bus gen~raom

Pha:dro difputat,

proprie

uero

P?euco

~urore

Ione, de ª?1atorio

Co~

ui.ui?.

Omoibus

h1.s furoribus occuparum fu1ffe Orpbeum hbn e1us tefümo•

oto eífe

poffim~.

Amatorio maxime Sappho, Anacreontcm

Socratem

fuiífe

correptos accepimus.

O M N I B

S H I S F V R O R 1-

bus amorpralltaotior efi.

CAP. XV.

Maium potentiCsimus &

pr~fiantiCsin'lns

efiamatorius.

Po~en.tiCsimus

inquam, pr?ptere_:i c¡uód omncs alij ipfo

neceírano 10d!gent, neque emr

u poe

fim, neque myiteria

!Je<¡

~a~~ini~m

fine ingenti fi_

ud.io,

Ragr~nti

pietate,

fe:

dulo dm1mraos cultu; confeqmmur. Stud111m uero, pieta–

tem,cultum quidaliud dicimus quam amorem?lgitur omnes

ai:noris potentia confiant. Efi etiam przfiantifs1mus, quo–

mam ad hunc tanc¡uam ad 6nem alij referuntur.

Hic

amera

proxime Deo, qm nos copular. Hos utiq_; furores quatuor,

totidem adulterini affeélus falfo imitari uidentur. Poeticum

c¡uidem mufica ifia uulgaris,qna: auribus duntaxatblanditur.

Myfierialem, uana multorum bominum fuperlhcio. Fatidi–

cum, fallax peritiz humana: coniefüo. Amatorium,libidinis

ímpetus . Verus enim amor nihil eftaliud quam nixus qui–

dam ad diuinam pulchritudinem euolandi

afpeétu corpo–

~alis pulchritu~~is ~citatus.

Adulterinusautem, ab afpetlu

1n taélum pr.i:cip1tauo.

Q..Y

A" M

T IL I

A M O R

9"acicus.

C A

P. X

VI.

Vzritis qnid amor Socraticus coaferat? Primo qui–

dem ipú Socrati plurimum ad alas

illa.s

recuperandas,

us in patriara reuolet. Deinde ciuitaci fuz

m~oopere

·adhonefie feliciteré¡uc ui11endum. Ciuitatem profello non

ºJapide$,fed homines faciunt. Homines uero

tenera a:tate

quemadmodum arbores

tenerioribus curandi funt'

frugem optimam dirigendi. Puerorum curam parentes ha–

hent

pzdagogí. Adole(centes autem limites parentum

p~dagogorum

non prius tranfgrediuntur,quam toiqua uulgi

coníuetudine de¡:irauentur. Super-iorcm qnippe uiuendi nor

mam domi imbibitam fequerentur, nifi ab ea improborum

hominum,eorum przfertim quiillis blandiuntur, ufü, con–

.fuetudineé¡; deffeélerentur. Q.\!idergo Socrates faciet? Num

permittetut ffagicioforum contagione adolefcentia,qua:

fu–

turz reipublica: femen ºcft,corrumpatur? At ubi patria:chari–

.ras

?Succurrct itaque patriz Socrates,61iosque 1llius,fuosau

tem fratres hac pc'rnic1e liberabit. Leges fortalfe confcriber,

quibus lafciuos uiros ab adolefcentum confuerudine fegre–

~abit.

Sed non omncs Lycurgi, aut Sol?nes

elTe_pc;>lf~mu~.

.Paucis legem condendarum daturautor1tas,panciís1m1 !eg1-

b11s lacis obtemperant.

ergo?uim inferet,&

man~ulntc.aa feniores aiuuentute·depellet?At folus Hercules

Cll

o–

fuis dicitur decercalfe,ca:teris periculoúfsima efi huiufmodi

uiolentia. Forfüan fcelcftos homines monebit,corripiet,ob•

iurgabit. Ca:terum pertukbatus animus monentis uerba con

tcmnit, &qood deterius efi, fa:uit in ruonitorem.

caufa ab alio pugno, ab aJio calce, dum id tentaret,percuífus

~fi

Socratcs. Vnica rcfiat iuuemutt uia falutis, Socratis con–

fuerudo. Huic ergo Grzcorum ille fapientiísimus ch;¡tjrate

deuinélusfefe miTcet ubique, & magnainceditadolefcetwn

comitante caterua. Ita uerus amator,utpote pafior,agnorum

.gregem

falforum amantium,ceu

luporu~ U?rag~~e, acp~

lle tutatur.

~oniam

uero pares cum par1bus faethme con–

gre~orur,

parem fe facit iuoioribus puritate uita:, uerbo–

rum .fimplicitate, luc{.is, iocis, atque f.icetljs. Seqtte ex Cene

puerum &cit, in primis ut pueros quandoque reddat dome–

füca & iucunda fumiliaritate teniles. Ad uoluptatem prona

iuuenrus fola uoluptate tenemr,rigidos effugit pn;ceptores.

luncnofira: adole(centia: tutor ad patriz fua: fahite.m rerum

fuarum adminifuatione negleéla rnniorum fuíc1p1t curam,

eosé¡; primum iucundz conTuetudinis captat

fu_au1tat~- .1~

íl:

laqueatos,monct deinde feuerius. Pofiremo cefura

ngi~ou

ciiligar.