1000000220

181 / 436

De Causa Fin.ali. Art. III. 167
a voluntate procedens. P rimo modo
est causal itas fini s , in quantum, sci–
licet, inspirarnr ab ejus bonítare; na–
turahter enim bonitas inspirar amo–
rem ' eoque dicitur movere volunta–
tem. Secundo \'ero modo est -ca usa–
litas voluntatis, in quanrum, scilicet,
vital iter · ab illa proceda, tanquitm
ex.ercita v-0 nio.
Dices: Causalitas nnis est quredam
motio :rl)etaphorica ; arqui amor, seu
appetitus finis, non est mot io meta–
pho rica, sed propria: ergo non est
causalitas -finis.
Resp. Distínguo m inorem: Amor
n o n est moiío metaphoríca qu atent1s
est a ca usa ipsum effeéhve producen–
re, scil1cet , .a voluntaie , concedo:
quaten us est a fine ipsum inspirante,
nego: Jam enim observav1mus eli S.
Thoma, amorem .sumi <luplícicer' ut
vitalem procedentem effeéttve
~ volunta te; & ur tmmutationem ap–
petitus procedentem a bono nllicien–
te. Pri mo modo :habet rationem mo–
tionis physic::e, ut & ali1 vitales ac–
tus. : Secundo modo -dicitur motio
metaphoríca, & mora1is , -quía p hy
1ice movére., est rnot-um ipsum effl–
cere : at vero ad rnotum all1cere, es t
soi um moraliter ad i11um concurrere,
skque í·rñproprie movére.
Verum, ut ~d r.adicali ter dicatur,
pr~príum amoris est , habere duo
prindpia, sed in diverso ordme .posi ta;
appetitum elicíentem, &
allicienrem -: Primum pertinet ad ge–
nus causre effid entis; quia concurrir,
ut causa viralis profundens ex -se mo–
tum vi tre: A t verQ_ .secundum perrinet
ad aliud speciale ge nus 'Causa: ; qua:
di itu r fina /is ·: quiz concurrir ., non
p er rr.odum agentis effundentis ex sua
pleniludine aliquem -ulteriorem .ac-
tum, illumque patienti imprimentis;
sed per modu m obje'éh exigenti s a.·
subrtita ioclína t·ione motum s1bi dc:!–
bitum, ac commensuratum ; imo ob
eam coaptationem secum naturali ter
con nexu m. Quod totum penetrantius
dete5ernus , si surrigamus oculos ad
fontem rerum, ex quó tota pendet
na turre constitutio: Is quippe est, non
modo ens aélualissimum, sed etill'm
ratio ordinatissima ; atque proterea
rebus ah eo proce-dentibus duplex in–
est vis, duplici jsri formalitati res–
ptindens; altera fun dara in aétualita•
te essendi, qua id, -quod est in aélu,
movet id, quod est jn potentia: alte–
ra fundata in .01dme ration is, glid
unumquodque exiga a racione, pro–
indeque ab inclinatione -eam consj:!–
·quente, id , quod stbi conveniens est:
id est , fin is mediat , . atque -inclinat
amorem , .quo primó digna -est bo-ni–
t-as ; & ,quo mediante ca::tera sibi ven.
-dicat. Prima vis constituir causam ef–
ficientem, estque origo toiius efficie¡¡–
-tia>, qua:: est in natura; a rque adeo
dicitur proprie Physica: Secunda ve–
ro cons tiiuit causam finalem, estque
or1go totius dispositionis, quam rati(}
facit in appetibilibus, seu in morali–
bus; atque id circo diciiur Morali.r.
Porro, hanc vim metaphorice exprimi–
mus n< mine ponderis , inspirationi.r,
allicientite , <Jttroéiionis, eo quod per
eam urgeatur, impeJ.latur , & quasi
fl eélatur voluntas a bono apprehen–
.so in bonum obtinendum. Magis au–
tem prnprie ex.primitur nomine meri–
t i, di¡~ nitatis., -cum dicimus , fttum
wiovére voluflfatem gt·atia sua' meri–
:tis suis , eg eo quod dignu s sit amort,
./Jtque mediis sibi · cor; venientibus.
Ex his babetur apta applicatio def–
finitionis , qua: cir(';u mfert ur ex ?·
Dio~