185 / 436
De Causa Finali.
Art. IV.
171
est? Nempe, instruéluram, non quam–
Jibet, sed qua commodiorem, & pul–
chriorem materia non admittebat; imó
quam nunquam admittere po'sse vide–
batur, füsi divina manu, & arte trac–
tata. Sed, cum innurner:e vi:e occur–
t'erent na tur:e hoc opus molient·i,. e:e–
que infin"tis errori bus intersecatre,
qua prudencer ist:e declinat:e sunt,
atque ex illls, qu:e optima erat, quam·
·vis
díffidlima ,
&
ínter innumeras ob–
ru ta esset, quresita , inventa, assump–
ta,
consra ntis~i me
retenta! Locus ope–
ri in suis exordiis tenero c;leleélus est,
qui & mollissi mus esset,
&
simul tu–
tissimus; nempe, materni sinus, mul–
tis ante annis ad hoc munus nptati,
atque omnibus necessariis, quamquam
infinita erant, & difficillima, incredi–
bili solertia instruél.i. Materia , qua:
ad. manum erat arrepta: partim ex
longinquo per varios labyrinthos ad–
dtiél:a ; partim ab extrinseco quresita,
eaque prius infinitis pr:eparaüonibus
disposita; atque, ut congrua ratLone,
ac tempore comportaretür , miris ma–
ch-inationibus provisa. Sed " dm
bree jam in locum congesta , rudis,
informisque tota sit , qu is unquam
sa.tís miretur, & laudet divinam artem,
&:
manum, ex.. hac freda collu,vie tot
miracula· eruentem , ea.m..que duran–
H<m
in ·ossa , solidantem
in
cartilagi–
nes
,
coagulantem ín carnes, funden–
tem ín humQres
1
extenuaO>tem·in spi–
ritus,
nente.n~
in fibras,
texent~m
in
membranas, contorquentem in tendi–
nes ," expandentem in pelles, excavan–
tem in canales , producentem in ner–
vos, dilatantem in
concept_acul~
, dis–
tínguentem in infiQitas partes ; & -yt
ui no verbo dícam , in plusquam decem
rnilia futura: anim:e,
&
vita: instru–
.menta transformantem
~
tim
mµlta si-
ne superfiuitate, tim varia sine confu–
sione, tam contraria .sine- dissensione,
tim difficilia_
sine
errore, tam invi–
cem complicata sine impeditione, tam
apte disposita,
ut si quid immuter;
ínquit Galenus lib.
1
r.
c. 8.
tola,,.
.repente utilitatem .labefaélatam
ca.111-
picies.
'
·
Ne vero putares , necessitate mo-·
tus, qui est in usu, non vero intentione
fin is, ita
fuisse
aptata corp.orís orga–
na , multo ante ussum ,
&.
motum
tempore aptata sunt : in utero enim
excavarur os, cum ad huc nihil po–
test deglutire, a-peritu r via respiratio–
ni, qua;: est adhuc impossibilis ; arti–
culantur manus, & pedes ad motus,
quos adhuc edere neqeunt; forman–
tur oculi, au res, nasus, palatum, ct'i m
adhuc nihil sentiri.
po:te~t:
& demum
omnia discriminantur, articulantur,
ordinantur , cúm adhuc irnpedita
cor
ha:rent, compressa, involuta , .obruta,
confusa. I nunc, & die necessitate mo–
tus,& at tr.itione usus ita fui sse evoluta,
&
non OpíGcis ea.foturis usibus desti–
nantis conclu.sio
,.·&
inanu distinéla-..
At, quam potenter superata sunt
obstacula ! quam caute provisum pe–
r iculís
!
quam diligenter munita pe–
fíclit~ntia~
in durissimis ossibus ex-.
cavata: sunt- 1J1ollibus venis ,
&.
arte·
riis vía: ;. int·er exundantes undíqu.e
,hum!'.>res ape!itÍ rSUnt spirituum · mea–
tus; rigidiora variis articulationibus
faéla sunt flexilia ; molliora insupe–
rab)lj tenacitate faél:a suqt iobusta;
, contra externos hostes consti.tuta: sen–
suum custodia! : contra internos aper–
. tre
ev~c.n,at.ionum
porta:; contra omnes
,j ndicup,i,odium ., accensa ira , provisa
arma, a¡.it certe expedita fu ga. Cordi
construél:um peéloris prresidium. ; ce–
rebro cixcumfusum cranii propugna-
y
i
cu-