1000000220

187 / 436

De Causa Finali. Art. IV. 1 73
maligni , protervi. Nempe , illud erat
p ra!sumptionis humana: culmem , Dei
sapientiam sibi arrogare , & inficiari
beneficentiam.
Respondebant Epicurei , natura:
opera mira quidem esse , & quibus
nulla ratio, nulla providentia, nul–
lus artifcx meliora, & finibus, qui–
bus inserviunt , aptiora, possit effi–
cere; & quis enim id nori videt? Non
1amen i.nde sequi , ea in finem ab ali–
qua providentia destinari , ac dirigí.
Sed, inquiebant; cum ba:c rerum dis–
positio dm apta & elegans lateret in–
ter alias possibiles , casus versando
corpuscula in omnem modum, in il–
lam feliciter tandem incurrit , eam–
que etiam nunc servat.
Sed in primis magna protervia est,
cum omnia se habearit' ac si fuissent
in finem a sapientissimo Artífice direc–
ta., id tam compertum inficiari ' cum
.te·merarias has corpusculorum agita–
tiones nulla conjeélura satis confir–
met , id tam cb1ma:ricum asserere,
id est, contra omnes Philosopbia: le–
ges, sua insomnia evidentissimis re–
rum testimoniis anteferre. An non
furere, clamares , ingratum hospitem,
c i adve ntanti cum domum ínstru–
.x1sses, omniaque necessaria apte, lau–
te, provide , diligenter curas.ses ; si
t is usus beneficiis, pro gratia rege–
rer~t ' nihil sui causa faélum a te;
sed, cum temere setvi dpmum versa–
rent, omnia ad amussim casu cecidi~
se, ut sibi expendiebat? Tenes in hoc
exemplo speci.men prntervia: homi–
num , quibus io mundum venturis,
cum corpu am co.tnmodum natura:
Authorapt¡ , nunc ingrafrmussitant,
id non sui gratia , sed casu effeélum.
Verum responsio, etsi proterva, ab
iis tamen admodum trita, sic confo-
tari potest : Dispositio innumerarum
rerum ad omnes rationis , utilitatis
symmetriz, commoditatis leges cons–
tanter exaéla , . inter casu possibiles,
non continetur ; atqui , ut jam de–
monstratum e5t in .corpore humano,
dispositio operum natura:, etsi ex in–
numeris partic1üis tonstet , exaétis–
sima est ad omnes rationis , utilita–
tis, symmetria: , & commoditatis le–
ges: ergo non continetur intra casus
possibiles: ergo casus , corpuscula
versando , nunquam potuit in eam
incurrere, utpote positam extra se–
riem earum, qua: casu fieri possunr.
Probatur majar : P rimo ind uéHo–
ne: In omnibus enim ca:co casu ver.
satis experimur' raro e multis unum,
aut alterum apte succedere ; ídque
semper variis, ineptis, ac inordina1i.'i
admixtum: Unde in fortuitis aliquid
apte contigisse' stupemus ; ut cum
audimus, in ipso 11ecessitatis art icu lo
ocurrisse t.hesaurnm' ruenti e teélo
culcitram casu positam occurisse; la–
borantem intestino tikere hostili iétu
fuis~ curatum , &c. nempe, quia no–
bis conscii summus, atque naturalicer
notum habemus , id , quod decet,
& expedit, esse positum extra potes–
tatem casqs, nec , nisi in paucis, &
r,aro posse casu evenire.
~ecuadó, ídem suadetur ex genio
<::asus, .& ejus charaéleribus yl nobis
superius, observatis; qui ,. cum e dia–
metro repugnent ordini rationis, non
possunt illum exaéle observare effor–
mando opus, ad orones ration is le-ges
exaélum. Et sane, si rem. ,. ut par
est, a:stimemus, non minvr i.n,sanJa
est ., perfeélissimum ¡a.tionrs opus,
ncmpe, aptam, nulloque absurdo vi–
tiatam innumerarum partium disposi~
tioner.µ: , casq· . tribu~re , quam per-
fec...