i
3
z
Physic~
prima pars. Disp.
IJ.
Qurest. IV.
Nirtute creata. Sicque emergunt duo
nem ,
&
rerum commercium : Cor–
rna gehera entis mutabihs principia,
.poribus ,
&
intereundi necessitatem,
¡.1otentia,
&
atlus essendi : quibus se-
ita
&
gignendi vim ínesse: Mutatio–
mel propalatis Physica: nostra: fonti-
nes novas , easque insignes in rebus
bus, non modo ob.1uitur tota eorum
contingere: lilas, ut alic1,1jus corpo–
dotlrin1 , sed eriam libere fluunt om-
ris passiones , ita
&
alterius atliones
11es conclusionum , nostrarum rivuli.
esse:
irn~,
effedurn fontes propalavit,
Unde ut est apud Tullium lib. r. de
atque in unoquoque qua! vis reside–
Fini b.
Cum
in natura duo quoque quce·
ret, mil le monstravit experien tiis; .in
renda
sint, unum, quce materia
sit,
Sale illurninandi, in igne comburen–
ex
qua qureque res efficiatur
;
afte-
di, in plantis vegetandí, in animali–
rn111 ,,
qwe vis sit, quce quidquiJ. effi-
bus sentiendi ,
&
movendi, in omni- -
'iat
;
Democritui
,
S
Epicurus de ma-
bus, quoad fte ri
pot~st,
res
sibi
simi–
teria diseruerunt, vim
,
&
causam efo
les producendi. De hoc natura: fonte
ficiendi reliquerunt
:
Scilicet , pro be
hausta: sunt,
aélionis, passionir, vir–
eonscii, si hoc saxum operosius move-
tutis aélivce, generat"ionis
,
alteratio–
rent, in sua·s cervices ruíturum. Carte-
niJ,
ejfefJur,
alia:que voces hujusmo–
.sius
ver~
eos ex parte imitatus, cum
di ;·ea:que, non artis regulis, sed na–
.tantisper totum effetlionis negotium,
tura: instinttu, suis rebus accommo–
ut ab eo ¡e liberet, Deo commiserit,
data:. Qua: omnia, si quis nu nc labe-
9ui primo effecit,
&
materiam,
&
mo-
fatla¡e velit, negando, qu idquam de
_ tum ejus; deince¡is astute supponit,
novo produci , aut illam inesse rebus
ea , qua: de novo fi eri videntur , non
agendi vim, prius necesse est, os ip–
esse veras produtl iones, sed solum mo-
sum natura: obstruat , aut certe nob is
tus
a
Deo olim impressi alternationes,
rnentern aliam inserat, ve! in alium
~
translationes: ne, scilícet, concess:1
orbem nos inducat : Quancliu enim
nov;.e rei produétione, teneatur ag -
in isto vivimus , clara natura: tuba
JJoscere privatam aliquam ejus cau-
continuo personar ad aures nosti:as,
.sam, item vim effetlricem , a{tionem,
8
fieri,
8
/acere
,
S
ager:e,
S
pati
aétus,
&
poten tia: distinttionem, alia-
locum habere in rebus.
que hujusmodi , quibus explicandis
Illus~fe
hoc natura:
testimonium
curta est tota eju s l:'hilosophia. Ope-
confirmar autlÍOritas Dei, qui,
&
pa–
re pr<etium est igitur ad eorum dog·
tu it dare corporibus vim agendi,
&
mata funditus obruenda, ut ostenda-
se dedisse, aperte dicit. Scriptura enim
mus ,
&
no vas
res effici ,
&
earurn
sacra, etsí magnifice pra:dicet vim di–
v.imefficientem cor.ponbus inesse.
vinam omnia in omniaus o,peran'tem,
· Proba tur ergo primo , noo ex te-
non tacet tamen vires aétivas corpo–
nebric9sa quadam experientia , sed
rum Deo coo_perantium. Apene enim,
eiX
publico mundi cursu , .
&
clara,
dicit Gen.
1.
Deum
d~disse
vi m ele–
.nuUique non exauditá natura: voce, mentís ad producenda prima vivert–
CJU<e
nos ' cum primum emergente
tia.: Viventibus vero ad gignenda
.SÍ-·
ratione rerum ordinern
animadv~rte-
bi si mili
l;
eaque vi d 1vinitus indita,
te CU'pimus , admonuit, agendi, pa-
&
elemenca
produxis.seviventia ,
&
tiendique vke constare
mundi
01di-
.viventia gignere sibi s1milia: eodem-
que