De Principio
agendi .
Art. II.
137
Jicet,
non satis caUere videantur ,qure
proprie dici debeat vi rtus principalis.
Probatur ergo facile ex germana
hujus nominis not ione:
Cum
piures
11irtute concurrunt ad produétionem
effeél:us , illa dicitur
principali.r
,
qu<e
ratio ne sui dat ageoti , ut possit illum
producere : il!a: vero dicuntur
i11ttru–
mentarice,
qu<e non attingunt effec–
tum , nisi u't effluxus isti'us primaria:;
-atqui fo rma substantial1s est, qure ra–
tione sú1 dat posse producere subsran-
t ialem e{foél:um : forma: vero acciden–
tales non
a ~ t i~gunt
substantiam, nisi
ut effluxus,
&
participationes forma:
substantialis: ergo sola forma substan–
t)ál1s dicenda
est virtus principalis
producendi aliam formam substanria–
lem; accidentia vero sun t dumta xat
virtures secu n..... ria:,
&
qu~si
instru–
mentales. Major est
ipsissima notio
vi·~rutis
principalis. Minar veró ma–
_n i.festa est ex jam diél:is: Cum enim
aél:10 transiens sit, ut eru ptio aét'.lali–
tatis ess ndi, qua: est in agente; agen>
in tantum agit, in qu am um est in ac–
lU;
&
eo potest agere, quo est in aél:u;
atqui est substantialiter
in aétu per
formam substantialem ; forma: ven'>
accidentales sunt solum effluxus,
&
participationes illius
esse
primarii,
&
substantíalis: ergo ill<t racione sui dat
posse producere effef.tum substantia–
lei:n; ist:e veró illum non atcingunt,
nis1 ut effluxus,
&
participationes
forma: substantialis.
Confirmatur: Virtus principalis
cst ;secundilm quam agens continer,
&
assimdat sibr effeétum; atqui
a ~ens
continet ,
&
assimilat
sibi effeél:um
substancialem secundum formam subs·
tantialem ' non vero secu ndum formas
accidentales: ergo
illi,
&
non istis
convenir ratio vmu tis principalis res-
T1Jm II.
peétu elfeétus
substantialis. Minor
patet: Major veró fundatur in illo
receprtssi mo principio : o .une
agens~
formaltter u agens, contlnet,
&
assi–
m da t si bi effeél:um.
Responderi, posset, accidentia con –
tinere posse substanriam vi rtualiter,
seu in ratione virtutis aét1v;e; etsi eam
non contineant formaliter,
&
in ra–
tione entis.
Sed facile confutatur
responsio:
C um enim aélio fundernr in ente ,
&
agere
sequatur
eue,
illique commen–
suretur; hoc ipso , quod accidens est
ignobilius substantia in essendo, es-t
euam ea infecius
in ratione vir tut is
operat1v;e ; proindeque substantiam
continere nequit, ut v1rtus principalis.
Obj.
Accident1a possunt sola pro–
ducere substantiam : ergo possunt di–
ci "'.irrutes principales i.llius produaio–
n is. Probatur antecedens : T nm in sa·
ero
Euc;haristi<e mysterio ,
in quo ac–
cidenria vin.i , desmura forma subs–
tan tiali , perinde convertunc gutta:n
aqua: in vinum, ac si adesset forma
vi ni: Tum in grano , quód, licet no n
contineat forrn:irn substantialem ar–
boris, sed solum qHz::iam accidenria
ex ea derivara, quz nomine
virtutis
uminalis
intelliguntur, a 'ia n
tamen
arborem producH.
Resp. Distinguo antecedens : Acci–
den tia sola possunt producere subs·
tantiam, sola
solitudíne,
u1 -ita dicam,
exG'ludente
prce1entiarn
Jocalem
for–
m;e sub1tan1ialis,
concedo :
sola 10-
litudine ex'ciudente depenientiam cau
-
salem
a
forma
suhnantiali
,
nego:
&
nego
cons~q.
Cum enim
in
pra:–
fatis eicemplis accidentia vini,
&
gra–
ni agunt aliqui·d substantiale , etsi
non habeant pr:esentem formam subs–
tan.tíalem, cujus sunt virtutes in
tru -
$
men-