152 / 436
138
Physic<Z
prima
pars.
Disp.
II.
Qucest.
IV.
mentaria:; attamen ei semper subordi–
nantur in ratione causa:,n-ec agunt nisi
in virtute illius: sicut machina ab arti–
fice instruéla, etst agat in ejus absen tia
qu idpiam artificiosum, Ut cum horo}o–
gium signat horas, semper agit ut ar–
ttfici subordinara: Unde, sicut effeélus
non tribuuntur mot ui m'lcbinée, ut vir–
tuti principali, sed arti,
&
artifici, cu–
jus motus ille anificialis est effluxus,
&
participatio ;
ita pariter effeélus
substan tialis ab accidentibus produc–
tus in absentia forma:subsrantialis,no n
debet propterea illis tribui, ut vi rtu–
tibus pr1ncipa lib us , sed magi5 fo rma:
su bsta nriali, cujus accide ntia illa sunt
efBuxus,
&
participationes.
TERTlA CONCLUSIO.
Cum forma acciidentalis produ.cit
aliam sibi similem, ut ca lo r calorem;
etsi forma substan tial1s,cuj is est pro–
prietas, possit dici virtus radicalis, at–
tamen ipsa fo rma accidentalis est vir–
tus principalis illius produélionis•
.
Conclusio patee ex eo, quod fo r–
ma accidenta lis haber condiciones vir–
tutis principalrs respeélu alcer ius fo r–
ma: accidentalis sibi si mi lis , ut sit per
se ratio producendi effeélum, ut il–
Jum contineat,
&
sibi assimilet : ergo
dicenda est vi rtus principalis
iJJius
produétionis.
QUARTA CONCLUSIO.
Potenti:e elea-iva: aélionum imma-·
nentium possurH etiarn
ce n~eri
virtu–
tes principales prod uélionis illarum,
ut
intelleétus
intelJeélionis , volu n–
tas volitionis .
Conclusio
~idetur
certa ; aéliones
en.imimmanentes non sunt effeéhrs
excede ntes ord inem
potentiarum
a
qu ibus fiunt , sed sunt illis omnino
proportionata: : ergo nihil necesse est,
qua:rere v1rtutem -aliquam ulteriorem
potentiis illis , qua: sit principalis ea·
rum causa; sed t ribui jure possunt su is
propriis potentiis, ut virtuti principali;
formée ver.o substantiali ;
a
qua oriun–
tur ha: potentia , ut principio
radi~ali.
ARTICULUS III.
An potentia sit i"!mediate operativa.
F
Ormam substantialem esse pri–
mum fontem, ac radicem agen–
di, jam satis ostendimus , atque fere
convenit inter omnes Peripate.ticos.
At, possit ne esse etia m immediatum
agendi principium, ím:ignis est qua:s–
tio; circa qu am dua: opposita: senten–
tia: versantur.
Prima est Scoti ,
&
quorundam,
tum Veterum ,
tum
R ecentiorum:
Censet ille, plerasque aél:iones imme–
diate elici
a
forma substantiali; arque
in prim1s vult, in substantiis spiritua–
libus intelleétionem ,
&
volitionem
imme iiate prodi re ab ipsa substantia;
proindeque
intelleétum
&
volunta–
tem non esse facultates ab anima ra·
t ionali realiter distindas ,· sed ipsam
ejus substaniiam, qu::e quate nus in–
telligit, dicitur
l ntelleélus
;
quatenus
vulr,
Voluntas.
In
substantiis vero
corporeis dicit , dispositiones quidem
matt:r ia: produci ab agente med ii s ac–
c ident ibus; at formam ·su stan ialem
produci
immediare
a
forma substait–
tiali agentis, qua: proinde sit imme-
diate operativa.
·
Sec unda sententia est S. Thoma:,
quem non modo Thomiscar
omnes,
sed
&
plures alii prima: nota: Philoso:
pl_li,