1000000220

155 / 436

De Causa Efficiente. Art. III. i 4 1
vum essentire, nernpe, forma substan- t,amen cum limitata sit., sola satis n<•n
tia lis sit ut aélus primus com aratus est 3d omnes perfeéliones, qu~ rei
ad e.rse , ut ad ult imam aélualitatem; deben tur : Quo flt, ut illa quidem de–
ita & genus operativum diviJ itur in te rminet rem ad primar iarn , funda–
potentiam operativarn, qua:! est aélus mentalemque perfoéli nem , mmpe-,
primus in eo genere, & op erationem, wbú.rtere, seu per se, S in .re exis–
qua: est m eo genere, ut ult ima ac- tEre, qua: est propria, & ult ima ej us
tualit as. Ct;m itaque rnb eodern g_en e· aélualitas: At veró ad id ias perfeélio–
re sint pot ,ntia, & aéll)s, ex quibus nes huic primaria: adju nélas , eget,
¡;erficitur gerl'lls, in his, in quibus forrnis addititits, seu accidentalibt: s.
"opuari , e!>t accidens : Potentia qua- Cum igitur operari in crearura sit
que optrati\'a , qure est ejus inchoatio, secundaria , & accidentalis pe1feélio,
ad genus acddentis pertinet: O nde oportet ut detur imrnediate ñ pro–
l'otentia' & lmpotentia ponuntur sub pria fo rma acciden tali ' nem pe ' a
Pr<rdicamento Acc1dentis , nempe, virtute aéliva, cujus est ult ima ac-
sub qualitate. tu al itas.
Responder Scotus: E is evinci, po- Replicat Scotus : J urxta S. Thomam
tent i&m operat'ivam distinguí aélu for- substanria immediate recipit acciden–
malner a substantia, non tamen reali- tales formas, sicque comparatur ad
ter: Quippe forma substantialis pi ures eas, ut potentía ad subs aélus, quasi
babet formalitates aél u distínétas, ra- secundarios: Quidni , paríter poterít
quarum plura pra!stat: Ratione forma substantialis cornparari ad ac–
primariz formalicat is, nempe, ut est cidentariam a.élualitatem , ut ad se·
princípium subsistendi, constituit rem cundariam "perfeél:ionem? Et , cum
in genere substantia:; rat secun- respiciat subsistere , ut prirnarium
daria! formal ítatis, constituir rem in aélum, respicere operationem, ut ac–
genere princípii operati vi. Sic ille in 2. tualita tem secundariam ?
distinét. 16. qu:Est. 1. §.Sed quia, &c. Sed responsio , & paritas nullá est:
Sed contra: Si forma substantía'lis Aliud enim est, recípere formam ac–
ratione plurium formalit:uum exten- ciden t ~le m 'ut surjcétum sustentans;
dere se posset ad accídenta riam ope- aliud , recipere esse accidentarium
ra ndi aélualitatem , er dcm jure ad alias per modum formre determinant is sub–
accídentales perfeéliones orones ex· jeélum ad iJJam aélualitatem essendi:
t ndere se posset: ut ignis sua subs. Primum non est contra rationem su bs–
tantiali forma ratione plurium forma- tantire, sed magis proprium ejus mu–
litatum esse posset, & cal id us, & sic· nus: cum enim per se su bsistat, al ia m
cus ,.& levis: siCque superflua: essent immediate per se ipsam sustentare ro–
formre accidentarire. Jtaque necessario test. At vero secundum capitalíte r
diéendurn , quód , cu m omnis aél uali- repugnat forma! substantíali: In hoc
tas, & perfeél io sít per formam, variz enim diifert aforma accidentali, ~ uód
perfediones, & aéluali tates postulant cum utraque determinet snbjeélum
varias formas. Quamquam ergo forma ad aliquam aétualitatem essendi , subs–
substant ialis sit prima, proindeque,ut tant ialis determinat ad cue prima·
serverur ordo, sit alia rum ra_dix ; at- riu'm , ac1ridentalis veró ad esse se-
cun-