160 / 436
146
Physicte primá pars. Dlsp. Il.
Qurest.
IV.
mis, qua! se habent, ut causa! pºrin–
cipales,
&
ut primi fontes agend i;
l:Iis enim, omnibus suis proprietati·
bus instruétis, correspondet eff.:étus
proportionatus, ultra quem nihil pos·
sunt, nisi aliq uid virium accedat : Ut
aqua calefacere non potest , nisi ac–
cedat ei virtus ignis. At vero forma!
ill<e, qu<e se habent, non ut causa::
principales,
&
ut primi agendi fon–
tes , sed ut virtutes adjunét::e alicui
forma: superiori , ut cum ea consti –
tuant unam
cau ~am
perfeélam, non
debent esse hujusmodi ; sed e contra,–
lege natura: debent posse aliquid no –
b ilius se; quia ex
tali eonjunétione
censentur elevari ad effüél: um corres–
pondentem
fo rma: illi nobiliori, cui
'Servi unt. Rocole exemplum servi , ad
negotia Domini sui ex ipsa sua con -
ditione elevati.
·
Replicabis: At illud
tandem di–
cendum superest, qui fiat, ut forma
accidenta lis ex eo precise , quod con–
junél:a sit forma: substantiali, nullo
alío ab eo recepto ,
tantum valear,
ut
non modo sibi similcm,
&
propor–
tionatam producat, sed etiam substan–
tialem excedentem?
Responderi potest solutione, quam
ipse Scotus tam frequenter usurp:it
( neq ue enim nobis minus licet con–
tra Scotum, quam Scoto contra alios)
h fJnC
en e
utriusque naturam
:
Cum
enim accidens eK natura sit adjunc–
tum
form<e.
substa ntiJli, ut imme–
diata,
'&
proxima ejus vis aél:iva; de–
bet · posse in trumentaliter proxime,.
quidq11id
illa potest princrpaliter re–
mote
~Natura
enim, ea , qu<e desti–
nat ad aliquid, debet apta efficere
. ad
illud exequendum.
Sed res
lucule ntius adh uc dici po–
test ex Sanéto Tboma 3. contra Gent.
cap.
69.
qu<est. de Anima; att.
ri;
Cum omne agens producat sibi simi–
le, oportet (i nqui t S. D o:tor) éK ipso
eff.:él:u considerare príncipium, quod
agit: Oportet euim , utrumque esse
conforme , nisi quód
id ultimum de–
bet este in effeétu , quod. est primum
in causa , quia in effeél:ibus pr.ocedi–
tur ab
imperfeéto
ad
perfeétu·m.
Quemadmodum ergo , dum produ–
citur ignis, (res enim clarior erit in
exemplo )
licet
forma
substantialis
sit perfeétissimus effeél:us ,
&
totius
huj us effeétionis meta, non tamen sta –
tim producitur, sed mediat calor, ut
dispositio ducens in fo rmam ig nis ; ita
pariter in igne p(od ucente , licet
forv
ma substantialis sit principalis causa,
&
fons
tot.i us efficati<e , non tamen
immediate agit ,
sed mediat
calor,
ut virt.1is secundaria , formam ignis
consequens. Unde , sicut calor pro–
duétus concurrit dispositive ad pro·
duél:ionem form<e ignis, ut immedia·
tior effeétus ad
suum
principalem;
ita calor producens concur rit aétive ,
Ut
immediator virtus sub SUa prin–
cipali. Sed, quod caput est ,
sicut
qu ód calor produétus concurrat dis–
positive ad effeétu m se
nobiliore ~,
non habet
ex a!iquo" q_ddi to '
sed
p r<ecise ex. naturali colligatione, quam
habet cum · forma ignis prod uéti, ut
effeétus pr;.eambulus cum suo
ultima–
to ; ita, quod calor prod uccns .con·
currat
aéti ve ad effeél:um
se nobi–
liorem, non habet ex aliquo addiro;
sed pr<ecist!- ex naru rali
colligatione;
quam habet cum forma ignis, ut vir–
tus secundaria cum sua prinópali. At–
que hoc paéto clarissime io telligitur,
quomodo pr;.ecise ex eo ·, quod acci–
dens conjunél:um sit substanti<e, ut
vinus. secundaria diminans ex pri-
ma: