1000000220

142 / 436

~
·tz8 Physic~ prima par·s. Disp. ·1r. Qurest. III.
QUARTA CONCLUSIO,
' llca etiam pertin~re petest aliquomo–
ifí) ad cau:ram efficientem , 8 finalem.
: Probatur prima pars, qua: est D.
Thoma: q. 3. de Verit. art. 1. turn,quia
per ideam arti fex qui est causa effi–
ciens, completu r, determinatur, &
:dirigitur ad faciendum opus :- ergo
idea pertinet aliquomodo ad causam
efficientem: unde D. Dion ysius dicit:
Ideas divinas e.r~e rerum o p ro·
duélivas. Tum , quia ut dicit
D. Thomas, forma ilh imelligibilis
ita se habet ad agens intelleétuale si–
cut fomi naturalis,ad agens naturale:
6ed forma agentis naturalis est prin-
. ci pium effeétivum, quo age ns agit: er–
go etiam forma intelligibilis aliquo–
modo est principium effeétivum, quo
mooo est principium effeéhvumJ quo
agens agit.
Probatur etiam secu nda pars: Idea·
turn est proprer ideam; siquide m psr·
fecr io ideati, & exemplati est, ut asse,
quatur similitudinem sui exempla ris:
S. Thom. 3. cont. Genr. cap. 19. ergo
idea, seu exempl:u haber
6nis. Adde , qu od artifex per suam
aétionem ir.ten<li t exprimere exterius,
& veluti parturire suam ideam: ergo
idea, ut exterius exprime rida, est ut
'fi nis agentis. U nde idea dicitur , ad
quam intendens artifex op_eratur; qu;e
verba, ut observ:it D. Thom:is quzst.
3. de Verir. exprimunt aliquam cau–
salitatem finis.
Dicendum superest, in quibus ope–
ribus , & agen.tibus , locum habeat
idea. I;o prn_nís loc um hiibet respeétu
omnium agentium in t!!Heé_tu4Jium;_
Unde omnia artificialia procedunt ab
a.iiqul idea , quam sibi artifex propo·
nit in opere imitandam. In naturaH~
bus vero idea non habet Iocum, qua~
tem'is opus naturale procedit a causa
secunda: non enim ignis ignem, aut
quercus que rcum producir per ideam
prius excogitatam. Quia tamen, ut
notat D. Thomas, opus na·tura: est
opus alicujus inteltigenria:, scilic_et,
Divin~, & rotus ordo Universi corn–
paratur ad Deum, ut arrefaétum ad
suum arciflcem ; ideó in omnibus,
etiam in naturalibus,locum habetidtl;
qu atenus t<Hus muodus produétus est
aD o, cujus ideam in suo intelleét11
ab <eterno pr~ ' onceperat. U nde D.
Diooysius dicit: Omttium reru111 , qu–
if¡ hoc mundo fiunt , idzas exiftere
apud Deum. Et Boetius Deum allc~
quens ait:
Tu cunfla superna.
Ducis ab exem pulchrum , pul•
cherrimus
Mundum mente gerens , timilique
ab imagine formans.
QUlESTIO QUARTA.
De Causa efficiente.
C irca causam efficientem quinque
considerari possunt : Primó,
q!.lid , & quotuplex sit ? ·secundo,
quodnam sir pr'incipium radi cale cau·
sa n ii ? Tenio, quodnam sit princi–
pium proximum caus:indi? Quarió,
quiri sit cau salitas ca us~ efficienris?
Et demum quinto agen lum de instcu·
mentís, qu ibus ut itur causa efficiens.
Unde prn:sens qu~stio dividetur in ·
quinque artículos. ln primo explica·
bimus, quid , & quotu plex sit causa–
efficiens: In secundo agem s de prin–
cipio cadicali, quo causa effkiens agit:,
In tertio , de tmmediato principio
agendi: In qi.iarto, de causalitate cau·.
Sa)