137 / 436
De Causis.
Art.
fI.
I
'2
~
ejus el'.fluxus participatio ,
&
simili–
tucfo. Q uod demum finis babear. mo–
dum causandi omni um pra:stantis·si-·
mum, probatur : Tum quia mod us
ejus causa ndi est spiritualior: T um,
quia ipsa movet immota ; qui modus
movendi videtur rnaxime nob ilis,
&–
divinus : Tum démum, quia est veluti
regina ca:ter¡¡rum causarurn ;
Ut
eni m
<;Ji it
D.
Thomas
2.
Phy . leél-.
5.
causa
finalis est causa omniu!Tl aliarum: si–
qu idem agens non a gír , nisi rnotum
a
fine ; ípsaque· fo rma ord ínarur ad
fi–
nem , v. g. for ma navis ad navigatio–
nem : unde finis dicitur
cauta caura–
crm1,
quia est causa omilium aliarum
causalitatum; & ej us causaliras
a
nul–
Ia alia causatur , u r dícit,
&
ostendit
D.
Thomas O puse.
30·
Obj . Finis szpe producitur ab agen–
t e ;' -ut sanitas , qua: est finis Medid,
a
.Medico : ergo causa efficíens est no–
biHor fina!i.
R esp.' D istinguo antecedens: F inis
causatur
ab
agente,
qc1a.nttim
ad 1uam
entitatem
,
concedo :
quantum ad
suam cauralitatem
,
nego: qu a: d ís–
tintio aplicanda est etiam consequen–
ti.
Lícer enim M edícus causet san ita·
tem,
non est tarnen causa, cur sa nitas
sit finis ;· sed potius saniras esr fin is, &
causa , cur Medícus sir Medícus; qu ia
Medicus non exercer medici nam , n i–
s'· propter sa ni tatem.
Qua:res; quomodó intell igat1,1r il ·
lud axioma ,
Caurce
sunt
sibi invi·
cern
·
causre
?
Respondeo ·ex D. Thoma
5.
Met.
Jeét.
2.
quod c um sint qua'tuor causa=,
earuin dua! sibí inv icem correspon–
dent , scilicet, materia fo rma!,
&
effi–
ciens finali: Cnjus ra tio esr; quia ef–
ficie ns
est
principium motus; finis ve–
ro
est terminus motus. Similiter
fo r·
rna da t
euc
materi~ ;
&
materia reci–
pit
eue
a
fo rma; Ter minus autem,
&
príncip ium ,
dare ,
&
accipere
sibi
correspondent.Cum ergo' d icit cr
1
qu ..
d,
causa! su nr si bi invicem
caus~ ;il'loc
íntelligendum est de ca u is srbí corres–
pondentibus; ita ut materia, &. for- ·
ma sint sibi in vícem cau sa::;
&
simili–
ter effi ciens, & finalís. H oc autem ita
ex:plíca ri potest, qui·a materia, u rpo-te –
prímum cssendi fu ndamentum, sus–
te nta t for ma
m ;
forma vero aétuat
ma–
teriam;
sustentare
aute m , &
afluare
est causare : unde forma est causa ma.
teria!, in quantum illam aétuat; mate–
ria vero est causa forma!' in quantum
eam sustentar. Finis au tern du plicitei:
considerari potest, in in ten tione,
&
irt
executione; seu, ut loqui tur
D.
Tho–
mas, secundum causalitatem,& secun.
dum
eue.
Finis ut intentus mover cau·
sam efficiéntem; finis vero ut obtent us
causator ab illa:
&
ideo fi
n.ises ca usa
movens effic ientem ;
efAcíen ~
vero est
sa! pe causa producens fine m. Sic
Me~
dicus , cuj us filius zgrotat, _rn ove ruc
a
san irate
fil j j
'quam intcndi t
' ad ap
p lícanda remed ía; & per applicationem
remediorum obtinet sanitatern : u nde
~ni
.as intenta ca usar
mo ~·c ndo
Me!
die
m ;
sanitas veró obtenta ta:usá-túli= ·
a
Medico.
Q U
lE ST I O
T E R TI A.
.
D e ©ausi.s Mate,riali,
~
Forma/;.
')
E.
Grm:Us
_ín ·
¡;rírna disputatione _de
materi a , & ·fo rma, ut -su nt
prtn·
cipia, & pa rtes eniis r ntu ralis; nunc
de illis agend urn est· ;
út
sunr causa!:
Non en im solum babent rat ionem'
p rincipii, sed etiarn caüsre ; c¡uatenus
suo modo t oncu rrunt, &conrribuunt
Q
2
.
ad